„Jak to właściwie jest – pytają we wstępie autorzy, a jest to grupa studentów i studentek gdańskiej germanistyki z początku lat dziewięćdziesiątych – z tymi książkami Güntera Grassa? Czy ich akcja nie rozgrywa się właśnie tutaj? Czy nie można by gdańskiej trylogii potraktować jak konkretnego, topograficznego drogowskazu i czytać jej jak najnowszej historii Gdańska?”.
„Znaleźliśmy u Grassa – piszą dalej we wstępie – nie tylko precyzyjne wspomnienia dotyczące tutejszej topografii, lecz także pracę z nimi i nad nimi, znaleźliśmy nie tylko historię, lecz wiele opowieści: nie jest to typowa literatura ojczyźniana, gdzie wierny w szczegółach opis tworzy swego rodzaju topograficzno-idylliczne tło. Znajdujemy tu opisaną w sposób ponad miarę zdystansowany i ironiczny, przeszłość, która może się wyrazić jedynie przez wyimaginowane historie”.
W książce przedstawiony jest „dokładny topograficzny opis okolicy, połączony każdorazowo z propozycją spaceru, która uwzględnia wszystkie ważniejsze miejsca [występujące w utworach Grassa]. Całość przeplatana jest licznymi, często długimi cytatami, które mają przywołać w pamięci rozgrywające się tu niegdyś wydarzenia. Dodatkowo część literacką [tego] przewodnika tworzą: esej wprowadzający, który traktuje o podróżowaniu po Gdańsku, próba rekonstrukcji Wolnego Miasta Gdańska (poprzez gdańską trylogię), jak również krótkie streszczenia poszczególnych książek”.
Książka wydana została w wersji dwujęzycznej.
***
„Oskar-Tulla-Mahlke… Śladami gdańskich bohaterów Güntera Grassa”, autorzy: Sabine Schmidt, Jan Błaszkowski, Izabela Darecka, Franz Dwertmann, Bogdan Krzykowski, Marcin Milancej, Hanna Olejnik, Danuta Schmidt, Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 1993.
Spis treści: Wstęp; I. Z podróży w zmienionym mieście: „...ach, cóż znaczy Ameryka wobec tramwaju z numerem dziewięć, który jeździł do Brzeżna...”; 1. „W Gdańsku szukałem dawnego Gdańska...” (Günter Grass); 2. „Był sobie kiedyś tramwaj...”; 3. „Najlepiej będzie jak weźmiemy wóz...”, albo autobus, statek lub rikszę; II. Wolne Miasto Gdańsk (1920-1939): 1. Wolne Miasto Gdańsk – twór oparty na prawie międzynarodowym „Kiedy urodzony? I powiedz też, gdzie?; 2. Geografia i okolice Wolnego Miasta „...bo jak ktoś jest Kaszubą, nie wystarcza to ani Niemcom, ani Polakom”; 3. Narodowy socjalizm w Wolnym Mieście „...ja o mały włos byłbym zobaczył führera”; 4. Mieszkańcy Wolnego Miasta i dzisiejszego Gdańska „Po polsku, po niemiecku: Plupp, pifff, pszcz...”; III. Spacery: 1. Wrzeszcz/Langfuhr „...stało się to w pobliżu browaru, nie opodal koszar...”; 2. Pomnik Gutenberga/Gutenbergdenkmal „Pośrodku białej polany stała bowiem czarna jak sadza żeliwna świątynia”; 3. Wokół Opery i Filharmonii Bałtyckiej „...miejsce w parku Steffensa...”; 4. Ze Starego Miasta do stoczni „...jechaliśmy do śródmieścia...”; 5. Cmentarz na Zaspie „...za murem opuszczonego, wysłużonego cmentarza na Zaspie...”; 6. Kąpielisko Brzeźno/Brösen „Cóż mnie ciągnęło w stronę Brzeźna?”; IV. Wycieczki w okolicę: 1. Kaszuby „...siedziała w sercu Kaszub...”; 2. Oliwa i Sopot „Droga do Sopotu wiodła przez Oliwę”; 3. Żuławy i Sztutowo „Wisła płynie bezustannie”; V. Teksty uzupełniające: Opinie czytelników – Blaszany bębenek, Kot i mysz, Psie lata, Wróżby kumaka; Spis ulic; Nazwy topograficzne.
