Czytaj także: Biało - Czerwona nad Dworem Artusa na pamiątkę 80-lecia powrotu Gdańska do Polski
Historia tak popularnego dziś wśród mieszkańców i odwiedzających Muzeum Gdańska – które obchodzi w tym roku 55-lecie - rozpoczyna się tak naprawdę 30 marca 1870 roku.
Wówczas, dzięki wspólnym wysiłkom gdańszczan, powstało Muzeum Miejskie (Stadtmuseum) - w pofranciszkańskim klasztorze, w budynku Gimnazjum Akademickiego. Jego zbiory opierały się głównie na kolekcji Jacoba Kabruna (1759–1814), która obejmowała dzieła europejskich mistrzów od XV do XIX wieku - w sumie kilka tysięcy obrazów, rysunków i rycin mistrzów europejskich.
Czytaj także: Zrabowany przez nazistów? Obraz Brueghela może nie wrócić do Gdańska
Niestety, podczas działań wojennych w 1945 roku klasztor uległ zniszczeniu, a pożar w marcu zniszczył 60–65% zbiorów. W 1946 roku Muzeum Miejskie zostało przekształcone w Muzeum Państwowe, a cztery lata później w Muzeum Pomorskie. Jego zadaniem stało się pełnienie funkcji naukowych i oświatowych.
- Z ideą utworzenia placówki muzealnej dokumentującej historię miasta wystąpił w 1945 r. dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie – prof. dr Stanisław Lorentz. Na siedzibę tej placówki wskazał Ratusz Głównego Miasta. Na przeszkodzie stał jednak stan budynku – wspomina dr hab. Waldemar Ossowski, prof. UG, dyrektor Muzeum Gdańska. - Skomplikowane i złożone prace nad jego odbudową, mimo priorytetowego statusu, trwały z przerwami niemalże 25 lat. Kwestię powołania w Ratuszu „Muzeum Historycznego Gdańska” odżywała w tym okresie w prasie lokalnej. W 1955 roku Franciszek Mamuszka zaproponował stworzenie ekspozycji ukazującej historię miasta, także tej powojennej. Ideę powołania muzeum, w ramach Muzeum Pomorskiego, postulował prof. Andrzej Zbierski.
W 1966 roku Gdańska Komisja Ochrony Zabytków powzięła decyzję o utworzeniu w Ratuszu muzeum historycznego. W 1969 roku opracowano projekt, który zakładał wystawy stałe i czasowe w różnych częściach budynku. Zbiory miały obejmować okres od średniowiecza po II wojnę światową. Muzeum powołano ostatecznie 31 marca 1970 roku, a jego oficjalne otwarcie miało miejsce 2 kwietnia 1970 roku, równocześnie z wystawą „25 lat ochrony zabytków w Gdańsku”. W 1971 roku placówka stała się Muzeum Historii Miasta Gdańska.
- Pierwszym dyrektorem został Józef Kuszewski. Zalążkiem zbiorów stało się zabytkowe wyposażenie Ratusza ukryte w czasie II wojny przez niemieckich konserwatorów, kierowanych przez Ericha Volmara, oraz kolekcja ponad 200 monet przekazanych z Muzeum Pomorskiego - dodaje dr hab. Waldemar Ossowski. - Dzięki zaangażowaniu wielu osób, Muzeum Gdańska stało się jedną z największych instytucji miejskich w Polsce, posiadającą niemal 70 tysięcy obiektów.
Czytaj także: Muzeum Gdańska. Rekordowa liczba zwiedzających w pierwszym półroczu 2023 r.
Dyrektorzy Muzeum Gdańska:
- Józef Kuszewski (1970 - 1972)
- Tadeusz Matusiak (1972 - 1976)
- Mirosław Gliński (1976 - 1988)
- Adam Koperkiewicz (1989 - 2015)
- Grzegorz Szychliński (p.o. 1 X 2015 - 15 XI 2015)
- Waldemar Ossowski (od 16 XI 2015)
Tysiące chętnych, żeby zobaczyć
Dziś Muzeum Gdańska posiada dziesięć oddziałów:
- Ratusz Głównego Miasta
- Dwór Artusa z sąsiednimi kamienicami (Stary i Nowy Dom Ławy)
- Dom Uphagena
- Twierdza Wisłoujście
- Wartownia nr 1 na Westerplatte
- Muzeum Bursztynu
- Muzeum Nauki Gdańskiej (dawniej: Muzeum Zegarów Wieżowych)
- Muzeum Poczty Polskiej (muzeum w trakcie modernizacji. Planowane otwarcie: wrzesień 2026)
- Kuźnia Wodna w Oliwie
- Oddział główny (w organizacji)
Większość z nich cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem publiczności. W 2024 roku Muzeum Gdańska odwiedziło ponad 650 tys. gości.
Przykładowe dane frekwencyjne z tego okresu dla poszczególnych oddziałów: Muzeum Bursztynu - 211 888 gości, Ratusz Głównego Miasta - 150 530 i Dwór Artusa - 80 192.
Huczny jubileusz czas start
Więcej o arcyciekawej historii Muzeum Gdańska będzie można się dowiedzieć podczas wielu atrakcji z okazji hucznego wspólnego świętowania 55-lecia działalności instytucji. Z okazji jubileuszu przygotowano bogaty program, który zadowoli każdego miłośnika historii, sztuki i kultury. Wśród atrakcji znalazły się m.in. pięć wyjątkowych wystaw czasowych, takich jak „Berendtowie” w Domu Uphagena, czy „Protesty w Gdańsku” w Ratuszu Głównego Miasta. Ponadto, będzie okazja uczestniczyć w spotkaniach i debatach, takich jak „Muzea Jutra 2: Muzea wobec wielokulturowości”, oraz w konkursach, które zachęcają do aktywnego odkrywania miasta i jego historii.
Rodziny z dziećmi mogą liczyć na niezapomnianą zabawę podczas „Majówki z Twierdzą” oraz festiwalu historycznego „Wisłoujście 1628”, a miłośnicy muzyki z pewnością nie przegapią koncertów w ramach Gdańskiego Festiwalu Carillonowego. Dodatkowo, w ramach jubileuszu, organizowane będą liczne promocje, w tym specjalna wyprzedaż książek o Gdańsku z rabatem do 55%.
Wszystkich, którzy chcą się zaangażować, Muzeum zaprasza także do wzięcia udziału w konkursie „Złap je wszystkie”, który pozwala na zdobycie limitowanych upominków. Jubileuszowe wydarzenia potrwają przez cały rok, a szczegóły można śledzić na stronie internetowej Muzeum oraz mediach społecznościowych.
