Żywot świętego Wojciecha powstał – przypomina edytor tego wydania – „około roku 998. Miał wesprzeć starania cesarza Ottona III o kanonizację praskiego biskupa. Wydarzenia opisane przez Jana Kanapariusza tworzą więc budujący obraz kandydata na świętego w różnych okresach jego życia i w chwili męczeńskiej śmierci. Sytuacje drażliwe czy ważne pod względem politycznym zostały odpowiednio złagodzone i wystylizowane. Nie umniejsza to walorów literackich żywota, jego autor mógł się bowiem poszczycić nie tylko gruntownym wykształceniem filozoficznym i kanonicznym, ale także doskonałym piórem”.
W najstarszym rękopisie tego żywota po raz pierwszy pojawia się Gdańsk, jest tym miejscem, w którym z rąk świętego Wojciecha „gromady ludu przyjmowały chrzest”. I te słowa zaczynają pisane dzieje Gdańska.
***
Jan Kanapariusz „Świętego Wojciecha żywot pierwszy”, tekst łaciński opracowała Jadwiga Karwasińska, przełożył Kazimierz Abgarowicz, komentarze Jadwiga Karwasińska, wydawnictwo słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2009.
Spis treści: Od wydawcy; „Est locus in partibus Germanię…” faksymile rękopisu żywota świętego Wojciecha; Sancti Adalberti episcopi pragensis et martyris vita prior / Świętego Wojciecha biskupa i męczennika żywot pierwszy; Glosy i komentarze: 1. Najstarszy żywot świętego Wojciecha (Jadwiga Karwasińska), 2. Sprawa autorstwa (Jadwiga Karwasińska, Helena Chłopocka), 3. Trzy redakcje (Helena Chłopocka), 4. Przegląd wiadomości historycznych (Jadwiga Karwasińska), 5. Droga do Prus i miejsce śmierci (Gerard Labuda), 6. Tłumaczenie polskie (Jadwiga Karwasińska); Nota edytorska.
