24 czerwca o godzinie 17-tej rozpoczęliśmy nasz spacer studialny w ramach Gdańskich Warsztatów Projektowych poświęconych strefie wejściowej plaży na Stogach (Spotkanie drugie: Rozpoznanie terenu). Spacer poprowadził Piotr Lorens, Architekta Miasta Gdańska.
Rekonesans został poprzedzony krótkim wprowadzeniem do tematu spotkania i przypomnieniem procedury całych warsztatów. Zapoznaliśmy się także z zadaniem do wykonania, a każdy z uczestników dostał mapki terenu umożliwiające notowanie spostrzeżeń. Zatrzymywaliśmy się w miejscach szczególnych, omawiając charakter przestrzeni i zwracając uwagę na interesujące detale zagospodarowania.
Przystanek pierwszy, pomiędzy reliktami zabudowy z lat 70. a namiotem bankietowym, na wprost od wiaty tramwajowej.
Wchodząc po schodach natknęliśmy się na pozostałości zabudowy w formie płyty parteru z podpiwniczeniem i prowadzących na nią schodków, w miejscu w którym stały onegdaj hale plażowe. Ustaliliśmy wspólnie, które fragmenty przedwojennego tarasowo-amfiteatralnego wejścia są objęte ochroną konserwatorską, przy okazji dostrzegliśmy niewykorzystany potencjał w półokrągłym tarasie, nakrytym konarami leciwej sosny nadmorskiej. Pan Paweł Krajka zainspirował mieszkańców opowieścią o formach zagospodarowania Amfiteatru Leśnego, położonego przy Jaśkowej Dolinie we Wrzeszczu. Wykorzystane przez nas wejście na taras jest obecnie rzadko używane, ponieważ najkrótsza droga z parkingu i przystanku prowadzi wejściem po drugiej stronie tarasu.
Przystanek drugi, na dróżce równoległej do wydm i plaży.
Ustaliliśmy wspólnie, w którym miejscu przebiegają nieprzekraczalne linie zabudowy wyznaczone obowiązującym planem miejscowym. Ku zdziwieniu mieszkańców okazało się, że przestrzeni do zabudowy nie jest wcale tak dużo jak się na początku wydawało. Nieocenioną pomocą wsparli nas Panowie Eugeniusz i Jarosław, obecni dzierżawcy terenu, którzy doskonale wiedzieli gdzie przebiegają granice działek i jaka jest ich struktura własności.
Przystanek trzeci, ok. 400 m na północny-wschód od głównego wejścia, na wysokości naziemnych bunkrów i dzikiego wejścia na plażę.
Od Pana Łukasza z Rady Dzielnicy dowiedzieliśmy się, że to już teren PORTU i że bunkrem opiekuje się grupa pasjonatów, a od Pana Janusza, że Radni Dzielnicy mają już gotowych sporo pomysłów nt. skomunikowania tego miejsca ze Stogami mieszkaniowymi. Wracając do głównego placu przy wejściu, doszliśmy do wniosku, że warto sprawdzić stan prawny własności działek i docelowo poszerzyć zakres możliwej dzierżawy o fragment terenu do wylotu ścieżki pieszej, przed wlotem drogi rowerowej.
Przystanek czwarty, główny plac przy wejściu na plażę.
Chwila zatrzymania, odpoczynku i radości, że ominęła nas deszczowa kąpiel. Clou miejsca to bezcenny widok perspektywiczny na linię horyzontu, styku wody i nieba, a jednocześnie szereg atrakcji dla turystów: piwo, lody, kiełbaski, ryby, automaty do gry... Każdy miał tu swoje odczucia i przemyślenia, zgodziliśmy się natomiast, że to miejsce wymaga szczególnej uwagi i pomysłu.
Przystanek piąty, przy wylocie drogi technicznej, nieopodal nowopowstałego budynku.
