Uwarunkowania urbanistyczne
Jednostka pomocnicza Kokoszki obejmuje Kokoszki Przemysłowe i Kokoszki Mieszkaniowe (w skład których wchodzą Karczemki, Smęgorzyno i Kiełpino Górne), czyli południowy rejon dzielnicy urbanistycznej Zachód wraz z gdańską częścią Lasów Otomińskich.
W strukturze przestrzennej dzielnicy Kokoszki można wyodrębnić wyraźne strefy funkcjonalne. Zespoły zabudowy mieszkaniowej o charakterze podmiejskim (Kokoszki Mieszkaniowe) sąsiadują z zabudową produkcyjno-logistyczną Kokoszek Przemysłowych, która stanowi – wraz z Parkiem Przemysłowo-Technologicznym „Maszynowa” utworzonym w ramach Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – główną koncentrację miejsc pracy na górnym tarasie. Równowaga funkcji mieszkaniowych i produkcyjno-usługowych jest wielką zaletą dzielnicy, przyczynia się m.in. do ograniczenia dojazdów do pracy, i szansą na jej dalszy rozwój.
Osadnictwo rozwija się w wyodrębnionych jednostkach Kokoszek Mieszkaniowych, posiadających własną tożsamość i określoną specyfikę zabudowy. Ulica Kartuska jest wyraźną linią podziału obszaru ze względu na istniejące formy zabudowy mieszkaniowej. Część północna charakteryzuje się zróżnicowaniem form: od domów wolnostojących, bliźniaczych, szeregowych, po średnio intensywną zabudowę wielorodzinną. Na południe od ulicy Kartuskiej, w Smęgorzynie, na dużych posesjach rozwinęła się zabudowa willowa, w Kiełpinie Górnym natomiast – zabudowa jednorodzinna wolnostojąca, na mniejszych działkach i nieco bardziej intensywna. O atrakcyjności krajobrazu Kokoszek i standardzie zamieszkiwania decyduje sąsiedztwo lasów Otomińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na obszarze tym postępuje (niezbyt dynamicznie) realizacja zabudowy rezydencjalnej o wysokim standardzie i jednolitym charakterze.
Kierunki rozwoju
W Kokoszkach przewiduje się umocnienie wielofunkcyjnego charakteru dzielnicy. Nastąpi dalszy rozwój funkcji mieszkaniowych i produkcyjno-usługowych. Stopniowo zanikać będzie funkcja rolnicza. Strukturę Kokoszek Mieszkaniowych wypełni funkcja mieszkaniowa, z zachowaniem wyraźnego podziału obszaru ze względu na powstające formy zabudowy, wyznaczonego przebiegiem ulicy Kartuskiej. W części północnej utrzymany zostanie jej zróżnicowany charakter. Zabudowa w Smęgorzynie i w części zachodniej, o charakterze willowym, będzie stanowić konkurencję dla oferty mieszkaniowej gmin sąsiednich, oferując wyższy standard zamieszkania w zabudowie jednorodzinnej i rezydencjalnej.
Główną koncentracją funkcji produkcyjnej pozostaną Kokoszki Przemysłowe. Stopniowo będą się one przekształcać w nowoczesny park przemysłowy. W miarę wypełniania się tej struktury może się pojawić potrzeba realizacji dodatkowego przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, usprawniającego dojazdy do pracy (w rejonie ulicy Sąsiedzkiej w Matarni, w bezpośrednim sąsiedztwie Karczemek). W dzielnicy powstaną dobrze urządzone tereny rekreacyjne, wykorzystujące obszary przy granicach z gminami Żukowo i Kolbudy Górne (Lasy Otomińskie). Kokoszki Mieszkaniowe zyskają nowe tereny zieleni miejskiej: wzdłuż Potoku Smęgorzyńskiego, w rejonie ulic św. Brata Alberta oraz Otomińskiej. Planuje się przekształcenie kompleksu leśnego na południe od ulicy Kartuskiej w park leśny.
Środowisko
Niemal cała dzielnica znajduje się na Wysoczyźnie Gdańskiej i charakteryzuje łagodnym pofałdowaniem terenu. Jedynie obszary w górnym odcinku Strzyży oraz podmokłości w rejonie ulicy św. Brata Alberta zaliczone zostały do strefy krawędziowej Wysoczyzny. Południe fragmenty dzielnicy zajmują kompleksy Lasów Otomińskich. Tereny leśne, o stosunkowo małych powierzchniach, ciągną się w kierunku północnym, aż do ulicy Kartuskiej. Część Kokoszek ma charakter rolniczy (pola, łąki, nieużytki); w północnych fragmentach dzielnicy funkcjonują liczne ogrody działkowe.
Wysokie walory krajobrazowe posiada obszar Smęgorzyna, wyróżniający się urozmaiconą, pofałdowaną rzeźbą terenu i różnymi formami zieleni.
Tereny leśne oraz przyległe do nich tereny ekstensywnej zabudowy włączone zostały do Ogólnomiejskiego Systemu Terenów Aktywnych Biologicznie (OSTAB) – struktura ta ciągnie się od Lasów Otomińskich do doliny Strzyży, tworząc błękitno-zielone pasmo. Napotyka ono jednak na barierę w postaci ulicy Kartuskiej.
Obszary i obiekty objęte ochroną:
- fragment Otomińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu
- fragment otuliny Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego
- trzy użytki ekologiczne: Łozy w Kiełpinie, Torfowisko Smęgorzyńskie i Staw Martynka
- trzy pomniki przyrody, w tym jeden grupowy – Aleja Smęgorzyńska
Tereny wskazane do ochrony:
- trzy tereny cenne przyrodniczo wskazane do objęcia ochroną w formie użytków ekologicznych oraz fragmenty jednego, położone w większości poza granicą dzielnicy
Powierzchnia pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego [%]
- 60,9
Inżynieria
Zapewniony dostęp do sieci inżynieryjnych, za wyjątkiem sieci ciepłowniczej, która obecnie obsługuje we fragmentach jedynie północną część jednostki. Aktualnie jest realizowana magistrala ciepłownicza, która obejmie swym zasięgiem zachodnią część miasta, w tym także Kokoszki. Przez obszar dzielnicy południkowo przebiega dział wód pomiędzy zlewniami: rzeki Raduni (w kierunku zachodnim) oraz Kanału Raduni i Martwej Wisły (w kierunku wschodnim).
W części wschodniej biegnie odcinek potoku Strzyża oraz rów J1, włączony do jeziora Jasień. Przez część zachodnią przepływa Potok Smęgorzyński oraz potok Strzelniczka z projektowanymi zbiornikami retencyjnymi Strzelniczka I oraz Strzelniczka II. Do potoku Strzelniczka włączone są rowy S6 oraz S8, na których zlokalizowano zbiornik Budowlanych II. Zbiornik Budowlanych I, pierwotnie włączony do zlewni potoku Strzyża, obecnie zasila potok Strzelniczka. W zlewni potoku Strzelniczka istnieje zbiornik retencyjny Maszynowa, zlokalizowany na sieci kanalizacji deszczowej.
Planowana jest realizacja zbiorników Kartuska i Biologiczna.
Opracowanie: Biuro Rozwoju Gdańska
