Uwarunkowania urbanistyczne
Jednostka pomocnicza Osowa stanowi cześć dzielnicy urbanistycznej Zachód. Obejmuje Osowę, Barniewice i Owczarnię, czyli rejon Zachodniej Obwodnicy Trójmiasta do granicy z gminą Żukowo oraz fragment lasów TPK po stronie wschodniej. Północą naturalną granicę dzielnicy wyznacza linia lasów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.
W strukturze przestrzennej dzielnicy można wyodrębnić wyraźne strefy funkcjonalne. Zespoły zabudowy mieszkaniowej o charakterze podmiejskim zlokalizowane są w Osowej i Owczarni, zabudowa produkcyjno-usługowo-składowa – w Barniewicach. Równowaga funkcji mieszkaniowych i produkcyjno-usługowych jest wielką zaletą i szansą na rozwój dzielnicy. W oparciu o węzeł Wysoka Zachodniej Obwodnicy Trójmiasta rozwija się rejon koncentracji handlu o zasięgu ogólnomiejskim. W Owczarni i południowej części Barniewic zlokalizowane są znaczne obszary stałych ogrodów działkowych. Jednostka Osowa-Barniewice charakteryzuje się przewagą różnorodnej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; niezbyt intensywna zabudowa wielorodzinna występuje głównie w centralnej części osiedla.
O atrakcyjności krajobrazu dzielnicy i standardzie zamieszkiwania decyduje rejon Jezior Wysockiego i Osowskiego oraz Trójmiejski Park Krajobrazowy.
Kierunki rozwoju
W Osowej przewiduje się umocnienie wielofunkcyjnego charakteru dzielnicy. Nastąpi dalszy rozwój funkcji mieszkaniowych, usługowych i produkcyjno-usługowych. Zostaną utrzymane stałe ogrody działkowe.
Funkcja mieszkaniowa skoncentruje się w Osowej i w zachodniej części Barniewic. W Osowej przewiduje się zabudowę mieszkaniową o zróżnicowanej intensywności (z dopuszczeniem niskiej zabudowy wielorodzinnej i małych domów mieszkalnych). Miasto będzie kontynuować realizację polityki przestrzennej pozwalającej na powstawanie zabudowy mieszkaniowej dostosowanej do grup mieszkańców o zróżnicowanej zamożności.
Zachodnia Obwodnica Trójmiasta i Pomorska Kolej Metropolitalna, powstanie ulicy Nowej Kielnieńskiej oraz rozbudowa ulicy Meteorytowej wskazują transport jako ważną funkcję o znaczeniu ogólnomiejskim i metropolitalnym w dzielnicy. Funkcja ta stanowi istotny bodziec dla rozwoju funkcji produkcyjnych i usługowych. Koncentracją funkcji produkcyjno-składowej pozostanie środkowa część Barniewic. Obszar ten jest ważnym skupiskiem miejsc pracy na górnym tarasie; jego funkcjonowanie ograniczy dojazdy do pracy w tej części miasta.
W miarę wypełniania się struktury osiedla, może pojawić się potrzeba realizacji dodatkowego przystanku Pomorskiej Kolei Metropolitalnej usprawniającego dojazdy do pracy (w rejonie projektowanej ulicy Nowej Kielnieńskiej).
Wokół węzłów na Zachodniej Obwodnicy Trójmiasta nadal będzie się rozwijał handel, na bazie istniejących obiektów wielkopowierzchniowych. Pożądanym kierunkiem rozwoju jest ich wyposażenie w usługi uzupełniające ofertę handlową. Poza tym w dzielnicy Osowa przewiduje się rozwój osiedlowych ośrodków o randze lokalnej (w rejonie ulic Siedleckiego i Balcerskiego) oraz ulic usługowych (np. Kielnieńskiej, Wodnika, Koziorożca).
Dodatkowo oferta dzielnicy wzbogaci się o dobrze urządzone tereny rekreacyjne, wykorzystujące obszary przy granicy z gminą Żukowo (brzegi Jezior Wysockiego i Osowskiego). W Barniewicach, w miejscu likwidowanej linii kolejowej prowadzącej do lotniska, pojawi się nowe atrakcyjne powiązanie w postaci ciągu pieszo-rowerowego, łączącego tę jednostkę urbanistyczną z Klukowem-Rębiechowem; ciąg będzie jednocześnie pełnił funkcję przyrodniczo-rekreacyjną.
Środowisko
Niemal cała dzielnica położona jest na wierzchowinie Wysoczyzny Gdańskiej, o wyrównanej rzeźbie terenu. Jedynie wschodnie fragmenty Osowej znajdują się w strefie krawędziowej Wysoczyzny. Jezioro Wysockie leży w rynnie zaliczonej do doliny Strzelniczki, a tereny na zachód od ulicy Drawskiej (Kukawka), wraz Jeziorem Osowskim, zaliczone zostały do Wysoczyzny Łężycko-Chwaszczyńskiej. Wschodnią części dzielnicy zajmują kompleksy leśne Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego oraz ogrody działkowe. Tereny te włączone zostały do Ogólnomiejskiego Systemu Terenów Aktywnych Biologicznie (OSTAB), podobnie jak fragmenty jezior w granicach miasta wraz z ich otoczeniem. Połączenia między płatami strukturalnymi OSTAB są zapewnione poprzez ciągi łączące OSTAB przebiegające wzdłuż dawnej linii kolejowej, wybranych ulic z zadrzewieniami oraz małych terenów zieleni.
Główne powiazanie ekologiczne na terenie dzielnicy biegnie wzdłuż Jeziora Wysockiego w kierunku północnym poprzez zieleń towarzyszącą torom kolejowym.
Obszary i obiekty objęte ochroną:
- fragment Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny zajmującej niemal całą dzielnicę
- użytek ekologiczny Salwinia w Owczarni
- bezpośrednie sąsiedztwo rezerwatu przyrody Źródliska w Dolinie Ewy
- trzy pomniki przyrody
Tereny wskazane do ochrony:
- dwa tereny proponowane do ochrony w formie użytków ekologicznych: Żabi Staw w Owczarni oraz Torfowisko koło Owczarni
Powierzchnia pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego [%]
- 51,3
Inżynieria
Zapewniony dostęp do sieci inżynieryjnych. Odwodnienie terenu odbywa się w kierunku rowu M (zlewnia rzeki Raduni); jest wspomagane systemem pompowym. Obecnie na terenie jednostki funkcjonują dwie pompownie: Antygony i Jednorożca. Zlokalizowane są tu także zbiorniki retencyjne Barniewice i Owczarnia.
Opracowanie: Biuro Rozwoju Gdańska
