PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Elżbieta Koopman Heweliusz

Elżbieta Koopman Heweliusz
1022 - Pesa Swing 120NaG SWING
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Elżbieta Koopman Heweliusz

(1647-1693)

Jedna z pierwszych w świecie kobiet astronomów, druga żona gdańskiego astronoma Jana Heweliusza, matka czworga dzieci.

Córka zamożnego kupca pochodzącego z Amsterdamu, który uzyskał w Gdańsku obywatelstwo miejskie. Otrzymała gruntowne wykształcenie. Biegle władała m.in. językami łacińskim i angielskim.

Po śmierci pierwszej żony Jana Heweliusza wzięła – w kościele św. Katarzyny na Starym Mieście – ślub ze starszym od siebie o 36 lat astronomem. Wspierała go, prowadząc należące do niego browary, jak i towarzysząc w obserwacjach astronomicznych. Korespondowała z wieloma europejskimi uczonymi. Po śmierci męża – dzięki funduszowi, jaki na kontynuowanie badań przydzielił jej król Jan III Sobieski – opracowała pozostawione przez Jana Heweliusza materiały, dokonała w nich wielu korekt oraz własnych obliczeń, po czym wydała pod jego nazwiskiem trzy dzieła astronomiczne, m.in. katalog gwiazd stałych. Wszystkie te księgi są przechowywane w PAN Bibliotece Gdańskiej.

Została pochowana w rodzinnym grobowcu w kościele św. Katarzyny, pod filarem, na którym znajduje się epitafium Jana Heweliusza.
Międzynarodowa Unia Astronomiczna upamiętniła ją nazwą jednego z kraterów na planecie Wenus (Corpman – od angielskiej wersji nazwiska Elżbiety) i planetoidy nr 12625.

fot. Rycina Izaaka Saala wg. Andreasa Stecha, w: „Machina coelestis…”, Gdańsk 1673–1679 / Zbiory PAN Biblioteki Gdańskiej

Tekst: materiały własne UM