Najwybitniejsi specjaliści od chorału gregoriańskiego – Ensemble Organum z Marcelem Pérèsem – dali niezwykły koncert na Festiwalu Actus Humanus. W zabytkowych przestrzeniach Kościoła św. Jakuba, przy blasku świec, wykonali bożonarodzeniowe msze, pochodzące z najstarszego znanego współczesności manuskryptu z 1071 roku.
Ensemble Organum od ponad trzydziestu lat, przybliża publiczności historię europejskiej muzyki od VI wieku. Francuscy wokaliści działający pod wodzą Marcela Pérèsa, wypracowali charakterystyczny styl, podbudowany historycznym badaniami oraz interdyscyplinarnym podejściem do muzyki wieków średnich. Ich interpretacje pomagają zrozumieć kulturowy kontekst prezentowanych dzieł, powiązania między sztukami pięknymi oraz rozpoznać podlegające ewolucji elementy, które odnajdujemy w muzyce naszych czasów. Zespół ma na koncie setki koncertów i ponad 30 albumów, nagranych głównie dla prestiżowej wytwórni Harmonia Mundi. Od 2001 roku działa w opactwie Moissac w południowo-zachodniej Francji, prowadząc również Wędrowne Centrum Studiów nad Muzyką Dawną (CIRMA).
Specjalnie na Festiwal Actus Humanus Marcel Pérès, wybitny wokalista, dyrygent i muzykolog, przygotował szczególny program poświęcony chorałowi starzymskiemu, a więc śpiewowi Kościoła Rzymskiego pochodzącemu sprzed kodyfikacji gregoriańskiej, dokonanej za czasów papieża Grzegorza Wielkiego. Koncert Ensemble Organum wypełniły cztery msze korespondujące z okresem Bożego Narodzenia, pochodzące z datowanego na rok 1071 manuskryptu z Bibliotheca Bodmeriana w szwajcarskim Cologny. Te utwory, to unikatowe świadectwo rozbudowanej XI-wiecznej liturgii świątecznej. Przeplatane z nabożeństwami tworzyły cykl objawiający tajemnicę Bożego Narodzenia, wyrażały radość z przyjścia na świat Pana.
Ensemble Organum zaprezentowało je w szczególny sposób – przy blasku świec i z wykorzystaniem wspaniałej akustyki Kościoła św. Jakuba.
Pierwsza msza Ad Missam in Vigilia, oczekiwanie na radosną nowinę, przeznaczona była na wigilię Bożego Narodzenia. Rozpoczynające ją Introitus Esnemble Organum wykonało przechodząc przez cały kościół. Każda kolejna msza śpiewana była w innym miejscu świątyni, w innej konfiguracji ustawienia wokalistów. Artyści zaprezentowali Ad Missam in Nocte – mszę rozpoczynającą się z reguły o północy, w czas narodzin Chrystusa i głoszącą miłość Boga, radosną Ad Missam in Aurora, wykonywaną o świcie, a także Ad Missam in Die, niosącą przesłanie o zbawieniu i Bożej sprawiedliwości.
Nieprzerywany brawami koncert Ensemble Organum zamienił się w rozbudowaną bożonarodzeniową liturgię, świąteczną muzyczną medytacją, w której można było podziwiać bogatą ornamentykę chorałów, unoszących się na tle niskich burdonowych dźwięków.
Tajemnica narodzenia Pańskiego zawarta w tak pięknym, a jednocześnie silnym przekazie na długo zostanie w pamięci.
