Balbina Bellwon - działaczka społeczna i narodowa
Ur. w 1878 roku w Lubawie, zm. w 1952 roku.
Córka Mikołaja Jaroszewskiego (1841 – 1914) i Anny z d. Trotz (1842 – 1914). 2 listopada 1896 roku poślubiła Michała Bellwona, urzędnika pocztowego (1869 – 1948), który za działalność narodową w Towarzystwie Gimnastycznym Sokół został w 1902 przeniesiony karnie przez władze pruskie do Gdańska. Wraz z mężem Michałem zaangażowana w działalność organizacji polskich, wykazując największą aktywność w okresie Wolnego Miasta Gdańska (1920-1939).
Pomimo szykan, nie przestała angażować się w sprawy społeczne. Udzielała się w Towarzystwie Ludowym Jedność w Gdańsku, Towarzystwie Ludowym Gwiazda we Wrzeszczu, przede wszystkim zaś w Towarzystwie Polek i Polskiej Misji Dworcowej.
Po wybuchu II wojny światowej aresztowana i w kwietniu 1940 wywieziona w transporcie gdańskich Polek do KL Ravensbrück (nr obozowy 3278). Pod koniec wojny została uwolniona i przetransportowana do Szwecji, skąd 31 października 1945 roku powróciła do Gdańska. Po powrocie razem z mężem włączyli się w opiekę nad środowiskiem dawnej Polonii Gdańskiej.
Balbina i Michał Bellwon mieli ośmioro dzieci: Wiktora, Marię, Helenę, Łucję, Edmunda, Stefana, Antoniego oraz Romana. Wychowywane w duchu polskości, udzielały się w życiu Polonii gdańskiej, za co były represjonowane przez Niemców. Troje z nich nie przeżyło wojny. Ponadto, za działalność konspiracyjną w obozie koncentracyjnym Stutthof osadzony został wnuk Balbiny i Michała – Feliks Bellwon (syn Wiktora).
Michał Bellwon - pocztowiec, działacz społeczny i narodowy
Ur. w 1869 roku w Kozłowie koło Grudziądza, zm. w 1948 roku.
Pracę zawodową rozpoczął w 1887 roku w urzędzie pocztowym w Łasinie, następnie pracował w Lubawie. W 1903 roku został przeniesiony karnie do Gdańska, co miało być reakcją władz pruskich na jego działalność w Towarzystwie Gimnastycznym Sokół.
W nowym miejscu pobytu nie zrezygnował z aktywności społecznej. Udzielał się w tajnym komitecie nauczania języka polskiego, Towarzystwie Ludowym Jedność oraz Towarzystwie Ludowym Gwiazda. W grudniu 1918 r. został współzałożycielem Związku Urzędników Pocztowych Polaków na Gdańsk, Pomorze, Warmię i Mazury.
10 stycznia 1920 roku witał jako członek delegacji dr. Kazimierza Lenartowicza, któremu władze polskie powierzyły obowiązki komisarza przejmującego obszar Naddyrekcji Pocztowej w Gdańsku; był on zarazem prezesem Dyrekcji Poczt i Telegrafów na Pomorze (1920-1921), później zaś Dyrekcji Poczt i Telegrafów Rzeczypospolitej Polskiej w Gdańsku (1921-1928).
10 lutego 1920 roku wchodził w skład delegacji gdańskich Polaków, która na dworcu w Gdańsku przekazała gen. Józefowi Hallerowi obrączki, jakie jeszcze tego samego dnia wykorzystano w Pucku podczas uroczystości zaślubin Polski z morzem.
Od 1920 roku jeden z pierwszych pracowników Poczty Polskiej w Gdańsku. Piastował stanowisko kierownika ekspedycji w kancelarii głównej Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów na Pomorze w Gdańsku, następnie pełnił funkcję kierownika kancelarii Dyrekcji Poczt i Telegrafów RP w Gdańsku przy Heveliusplatz (pl. Obrońców Poczty Polskiej nr 1 – 2). Po uruchomieniu 5 stycznia 1925 Polskiego Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Gdańsk 3 został przeniesiony na stanowisko kierownika działu doręczeń przesyłek.
Od 1 maja 1931 roku na emeryturze, wciąż jednak udzielał się społecznie, m.in. w Zarządzie Gminy Polskiej Związku Polaków oraz Towarzystwie byłych Powstańców i Wojaków.
1 września 1939 roku został aresztowany, ale dzięki pomocy gdańskiego policjanta udało mu się wydostać z rewiru przy Jäschentaler – Weg (ul. Jaśkowa Dolina). Wtedy zdecydował się na wyjazd do mieszkającej w Warszawie córki. Tam spędził wojnę – do czasu powstania warszawskiego, po upadku którego trafił do obozu przejściowego w Pruszkowie.
Pod koniec marca 1945 roku powrócił do Gdańska.
Był członkiem Komisji Weryfikacyjno-Rehabilitacyjnej dla Polaków-Gdańszczan.
1 grudnia 1946 roku został ojcem chrzestnym nowego sztandaru Koła Miejscowego Związku Zawodowego Pracowników Poczt i Telekomunikacji, udekorowanego Krzyżem Virtuti Militari.
14 września 1947 roku, jako nestor Polonii gdańskiej, został ojcem chrzestnym sztandaru Gdańskiego Pułku Artylerii Lekkiej.
Był też przewodniczącym sekcji emerytów przy Zarządzie Okręgowym Związku Zawodowego Pracowników Poczt i Telekomunikacji w Gdańsku.
Zmarł nagle 6 lipca 1948 roku. Pogrzeb, który odbył się trzy dni później uznawany jest za ostatnią wielką manifestację środowiska byłej gdańskiej Polonii.
fot. archiwum rodzinne
Tekst opracowany na podstawie materiałów źródłowych z Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku
