Pracownia Fort z Gdańska Antoniego Taraszkiewicza wygrała międzynarodowy konkurs architektoniczny na budynek Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Sąd Konkursowy wybrał pracę gdańskich architektów spośród 58 nadesłanych prac.
Szczegółowe informacje o roztrzygnięciu konkursu można pobrać tutaj (428 KB PDF). Ogłoszenie wyniku postępowań konkursowych odnoście konkursu ECS dostępne jest tutaj.
Wyniki konkursu na:
| I nagroda - 350 000 zł praca nr 38 | |
 |
Przedsiębiorstwo Projektowo-Wdrożeniowe FORT Sp. z o.o. w Gdańsku ul. Grunwaldzka 212 80-266 Gdańsk Autorzy (authors):
|
| II nagroda - 250 000 zł praca nr 21 | |
 |
GRAY INTERNATIONAL Sp.z o.o. STELMACH I PARTNERZY Biuro Arch. Sp. Z o.o. Al. Jana Pawła II 80 00-175 Warszawa Autorzy (authors):
|
| III nagroda - 150 000 zł praca nr 3 | |
 |
Arkitema K/S Frederiksgade 32 DK-8000 Aarhus CDenmark Autorzy (authors):
|
Wyróżnienia po 40 000 zł otrzymały prace nr:
| praca nr 17 | |
 |
Grupa 5 sp. z o.o ul. Rakowiecka 59 02-532 Warszawa Autorzy (authors):
|
| praca nr 23 | |
 |
Jan Mazur architekt, ul. Marymoncka 37 m 17, 01-868 Warszawa Autorzy (authors):
|
| praca nr 26 | |
 |
Zespół Projektowo- Inwestycyjny Kontrapunkt V- projekt ul. Zabłocie 39 30-701 Kraków Autorzy (authors):
|
| praca nr 36 | |
 |
MO-ARCH ul. Olsztyńska 2/1 81-312 Gdynia Autorzy (authors):
|
| praca nr 56 | |
 |
?3Q DESIGN? Pracownia Architekt. Tomasz Piskorski ul. Żwirki 16 06-500 Mława Autorzy (authors):
|
| praca nr 57 | |
 |
ZA PA Spółdzielnia Pracy Twórczej w Gdańsku ul. Grodzka 6 80-841 Gdańsk autorzy (authors):
|
Lista pozostałych prac
Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej budowy Europejskiego Centrum Solidarności ogłoszony został 14 maja br., termin nadsyłania prac minął 4 grudnia. Do konkursu przystąpiło 58 pracowni architektonicznych z całego świata. Dwunastoosobowy Sąd Konkursowy na czele, którego stał zastępca prezydenta Gdańska ds. polityki przestrzennej Wiesław Bielawski, od poniedziałku (10 grudnia) dokonywał wyboru najlepszych prac.
Przedmiotem konkursu było opracowanie koncepcji architektonicznej budynku jako międzynarodowego centrum kulturalnego o funkcjach: muzealnych, wystawienniczych, naukowo-badawczych. Budynek zlokalizowany będzie na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej przy Placu Solidarności i Pomniku Poległych Stoczniowców. Teren przyszłego Centrum to prawie 7,5 tys. metra kwadratowego. Koszt budowy Centrum powinien zamknąć się w kwocie 240 milionów złotych. Jego otwarcie planowane jest w 30 rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych.
Pierwsza nagroda - praca nr 38
Ta w pełni zgodna z wymogami konkursu praca, w opinii jury, najlepiej oddała siłę ducha ruchu solidarnościowego, symboliczny przemysłowy charakter otoczenia Stoczni Gdańskiej, oraz zapewniła szereg wewnętrznych i zewnętrznych przestrzeni, które stwarzają elastyczność i nadzieję na przyszłość.
Jej mocna lecz prosta elewacja od strony Pomnika Poległych Stoczniowców umieszczona nad taflą wody stanowi dynamiczne, choć nieskomplikowane tło dla Pomnika Trzech Krzyży z 1981 r., który wrył się w polską i europejską świadomość, zaś jej bardziej otwarta i przeszklona elewacja wejścia głównego jasno definiuje i wyraźnie wyznacza kierunek ku symbolicznej Drodze do Wolności, oraz prezentuje tereny dla zewnętrznych wystaw i zgromadzeń.
Koncepcja architektoniczna lekko pochyłych równoległych ścian dzielących tworzy dramatyczne wnętrze kontrastujących ze sobą przestrzeni, które przypomina urbanistykę wąskich ulic i przestrzeni publicznych Starego Gdańska. Ta wyraźna linearna struktura umożliwia wprowadzenie naturalnego światła i nieba aż w głąb obiektu do jego centralnych pomieszczeń co stanowi wyraźną wskazówkę ku strategii oszczędności energetycznej.
Jury spodobała się idea uzyskana przez mignięcia przez podziały i szczeliny w stalowej konstrukcji oraz przeźroczystość dolnych partii, co zachęca odwiedzających do wchodzenia do sąsiednich pomieszczeń. To poczucie działania jest wzmocnione poprzez warstwowy ruch wzdłuż i w poprzek pionowych przestrzeni.
Ten prosty lecz dramatyczny budynek w najlepszy sposób oddaje ducha i spełnia wymogi miejsca spotkań, miejsca nauki, przestrzeni wystawowej oraz inspiracji na przyszłość bez odwoływania się do efemerycznych motywów czy efekciarstwa. Jego sukces będzie zależał od umiejętnej realizacji jego wizji, programu oraz detali, co wymaga, podobnie jak we wszystkich projektach, jeszcze sporo pracy by spełnić ambicje i oczekiwania związane z tym projektem o międzynarodowym znaczeniu.
Druga nagroda - praca nr 21
Mamy tu do czynienia z jasną i wszechstronną prezentacją eleganckiego projektu. Pomysły związane są ze skalą makro - miastem - jak również z potrzebą koncepcji ?Solidarności?, zawierają szczegółowe informacje o materiałach i konstrukcji.
W skali makro została przedstawiona mocna propozycja urbanistyczna nowego okazałego placu zwieńczonego elewacją nowego obiektu. Stanowiłaby ona tło dla Pomnika Trzech Krzyży, który byłby widoczny z daleka. By zacytować opis, ?Każda inna forma winna zamilknąć w konfrontacji z Pomnikiem?. Stwarza to wyraźną typologię dla budynku, zajmującego cały teren, który odwraca szczególną twarz z powrotem ku miastu.
Dobrze napisany opis objaśnia idee, które dodają wymiar poetycki do praktycznego i pragmatycznego projektu. Wykorzystanie prostej regularnej konstrukcji zapewnia wykonalność oraz długoterminową elastyczność - cechy konieczne dla budynku, którego przyszłe funkcje trudno przewidzieć.
Lita, lecz prześwitująca ściana z mnóstwem punktów świetlnych symbolizuje miliony członków Solidarności i jest pomysłową odpowiedzią na potrzebę pamiętnego i wyrafinowanego wizerunku, który przedstawiałby, wraz z wykorzystaniem natury w ogrodzie zimowym, podstawowe cechy ruchu solidarnościowego.
Trzecia nagroda - praca nr 3
Autorzy spróbowali stworzyć kulturowy magnes wyrażający ideę łączenia rozproszonych ludzi w nową zaskakującą całość - strukturę i logo Solidarności. Rzeźbiarska amorficzna forma krystalizująca co było wcześniej podzielone została zainspirowana krajobrazem stoczni z dramatycznymi sylwetami dźwigów.
Trzecia nagroda została przyznana dla podkreślenia jak bardzo misja niemożliwa dokonana przez Solidarność została wyrażona przez projektantów. Autorzy zostawili jednak jury w sytuacji sceptycznej: jak dalece budowa ECS na tej konkretnej działce może być zrealizowana według proponowanego schematu.
A więc idea tej architektury nie okazała się równie jak budząca nadzieję, tak dojrzała w formie, aby móc przyjąć treści ECS.
Nr 17 - Wyróżnienie
Projekt pracy 17 skupia się wokół krytego ogrodu z jabłoniami. W tym krytym ogrodzie rozmieszczone są różne dość monolityczne obiekty mieszczące rozmaite funkcje programu. Niektóre z tych budynków penetrują szklaną ścianę ogrodu zimowego. Z kolei jeden z budynków, czyli pawilon dla organizacji pozarządowych, znajduje się całkowicie poza obszarem krytego ogrodu. Projekt ten buduje silną więź z Salą BHP, niewielkim historycznym budynkiem z cegły, w którym podpisano Porozumienia Sierpniowe. Basen wodny tworzy powiązanie z Pomnikiem Poległych Stoczniowców. Mimo że projekt ten ukazuje piękną atmosferę wnętrza wydaje się, że brakuje mu unikalności potrzebnej, by sprostać temu niezwykłemu zadaniu o znaczeniu międzynarodowym.
