76 lat temu, w marcu 1945 roku, tuż przed zakończeniem II Wojny Światowej, została zdobyta Twierdza Gdańsk. Dekretem Rady Ministrów utworzono Województwo Gdańskie i na Dworze Artusa, po raz pierwszy po latach okupacji zawieszono biało- czerwony sztandar.
Był 28 marca 1945 roku, Gdańsk płonął. Stanisław Strębski, jeden z naocznych świadków tamtych wydarzeń, tak opisuje zrujnowane miasto: „Coraz trudniej jest nam zdać sobie sprawę, gdzie jesteśmy. Dookoła ruiny i ruiny. Olbrzymia masa domów pali się i żar ich dochodzi do nas, zmieszany z odorem trupów, swądem spalenizny. Droga wiedzie nie po asfalcie czy bruku, lecz po zwałach cegieł”.
Tego dnia dwaj polscy czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel, wspięli się na budynek Dworu Artusa i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało- czerwoną. W tle tych wydarzeń nadal trwał ostrzał artyleryjski. Jeden z pocisków trafił w dach, na którym stali żołnierze. Początkowo planowano zawiesić flagę na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak okazała się zbyt zniszczona.
Dla świadków tamtych wydarzeń był to okres trudny, ale jednocześnie szczęśliwy i wzruszający. Radość z powrotu Gdańska w granice Polski przeplatała się z bólem po stracie najbliższych, stracie dobytku, często podeptanej godności. Zniszczony w trakcie działań wojennych Gdańsk sowieci dodatkowo spalili w tydzień po zakończeniu działań wojskowych, a ludność niemiecką, która przeżyła, wysiedlono do Niemiec.
Od momentu zakończenia II wojny światowej minęło już 76 lat. Gdańsk nie tylko został odbudowany, ale stał się symbolem przemian i odnowy. Symbolem oporu wobec ograniczeń i łamania praw. To w Gdańsku rozpoczęły się ruchy wolnościowe lat 70- tych i 80-tych, które na zawsze zmieniły kształt naszego kraju i współczesnej Europy.
Należy dbać o to, aby zwłaszcza w Gdańsku, każdy mógł czuć, że jest u siebie. Musimy również na co dzień pokazywać, że w czasach pokoju zaangażowanie obywateli w życie miasta jest ogromnie ważne, bo Gdańsk jest silny siłą i mądrością swoich mieszkańców. Szczególnie teraz, w dobie pandemii, powinniśmy poczuć tamtego ducha wspólnoty, troszczyć się o siebie nawzajem, dbać o zdrowie i bezpieczeństwo oraz nieść pomoc sąsiadom, seniorom, potrzebującym – mówi Agnieszka Owczarczak Przewodnicząca Rady Miasta Gdańska.
