Uwarunkowania urbanistyczne
Jednostka pomocnicza Matarnia obejmuje Klukowo, Rębiechowo, Firogę, Matarnię i Złotą Karczmę, czyli środkowy rejon dzielnicy urbanistycznej Zachód (od lasów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego do granicy z gminą Żukowo).
W strukturze przestrzennej dzielnicy Matarnia można wyodrębnić wyraźne strefy funkcjonalne. Zespoły zabudowy mieszkaniowej o charakterze podmiejskim Klukowa i Złotej Karczmy oddziela zabudowa produkcyjno-usługowo-składowa zlokalizowana wokół Portu Lotniczego. Obszar ten stanowi jedno z głównych koncentracji miejsc pracy na górnym tarasie. Względna równowaga funkcji mieszkaniowych i produkcyjno-usługowych jest wielką zaletą i szansą dzielnicy. Znaczna część powierzchni Matarni ma charakter rolniczy (pola, łąki, nieużytki), liczne są stałe ogrody działkowe.
Port Lotniczy rozwija się dynamicznie, w ostatnich latach nastąpiła jego zasadnicza rozbudowa: nowy terminal pasażerski, pas kołowania i płyta postojowa dla samolotów oraz początki budowy zespołu usług przylotniskowych, zwanego Airport City. Zachodnia Obwodnica Trójmiasta wraz z koncentracją handlu opartą o węzeł Lotnisko stanowi
silny trzon struktury funkcjonalnej dzielnicy. Realizacja Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (PKM) zintegrowała Matarnię z centralną częścią miasta oraz pozwoliła scalić funkcjonalnie całą dzielnicę urbanistyczną Zachód. Osadnictwo rozwija się w wyodrębnionych jednostkach, posiadających własną tożsamość i specyfikę występujących form zabudowy. Zabudowa wielorodzinna o średnich gabarytach występuje w Złotej Karczmie i w Matarni na północ od ul. Słowackiego. Z kolei w Klukowie formy ograniczają się do luźnej zabudowy jednorodzinnej wolnostojącej.
O atrakcyjności krajobrazu dzielnicy i standardzie zamieszkiwania decyduje sąsiedztwo lasów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Dzielnica jest położona w całości na Wysoczyźnie Gdańskiej charakteryzującej się pofałdowaniem terenu i dolinami potoków
Kierunki rozwoju
W dzielnicy Matarnia przewiduje się rozwój już istniejących funkcji, co umocni wielofunkcyjny charakter tej dzielnicy. Nastąpi dalszy rozwój funkcji mieszkaniowych, produkcyjno-usługowych i transportowych. Zanikać będzie tylko funkcja rolnicza, ale w większości zostaną utrzymane stałe ogrody działkowe – poza rejonem koncentracji handlu w Złotej Karczmie. Funkcja mieszkaniowa skoncentruje się w północnej części Klukowa-Rębiechowa i północnej części Matarni-Złotej Karczmy. W Klukowie-Rębiechowie przewiduje się zabudowę mieszkaniową o bardzo niskiej intensywności i charakterze podmiejskim, willowym. Funkcja ta powinna stanowić konkurencję dla oferty mieszkaniowej gmin sąsiednich, oferując wyższy standard zamieszkania w zabudowie jednorodzinnej i rezydencjalnej.
Obwodnica Zachodnia Trójmiasta, rozbudowa lotniska, Pomorska Kolej Metropolitalna, budowa ulicy Nowej Spadochroniarzy oraz rozbudowa ulicy Budowlanych wyznaczają transport jako najważniejszą funkcję o znaczeniu ogólnomiejskim i metropolitalnym w dzielnicy. Funkcja ta stanowi istotny bodziec rozwojowy dla inwestycji produkcyjnych i usługowych.
W otoczeniu lotniska powstaną różne obiekty wykorzystujące walory położenia tego obszaru – nastąpi dalszy rozwój Airport City wraz z usługami towarzyszącymi (węzeł integracyjny ze strefami parkingowymi oraz zabudowa hotelowa i biurowa). Na północ od Airport City powstanie również zabudowa usługowa i produkcyjna, która w rejonie pomiędzy ulicami Radarową i Spadochroniarzy rozwijać się będzie jako produkcja w segmencie wysokich technologii, tworząc tzw. Dolinę Krzemową. Przewiduje się także dalszy rozwój Matarni jako obszaru lokalizacji firm produkcyjno-usługowych między Obwodnicą Zachodnią Trójmiasta a lotniskiem. W rejonie lotniska przewiduje się rozwój ww. funkcji na powierzchni ok. 146 ha terenów inwestycyjnych. Obszary te będą stanowić główne koncentracje miejsc pracy na górnym tarasie. W miarę wypełniania się struktury przestrzennej może pojawić się potrzeba realizacji dodatkowych przystanków Pomorskiej Kolei Metropolitalnej usprawniających dojazdy do pracy w rejonie tzw. Doliny Krzemowej i ul. Sąsiedzkiej w Matarni.
Wokół węzła Lotnisko będzie nadal koncentrować się handel na bazie istniejących wielkopowierzchniowych obiektów tworzących Park Matarnia. Pożądanym kierunkiem rozwoju jest wyposażenie tego centrum handlowego w usługi uzupełniające i w efekcie stworzenie centrum usługowego wielofunkcyjnego. Ponadto oferta dzielnicy Matarnia wzbogaci się o nowe urządzone tereny rekreacyjne (np. w rejonie ul. Elewów). W Klukowie-Rębiechowie w miejscu likwidowanej bocznicy kolejowej do lotniska pojawi się nowe, atrakcyjne powiązanie w postaci ciągu pieszo-rowerowego łączącego jednostkę urbanistyczną z Osową-Barniewicami, pełniącego również funkcję przyrodniczo-rekreacyjną.
Środowisko:
obszary i obiekty objęte ochroną
- fragment rezerwatu przyrody Dolina Strzyży
- fragment Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny
- fragment Zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Dolina Potoków Strzyży i Jasień
- 1 pomnik przyrody
tereny wskazane do ochrony
- 2 tereny w całości i fragment jednego proponowane do ochrony w formie użytków ekologicznych
Powierzchnia pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego [%]
- 64,5
Inżynieria
Zapewniony dostęp do sieci inżynieryjnych z wyjątkiem sieci ciepłowniczej, która obejmuje niewielką część jednostki – głównie Złotą Karczmę. Zapewniony dostęp do sieci inżynieryjnych; w zasięgu sieci ciepłowniczej znajduje się Przez Matarnię przebiega południkowo dział wód pomiędzy zlewniami: rzeki Raduni (w kierunku zachodnim) i Martwej Wisły oraz Zatoki Gdańskiej (w kierunku wschodnim).
W części wschodniej obszaru zlokalizowane są górne odcinki Potoków Oliwskiego i Zajączkowskiego, a także Potok Matarnicki (dopływ potoku Strzyża) wraz ze zbiornikiem retencyjnym Kiełpinek. W części zachodniej biegnie rów M ze zbiornikiem Klukowo oraz dopływami: rowami M-1 i M-4.
Na obszarze jednostki zlokalizowana jest, na sieci deszczowej, pompownia Rębiechowo, która tłoczy wody opadowe do obecnie bezodpływowego zbiornika retencyjnego Rębiechowo III (docelowo przewiduje się odprowadzenie wód ze zbiornika rowem M-4). Przewiduje się budowę zbiornika retencyjnego Rębiechowo IV.
Opracowanie: Biuro Rozwoju Gdańska