Autor zebrał i przypomniał historię blisko stu obiektów położonych na terenie Głównego i Starego Miasta, Starego Przedmieścia, Wyspy Spichrzów, Ołowianki oraz Dolnego Miasta wraz z Długimi Ogrodami.
„Tak skomponowana książka” – pisze we wstępie Jacek Friedrich – „przeznaczona jest do wykorzystywania we fragmentach, do zaglądania raczej niż do czytania »od deski do deski«. Z tego założenia wynika i to, że każde hasło stanowi w zasadzie zamkniętą całość i stąd pewne informacje mogą się pojawiać na kartach tej książki kilkakrotnie. Hasłowy układ książki sprawia ponadto, że nie będąc przewodnikiem sensu stricto może ona spełniać i taką funkcje dzięki zamieszczonym na okładkach planom, na których zaznaczono obiekty omawiane w tekście, opatrując je liczbami odpowiadającymi numeracji poszczególnych haseł”.
***
Jacek Friedrich „Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII w.”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1995.
Spis treści: Średniowieczne fortyfikacje miejskie: 1. Katownia i Wieża Więzienna, 2. Dwór Miejski, 3. Baszta Kotwiczników; Bramy wodne : 4. Brama Krowia, 5. Brama Zielona, 6. Brama Chlebnicka, 7. Brama Mariacka, 8. Brama św. Ducha, 9. Żuraw, 10. Brama Świętojańska, 11. Brama Straganiarska, 12. Baszta Łabędź, 13. Fragment muru zamku krzyżackiego, 14. Baszta Jacek i Baszta Dominikańska, 15. Fragmenty zachodniego ciągu murów obronnych, 16. Baszta Słomiana, 17. Brama Karowa, 18. Baszta Biała, 19. Baszta Pod Zrębem, 20. Brama Stągiewna; Fortyfikacje nowożytne: 21. Śluza Kamienna, 22. Brama Wyżynna, 23. Brama Nizinna, 24. Brama Żuławska, 25. Brama św. Jakuba, 26. Brama Złota, 27. Wielka Zbrojownia, 28. „Stara Apteka”, 29. Mała Zbrojownia, 30. Wisłoujście; 31. Kościół Panny Marii; 32. Brama cmentarna przy kościele Panny Marii; 33. Kościół św. Mikołaja; 34. Kościół św. Jana; 35. Szpital i kościół św. Ducha; 36. Kaplica Królewska; 37. Kościół św. Katarzyny; 38. Kościół św. Brygidy; 39. Kościół i szpital św. Elżbiety; 40. Kościół św. Józefa; 41. Kościół św. Bartłomieja; 42. Kościół św. Jakuba; 43. Kościół św. św. Piotra i Pawła; 44. Kościół św. Trójcy i dawny klasztor franciszkański; 45. Kościół św. Barbary; 46. Kościół i szpital Bożego Ciała; 47. Kościół Zbawiciela; 48. Kościół menonitów; 49. Kościół św. Ignacego; 50. Ratusz Głównego Miasta; 51. Dwór Artusa; 52. Studnia Neptuna; 53. Dwór Bractwa św. Jerzego; 54. Ratusz Staromiejski ; 55. Sierociniec przy szpitalu św. Elżbiety; 56. Przytułek dla sierot i starców przy ulicy Sierocej; 57. Przytułek dla wdów; 58. Teatr na Targu Węglowym; 59. Wielki Młyn; 60. Mały Młyn; 61. Ławy mięsne; Wyspa Spichrzów; Spichrze na Ołowiance: 62. Spichrz Królewski, 63. Spichrze „Panna”, „Miedź” i „Oliwski”, 64. Spichrz „Pod Jeleniem”, 65. Dawny zespół browarniczy; Kamienice i przedproża: 66. Dom Uphagena, 67. Kamienice przy ulicy Długiej 28-30, 68. Lwi Zamek, 69. Kamienice przy ulicy Długiej 37 i 38, 70. Oficyna domu przy ulicy Długiej 38, 71. Kamienica przy ulicy Długiej 45 zwana Domem Króla, 72. Kamienica przy Długim Targu 1-4, 73. Kamienica przy Długim Targu 20, 74. Złota Kamienica, 75. Kamienica przy Długim Targu 43, 76. Kamienica przy ulicy Piwnej 1, 77. Szkoła Mariacka, 78. Kamienice przy ulicy Chlebnickiej 14 i 15, 79. Dom Anielski, 80. Plebania kościoła Panny Marii, 81. Dom Towarzystwa Przyrodniczego, 82. Kamienice przy ulicy Św. Ducha 80-82, 83. „Pod Łososiem”, 84. Kamienica przy ulicy Świętojańskiej 70/71, 85. Dom Opatów Pelplińskich, 86. Dom Kaznodziejów, 87. Kamienice przy ulicy Św. Trójcy Budynki o konstrukcji szkieletowej; 88. Dom Pod Murzynkiem; 89. Pałac Mniszchów; 90. Wielka Aleja; Bibliografia.
