 |
„Gdańsk i jego wielokulturowa historia to sceneria literackich dzieł nie tylko Güntera Grassa – czytamy w nocie na okładce tego tomu – ale także wielu innych pisarzy od baroku do współczesności. Zaproponowane w książce spacery wiodą szlakiem miejsc opisanych w powieściach i wierszach autorstwa Stefana Chwina, Pawła Huellego, Josepha von Eichendorffa, Alfreda Döblina, Willibalda Omankowskiego i wielu innych. Prowadzą one również do rzadziej odwiedzanych części miasta, które było ośrodkiem Hanzy i kolebką Solidarności, a także ikoną powojennego porządku wersalskiego i miejscem wybuchu II wojny światowej”.
Tych spacerów po mieście, ale też literaturze, na które zaprasza nas w swoim przewodniku Peter Oliver Loew, jest osiem. Zaczynamy od samego środka, czyli Głównego Miasta (raz głównym traktem, a raz wąskimi uliczkami), potem przechodzimy na Stare Miasto i Osiek, by w czwartej wędrówce znaleźć się na Starym Przedmieściu i Wyspie Spichrzów („wśród szkół i magazynów”). Piąty spacer – od ulicy Stągiewnej po Grodzisko – pozwala nam obejść niemal całe centrum, w szóstym wędrujemy wzdłuż Wisły (od Przekopu po Westerplatte), siódmy poświęcony jest Wrzeszczowi, a ósmy Oliwie i nadmorskim kąpieliskom.
Dla Petera Loewa „Gdańsk jest księgą”. „Można by zachwalać ją – pisze we wstępie – niczym przekupka: panie i panowie, chodźcie, poczytajcie, wejdźcie. (…) Ale można też inaczej – można cichymi słowami przemówić do czytelnika i powiedzieć mu tak: dopiero kiedy po długim spacerze brzegiem morza wrócisz wieczorem do hotelu i weźmiesz do ręki powieść Güntera Grassa albo Stefana Chwina, zdasz sobie sprawę, jakie głębie kryje w sobie to miasto. Kiedy następnego dnia wejdziesz na wieżę bazyliki Mariackiej i obejmiesz wzrokiem przestrzeń roztaczającą się pomiędzy niebieskimi wodami Bałtyku a zielonymi Żuławami, zrozumiesz poezję miasta, w którym przed Grassem i Chwinem nie urodził się żaden »wielki poeta«…”.
***
Peter Oliver Loew, „Gdańsk. Przewodnik literacki. Osiem spacerów po Gdańsku”, przekład: Magdalena Kałużna, Izabela Sellmer, Tomasz Ososiński, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2013.
Spis treści: Miasto jak księga; Witamy w Gdańsku – drogi do miasta; Spacer pierwszy Główne Miasto I: kupcy, radcy, żeglarze – od Bramy Wyżynnej do Motławy; Spacer drugi Główne Miasto II: wąskie uliczki, wielkie kościoły – od Targu Rybnego do Targu Węglowego; Spacer trzeci – mieszczanie, rycerze i astronom. Stare Miasto, Zamczysko i Osiek; Spacer czwarty – wśród szkół i magazynów. Stare Przedmieście i Wyspa Spichrzów; Spacer piąty – zwyczajni ludzie, spokojne wody, dalekie widoki. Spacer wokół niemal całego centrum; Spacer szósty – wzdłuż Wisły. Z Sobieszewa na Westerplatte; Spacer siódmy – Wrzeszcz. Dzielnica poetów, Spacer ósmy – Rilke spaceruje po parku, Oskar kąpie się w morzu. Oliwa i plaża; Pożegnania; Suplement.
