"W roku 1616, w dwudziestej drugiej wiośnie mego życia, wbrew woli moich przyjaciół i życzliwych mi ludzi, postanowiłem udać się na naukę w gimnazjum do słynnego miasta Gdańska” – tak pisze Csombor o okazji swojej podróży.
Marton Csombor z Szepsi był węgierskim nauczycielem, w latach 1616-1618 odbył dla studiów podróż po Europie. Wrażenia z wędrówki opisał w dzienniku, którego część poświęcona jest Polsce i Gdańskowi. Młody Węgier „obdarzony był doskonałym zmysłem obserwacji, ale jednocześnie bezkrytycznie przyjmował wszelkie zasłyszane bajdy. Dzięki temu jego dziennik jest przedziwną mieszaniną, w której potwierdzone historycznie relacje i świetnie obrazki obyczajowe z życia ówczesnej Polski przeplatają się z nieprawdopodobnymi historyjkami będącymi wytworem bujnej wyobraźni”.
***
Martona Csombora „Podróż do Gdańska”, tłumaczył Jan Ślaski, przypisami opatrzył Wacław Zawadzki, Oficyna Gdańska, Gdańsk 2013.
Spis treści: Occasio itineris; Opis Polski – Lipnica Murowana, Zakliczyn, Tarnów, Mielec, Baranów, Koprzywnica, Sandomierz, Warka; Opis Mazowsza – Warszawa, Zakroczym, Płock, Włocławek, Nieszawa; Opis Prus – Toruń, Chełmno, Grudziądz, Nowe, Gugel, Łęgowo, Gdańsk, Oliwa, Brunsberga, Frombork, Podgrodzie, Elbląg, Malbork, Tczew; Opis Śląska – Paczków, Otmuchów, Nysa, Biała, Głogówek, Racibórz, Bytom, Kraków.