Ta obszerna monografia, dotycząca Młodego Miasta, poświęcona jest „zagadnieniom transformacji przestrzennej obszaru nadwodnego w północnej części śródmieścia Gdańska, którego sercem są tereny byłej Stoczni Gdańskiej”.
„Autorzy – czytamy w okładkowej nocie – przyjęli optykę historyczną (1380-2016), ale skupili się na współczesnych procesach rewitalizacji nadwodnych terenów poprzemysłowych, których celem jest włączenie przekształcanego obszaru do rdzenia rodzącej się metropolii Gdańsk-Gdynia-Sopot”. Autorów jest dwóch – Piotr Lorens i Janusz Lipiński – i wywodzą się z różnych środowisk. Piotr Lorens jest profesorem na Politechnice Gdańskiej, urbanistą zajmującym się problematyką zrównoważonego rozwoju miasta, a Janusz Lipiński rzeczoznawcą i doradcą rynku nieruchomości, zainteresowanym rozwojem współczesnej metropolii. Jest zrozumiałe, że „analizując zbliżone zagadnienia, prezentują różne podejścia, operują innym aparatem pojęciowym”.
W przedmowie autorzy piszą: „Możemy wyrazić nadzieję, że ta opowieść o narodzinach współczesnego »miasta w mieście« zachęci do pogłębionych refleksji, dyskusji i w efekcie pozwoli nam wszystkim lepiej zrozumieć przyczyny, przebieg i naturę procesu oraz kierunek przemian, prowadzących do powstania na terenach postoczniowych nowego miejskiego habitatu. Pojęcie to ma nie tylko konotacje przestrzenne – jako fizyczne, materialne siedlisko naszego życia – ale także społeczne, ekonomiczne a nawet duchowe”. „Jesteśmy przekonani – piszą dalej Lipiński i Lorens – że właśnie Nowe Miasto w Gdańsku, jak mało które współcześnie realizowane w Polsce przedsięwzięcie urbanistyczne, stać się może swoistym laboratorium miejskich procesów rozwojowych XXI wieku”. W innym miejscu wskazują, że „nowa dzielnica powinna stać się »bijącym sercem metropolii nadmorskiej«. Ma to bardziej doniosłe znaczenie dla przyszłości miasta niż odgrywanie roli jedynie choćby nawet szacownego »pomnika historii«”.
***
Janusz Lipiński, Piotr Lorens, „Młode Miasto Gdańsk. Laboratorium miejskich procesów rozwojowych", Wydawnictwo Monoplan, Warszawa 2016.
Spis treści: R. 1 – Narodziny Młodego Miasta 1380-1455 (Janusz Lipiński), R. 2 – Cztery wieki na przedpolu twierdzy gdańskiej 1455-1844 (Janusz Lipiński), R. 3 – Stocznie nad Wisłą 1844-1945 (Janusz Lipiński), R. 4 – Stocznia Gdańska po drugiej wojnie światowej 1945-1999 (Janusz Lipiński), R. 5 – Wizje, plany i przekształcenia urbanistyczne północnej części gdańskiego śródmieścia w XX wieku (Piotr Lorens), R. 6 – Prace planistyczne w Młodym Mieście po 1989 roku (Piotr Lorens), R. 7 – Przygotowanie projektu miejskiego 2000-2015 (Janusz Lipiński), R. 8 – Program operacyjny przekształceń obszaru Młodego Miasta (Piotr Lorens), R. 9 – Kapitał kulturowo-społeczny w rozwoju Młodego Miasta (Janusz Lipiński), R. 10 – Młode Miasto w XXI wieku (Janusz Lipiński, Piotr Lorens).