 |
„Prezentowana książka stanowi rezultat wieloletnich badań prowadzonych przez Petera J. Klassena nad historią menonitów w Polsce. Autor skoncentrował się nad losami tej grupy wyznaniowej od czasu pojawienia się jej pierwszych przedstawicieli na południowym wybrzeżu Bałtyku w pierwszej połowie XVI stulecia aż po przełom XIX i XX wieku. Objął tym samym swoimi rozważaniami zarówno okres, gdy większość zamieszkałych przez menonitów terenów (Prusy Królewskie) stanowiła część polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, jak również czasy ich przynależności do Królestwa Prus i zjednoczonych Niemiec” – czytamy w przedmowie do polskiego wydania książki.
Autor tej przedmowy (Michał Targowski) zauważa też, że „mimo swej niewielkiej liczebności i swoistej izolacji, menonici odgrywali istotną rolę w gospodarczym rozwoju zamieszkiwanych przez siebie obszarów. W miastach – Gdańsku, Elblągu i ich bezpośrednim sąsiedztwie – zdołali prowadzić aktywną działalność, zwłaszcza w zakresie tkactwa i pasamonictwa, a nawet handlu i usług finansowych. Z ich grona pochodzili również znani artyści i inżynierowie, którzy w przestrzeni miejskiej pozostawili swój ślad w postaci dzieł sztuki, zabytków architektonicznych i fortyfikacji”.
Peter J. Klassen „jest obecnie emerytowanym profesorem historii. Przez lata związany był z Uniwersytetem Kalifornijskim w amerykańskim Fresno. Pochodząc z rodziny menonickiej, poświęcił swoją karierę badaniom przeszłości reformacji, w tym zwłaszcza dziejów anabaptyzmu”. Od dawna działa na rzecz popularyzacji i ochrony dziedzictwa menonitów w Polsce.
Praca „Menonici w Polsce i Prusach w XVI-XIX w.” ukazała się nakładem Muzeum Etnograficznego w Toruniu, które od 2010 roku realizuje budowę Olęderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce.
***
Peter J. Klassen, „Menonici w Polsce i Prusach w XVI-XIX w.”, Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Toruń 2016.
Spis treści: R. 1 – Przystań w niespokojnych czasach; R. 2 – Dziedzictwo rzek i wałów; R. 3 – Wobec miejskiego świata; R. 4 – Wzdłuż brzegów potężnej polskiej rzeki; R. 5 – Mosty pomiędzy Niderlandami a Żuławami; R. 6 – Psalmy, kazania, kongregacje; R. 7 – Dom podzielony; R. 8 – Problem lojalności w modernizującym się społeczeństwie; R. 9 – Zmieniająca się wizja; Aneks – Wybrane dokumenty dotyczące wolności religijnych.
