 |
Kolejna publikacja Andrzeja Januszajtisa poświęcona jest „ulicom Starego Gdańska”. W innym miejscu dowiadujemy się, że przedstawione w książce ulice położone są w Śródmieściu, do którego autor zalicza Główne Miasto, Stare Miasto, Osiek, Zamczysko, Stare Przedmieście, Spichlerze, Ołowiankę, Długie Ogrody, Dolne Miasto, Rudno i tzw. Dzieła Zewnętrzne (tu np. Młode Miasto).
Praca Andrzeja Januszajtisa jest czymś w rodzaju encyklopedii ulic, przede wszystkim tych historycznych, a także placów i mostów. Hasła, zgodnie z tytułem, zaczynają się od Aksamitnej, a kończą na Żytniej i jest ich w tym tomie ponad trzysta.
„Mimo strat w ostatniej wojnie i nieprzemyślanych przemianowań – czytamy na okładce – nazwy ulic gdańskiego Śródmieścia nadal stanowią niezwykle bogaty zespół o wielkiej wartości historycznej, emocjonalnej i kulturalnej. W historycznym Śródmieściu Gdańska (bez Młodego Miasta) 59 procent nazw ulic pochodzi sprzed rozbiorów Polski, a 28 procent jeszcze ze średniowiecza. To prawdziwy skarb nazewniczy! Zmieniały się władze, zmieniał język, a nazwy i ich sens przetrwały. Jako ważna część dziedzictwa historycznego i element tożsamości miasta powinny być chronione przed niepotrzebnymi zmianami. Aby to uczynić skutecznie trzeba poznać ich genezę, znaczenie, rozwój i przemiany postaci. To wszystko można znaleźć w tej książce, wraz z wiadomościami o zabudowie danej ulicy, ludziach, którzy tutaj mieszkali, wydarzeniach historycznych, lokalnych ciekawostkach i sprawach godnych uwagi”. Dlatego „każdy może się dowiedzieć, od kiedy jego ulica nosi swoją nazwę, jak powstała, jak się nazywała dawniej, poznać jej historię i zachowane pamiątki, a także jak zmieniała się numeracja domów”.
Do książki dołączone są dwa plany Śródmieścia Gdańska – dawny (z 1933 roku) i współczesny.
***
Andrzej Januszajtis „Od Aksamitnej do Żytniej. Ulice starego Gdańska”, Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 2017.
Spis treści: Wprowadzenie; Dzielnice i połacie Śródmieścia; Ulice, place i mosty Śródmieścia (Aksamitna – Żytnia); Bibliografia, Spis haseł.
