Bożena Truchanowska (ur. 1929) i Wiesław Majchrzak (1929-2011) byli ilustratorami i rysownikami, czołowymi przedstawicielami fenomenu, który nazwano polską szkołą ilustracji. Dotyczy to szczególnie dwudziestolecia po 1956 roku, kiedy rozwinęło się ilustratorstwo, „zwłaszcza” – jak pisze Jacek Friedrich – „to przeznaczone dla dzieci. Niezliczone wprost ilustracje publikowane zarówno w książkach, jak i w czasopismach, takich jak »Miś«, »Świerszczyk« czy »Płomyczek« kształtowały wizualną wrażliwość kolejnych roczników młodych Polaków, a pamiętajmy, że i książki, i czasopisma były wówczas wydawane w ogromnych nakładach”.
Album został przygotowany przy okazji wystawy ilustracji Truchanowskiej i Majchrzaka, poświęconych tematyce gdańskiej i pomorskiej, prezentowanej w Domu Uphagena (pokazane projekty ilustracji pochodzą ze zbiorów Agnieszki i Jacka Friedrichów).
Tak się złożyło, że grafiki Wiesława Majchrzaka i Bożeny Truchanowskiej upiększyły kilka znaczących publikacji literackich Franciszka Fenikowskiego, i ta część ich twórczości także pokazana jest w albumie. Teksty literackie Fenikowskiego, które „na ilustratorski warsztat” wzięła „spółka artystyczna” M&T przybliża w publikacji Janusz Mosakowski. W zamieszczonym też w albumie wywiadzie Jacek Friedrich opowiada o przygodzie z pozyskiwaniem oryginalnych prac Majchrzaka i Truchanowskiej.
***
„Baszty i maszty. Gdańsk i Pomorze w ilustracji Bożeny Truchanowskiej i Wiesława Majchrzaka”, redakcja merytoryczna Ewa Barylewska-Szymańska i Jacek Friedrich, Wydawnictwo Muzeum Gdańska, Gdańsk 2022.
Spis treści: Gdańsk, Pomorze, historia. O szczególnym wątku twórczości Wiesława Majchrzaka i Bożeny Truchanowskiej (Jacek Friedrich); Franciszka Fenikowskiego opowieści znad Bałtyku (Janusz Mosakowski); Wehikuły emocji (z Jackiem Friedrichem rozmawia Dorota Karaś); Katalog projektów; Źródła ilustracji.