Nr 23 - Wyróżnienie
Projekt ten proponuje opcję 0 tj. skrajny minimalizm, który nie przestrzega regulaminu. Chodziło o to by zachować autentyczne obiekty i budynki znajdujące się na tym terenie w nienaruszonym stanie. Autorzy uważali, że ważniejszym jest zachowanie pamięci tego miejsca w stanie obecnym na proponowanym terenie. Autorzy starają się być możliwie realistyczni w ramach swojej koncepcji: umieścili program konkursowy w istniejących budynkach co wyjaśniają w swoim opisie. Tym niemniej, ani rysunki, ani opis nie udowadniają, że to minimalistyczne podejście jest technicznie wykonalne.
Nr 26 - Wyróżnienie
Projekt ten proponuje całkowicie różne podejście od pozostałych prac: ukształtowanie budynku ECS wzdłuż Drogi do Wolności próbując połączyć otwartą przestrzeń ekspozycyjną za ścianą pamięci z drogą dla pieszych otwartą na Martwą Wisłę. Mamy tu świadomą rezygnację z tworzenia tła Pomnika. Sztuczne baseny wodne stanowią ważny element krajobrazu. Sam budynek wznosi się ku tej nowej perspektywie tj. nie ma dominującej architektury w pobliżu Pomnika Poległych Stoczniowców. To nonkonformistyczne podejście bezpośrednio narusza granice działek, a proponowane rozwiązanie jest niedopracowane.
Nr 36 - Wyróżnienie
Praca ta (spełniająca warunki konkursu) otrzymuje specjalne wyróżnienie za:
- efektywne rozwiązania programo-przestrzenne (wnętrza) budynku ECS;
- interesujące propozycje projektowe:
- otoczenia budynku wprowadzającego lustro wody na plac za ?murem pamięci? i kanał wodny wzdłuż ?drogi do wolności?;
- monumentalnych schodów do kaplicy jako platformy widokowej na Pomnik i Plac Solidarności;
- promenady widokowej w kształcie dźwigara suwnicowego.
Nr 56 - Wyróżnienie
Warunki konkursu postawiły uczestników przed niemalże nierozwiązywalnym zadaniem:
- Upamiętnić historyczne i polityczne zdarzenie o światowym znaczeniu;
- Uwidocznić ślady stoczni, która obecnie jest już niemal anonimowa;
- Rozwiązać różnorodne oczekiwania funkcjonalne: sale konferencyjne, przestrzenie wystawiennicze, biura, itp.;
- Nadać przesłanie do przyszłych pokoleń by przejęły sztandar.
- Stworzyć architekturę znaczącą, którą dostrzeże świat ery globalizacji.
Projekt chce stać się symbolem politycznego i kulturowego znaczenia ruchu solidarnościowego. Za pomocą kryształu ze Stali Cortine i szkła, projektanci tworzą charakterystyczną formę, która ma siłę wystarczającą do przetrwania w świecie pełnym mediów i wyróżniania się w anonimowym otoczeniu dawnej stoczni. Niestety, za tą siła ekspresji nie poprawne rozwiązania funkcjonalne.
Nr 57 - Wyróżnienie
Praca wyróżniona za logiczne, czytelne i bardzo interesujące rozwiązania przestrzenno- funkcjonalne umieszczone w zwartej bryle budynku. Forma budynku zaprojektowana w symbolice nawiązującej do kontekstu Stoczni Gdańskiej tworzy dobre tło dla formy Pomnika.
Praca spełnia wszystkie wymagania programowe zawarte w regulaminie konkursu.
Na uwagę zasługuje układ konstrukcyjny wsparty na pylonach komunikacji pionowej w postaci wielkoprzestrzennej kratownicy nawiązującej do industrialnego charakteru miejsca, do której podwieszone są kubatury z powierzchniami wystaw czasowych.
Ocena prac nie nagrodzonych i nie wyróżnionych
Jury w złożonych pracach poszukiwało architektonicznej i urbanistycznej ikony ? gestu, nie tylko jako budynku ale drogi do ożywienia historii. Zdecydowany charakter bryły budynku wymagał jego pełnej integracji z otaczającym krajobrazem i Drogą do Wolności, a także zgodności z założeniami planu zagospodarowania przestrzennego.
Wśród prac nie nagrodzonych znajdowały się zarówno prace niedostatecznie spełniające warunki konkursu jak i te, które, pomimo że przedstawiały pełny profesjonalizm wykonania koncepcji dotyczący zakresu i formy opracowania, to zdaniem Sądu konkursowego nie gwarantowały spełnienia powyższego przesłania jury.
Anna Dyksińska
