Berthold Hellingrath (1877-1954) był grafikiem, malarzem, rzeźbiarzem. Urodził się w Elblągu, a kiedy miał pięć rodzice przeprowadzili się do Gdańska. Naukę sztuk pięknych rozpoczął w szkole św. Jana w Gdańsku u Wilhelma Augusta Stryowskiego, następnie w gdańskiej Königliche Provinzial-Kunst- und Gewerbeschule (czyli Królewskiej Szkole Sztuk Pięknych), między innymi u Bernharda Sturmhöfela. Studiował w Dreźnie u Carla Bantzera i Gotthardta Kuehla, później w Monachium i Paryżu. Do Gdańska powrócił w 1910. W roku następnym brał udział w wystawie w Katowni (Arthur Bendrat und seine Freunde), pieniądze ze sprzedaży obrazów pozwoliły mu na wyjazd na dalsze studia do Paryża.
Podczas I wojny światowej, od 1916 wcielony do wojska; pracował w Biurze Konstrukcyjnym Stoczni Cesarskiej, tworzył między innymi obrazy olejne – widoki oraz pejzaże okolic Zatoki Gdańskiej – do dekoracji niemieckich okrętów. Jego obrazy dekorowały także wnętrze gmachu Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia. Mieszkał przy Althofweg (ul. Fiszera). Był członkiem żydowsko-niemieckiej loży masońskiej Zur Kette an der Weichsel (Łańcuch nad Wisłą).
W 1925 opuścił Gdańsk, został wykładowcą, a od 1928 profesorem malarstwa i rysunku oraz architektury na politechnice w Hanowerze. Był członkiem NSDAP, ale w 1935 roku został dożywotnio pozbawiony wszystkich partyjnych funkcji, a w 1937 jego dzieła uznane zostały przez nazistów za politycznie niesłuszne, wykluczono go także z Izby Sztuk Pięknych Rzeszy z zakazem publicznego wystawiania. Większość jego dzieł przepadła podczas II wojny światowej. Od 1945 ponownie pracował na politechnice w Hanowerze. W 1947 przeszedł na emeryturę. Zmarł w wyniku obrażeń odniesionych podczas wypadku drogowego.
Tworzył – zaliczane do najlepszych – ryciny z motywami architektury gdańskiej, malował martwe natury, portrety, architekturę i pejzaże. Tworzył grafikę użytkową, zaprojektował pierwsze talony zastępcze w okresie inflacji (litografia przedstawiająca Długie Pobrzeże widziane z Zielonego Mostu, umieszczona była na talonach wartości 500 marek, w 1922 roku). Publikował kalendarze, pocztówki, albumy. Znany z licznych prac graficznych. [Gedanopedia]
W 2007 roku w ówczesnym Muzeum Historycznym Miasta Gdańska zorganizowana została bardzo obszerna wystawa prac Hellingratha, prac, które znajdują się w polskich zbiorach. Wtedy też wydany został katalog w formie monumentalnego albumu, ukazujący wyczerpująco jego różnorodną twórczość, w której dominującą pozycję stanowią prace graficzne.
***
„Twórczość Bertholda Franza Hellingratha (1877-1954) w zbiorach polskich”, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska i Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Gdańsk 2007.
Spis treści: Wstępy (Adam Koperkiewicz i Maria Kasprzycka); Wprowadzenie (Wioleta Pieńkowska-Kmiecik); Berthold Franz Hellingrath. Kalendaroum życia i twórczości (Wioleta Pieńkowska-Kmiecik); Wykaz albumów Hellingratha dotyczących Gdańska i okolic (Krystyna Jackowska); Gdański grafik urodzony w Elblągu (Wiesława Rynkiewicz-Domino); Gdańsk na przełomie epok (Mirosław Gliński); Katalog: I. Prace graficzne: Gdańsk – panoramy miasta; Gdańsk – Główne Miasto; Gdańsk – Stare Miasto, Osiek, Stare Przedmieście; Poza miastem; Sopot; Tczew, Malbork, Toruń, Grudziądz; Hanower i okolice; II. Techniki malarskie – malarstwo, gwasz, akwarela, tempera; III. Rzeźba; IV. Rysunek; V. Mała forma – znaczki, pocztówki, karty pocztowe.
