Publikacja ta jest dopełnieniem wystawy, która poświęcona była dawnym gdańskim szpitalom i przytułkom, a którą można było oglądać w Domu Uphagena. „W książce – pisze we wstępie Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska – Czytelnicy znajdą najnowsze ustalenia na temat gdańskich szpitali oraz Domu Dobroczynności i Sierot, które dotąd nie były publikowane bądź ukazały się w osobnych tekstach. Nie mniej ważne było przedstawienie materiałów ikonograficznych – planów, widoków założeń szpitalnych (przedstawień graficznych i obrazów), scen z życia na terenie Sierocińca, wzbogaconych o materiały z najnowszych badań architektonicznych. Niniejsze opracowanie daje Czytelnikom okazję do zgłębienia tematyki gdańskiego szpitalnictwa”.
Okazuje się, że w późnym średniowieczu i nowożytności szpitalnictwo to „charakteryzowało się – jak w każdym wielkim mieście zachodniego świata – mnogością instytucji zajmujących się opieką nad wykluczonymi członkami danej społeczności. Jeśli już dochodziło do ich specjalizacji, to wiązała się ona przede wszystkim z pomocą różnym grupom społecznym, na przykład trędowatym, wyrzuconym poza nawias ówczesnego społeczeństwa, albo sierotom. Większość szpitali do XVIII w. pełniła jednak przede wszystkim rolę przytułków, a jedyną gdańską instytucją, w której w epoce nowożytnej starano się leczyć, był Lazaret”.
***
Adam Szarszewski, Aleksander Piwek, Piotr Samól, Janusz Dargacz, Katarzyna Darecka „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności”, Muzeum Gdańska i Okręgowa Izba Lekarska w Gdańsku, Gdańsk 2019.
Spis treści: Wstęp; Rozdział I – Szpitale Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności, zarys problematyki; Rozdział II – O architekturze instytucji dobroczynnych w średniowiecznym i wczesnonowożytnym Gdańsku; Rozdział III – Rokokowo-klasycystyczny budynek mieszkalny w zespole szpitala Bożego Ciała; Rozdział IV – Dom Dobroczynności i Sierot przy ulicy Sierocej; Rozdział V – Architektura budynku bocznego (ul. Sieroca 8) w Zespole Dobroczynności i Sierot; Rozdział VI – Jak w gdańskich domach budowano, czyli okna, drzwi i schody w dawnym Domu Dobroczynności i Sierot; Podsumowanie; Spis ilustracji; Bibliografia.