Panowie Eugeniusz i Jarosław, obecni dzierżawcy terenu, przedstawili nam krótko historię, cel i funkcje powstałego obiektu. Wiemy już, że jest to docelowo hotel na 50 osób. Na razie jeszcze nie oddany do użytku. Inwestorem była spółka cywilna Plaża, obiekt został jednak przekazany na stan gminy miasta Gdańsk. Droga techniczna, znajdująca się poniżej wzniesienia wydmowego, jest lustrzanym odbiciem ciągu pieszego, który zaintrygował nas w czasie drugiego przystanku. Wielu mieszkańców ze zdziwieniem zauważyło jak regularną i starannie zaprojektowaną formę ma całe założenie strefy wejścia na plażę i wnioskowało o jej maksymalne wydobycie i odtworzenie.
Przystanek szósty, w miejscu włączenia do ścieżki drogi brukowej.
Zatrzymaliśmy się zaintrygowani formą i jakością tej drogi, kto, kiedy i po co ją zbudował? Kilka minut rozpoznania ternu i... znaleźliśmy odpowiedź. Za płotem oddzielającym dróżkę po szczycie wydm zauważyliśmy fragment betonowej konstrukcji. Jakby obramowanie czegoś ale kompletnie zarośnięte krzewami i drzewkami. Po wnikliwej eksploracji okazało się, że podobny fragment znajduje się obok. Nie mieliśmy już żadnych wątpliwości, tu także było wejście na plażę! Sposób obróbki betonu świadczy o jego przedwojennej proweniencji. Postulat mieszkańców był jednogłośny, zróbmy wszystko aby to wejście odtworzyć, tym bardziej, że planowane jest zbudowanie mola na osi głównego wejścia i wówczas oskrzydlające je wejścia na plażę będą niezbędne.
Przystanek siódmy. Przy pięknym zejściu na plażę, na osi dawnego ośrodka szkoleniowo-wypoczynkowego PKP.
Forma i materiał zejścia - schodów, potwierdziły nasze wnioski z poprzedniego przystanku. Jest to kolejne przedwojenne zejście, zachowane praktycznie w całości, z niewielkimi uszczerbkami w stopnicach schodów. Zejście oflankowane aleją lipową, zachowaną pomimo widocznego braku pielęgnacji. Na osi wejścia relikt bramy na teren ośrodka. Mieszkańcy żywo zainteresowali się historia tego miejsca i od razu zaczęli szperać we wspomnieniach i w sieci. Co tu i kiedy było? Szybko znaleźliśmy trochę podpowiedzi. Szkolenia kolejarzy, uwiecznione na starych fotografiach... I nagle wszystko zaczeło się łączyć, historia Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego i Miejskiego - od 1910 roku - działających na sąsiadującej ze Stogami Przeróbce; status Polskich Kolei Państwowych w przedwojennej Polsce; osiowe założenie i co najmniej 100 letnie lipy - to nie może być przypadek! Prosimy więc, wszystkich zainteresowanych tematem o przekazywanie wszelkich informacji na temat dziejów tego miejsca.
Przystanek ósmy, znowu przy głównym wejściu.
Architekt Miasta krótko podsumował nasz wspólny spacer zwiadowczy. Uczestnicy zadeklarowali aktywny udział w zaplanowanych na 8 lipca warsztatach projektowych. Pracownicy Biura Architekta Miasta zobowiązali się do sprawdzenia stanu prawnego terenów i możliwości poszerzenia obszaru dzierżawy. Ustaliliśmy sposoby kontaktowania się i przekazywania bieżących informacji.
* * *
Mamy poczucie, że nasz wspólny spacer – niezależnie od dokonanych obserwacji i odkryć – pozwolił nam zbudować grupę, która ma szansę dojść do wspólnych i dobrych rozwiązań projektowych. Załączamy mapkę do notowania uwag oraz mapkę z trasą naszego zwiadu:
Zapraszamy na kolejne spotkanie, tym razem warsztatowe, zarówno naszą silną grupę, jak i nowych, zainteresowanych tematem uczestników.
8 lipca 2021, czwartek godzina 17:00, SP nr 11 przy ul. Stryjewskiego 28.
