„Dolny Wrzeszcz to część dzielnicy znajdująca się między dwiema liniami kolejowymi” – jedna (po zachodniej stronie) prowadzi do Gdyni, druga (od wschodu) zmierza w kierunku Nowego Portu. Od północy Dolny Wrzeszcz sąsiaduje z Zaspą, która jest z nim „związana funkcjonalnie i ku niemu ciąży” – stwierdzają autorzy tej pracy.
Jan Daniluk i Jarosław Wasielewski „przedstawiają historię tego terenu, od momentu, kiedy powstały tu pierwsze majątki, aż po czasy współczesne”. Wykorzystując liczne źródła, zgromadzili wiele interesujących, „często mało znanych szczegółów o historii osiedli mieszkaniowych, szkół, kościołów, parków, pomników, obiektów wojskowych, lotniska, szpitali, browaru, a także o funkcjonujących w nich instytucjach i związanych z nimi postaciach”. Istotnym uzupełnieniem tej pracy jest zamieszczony „wykaz ulic Dolnego Wrzeszcza i Zaspy, uwzględniający kolejne zmiany ich nazw”. W tomie znajdujemy też fragmenty tekstów literackich poświęconych tej dzielnicy.
„Książka stanowi ukoronowanie kilkuletniej przygody badawczo-popularyzatorskiej” jej autorów, czytamy w okładkowej nocie – Daniluk i Wasielewski prowadzili witrynę internetową Projekt „Dolny Wrzeszcz”, współpracowali przy organizacji imprez z cyklu „Wędrówki po Dolnym Wrzeszczu”.
***
Jan Daniluk, Jarosław Wasielewski „Dolny Wrzeszcz i Zaspa”, Wydawnictwo „Oskar”, Gdańsk 2012.
Spis treści: Uwagi wstępne; I. Historia Dolnego Wrzeszcza i Zaspy od średniowiecza do współczesności – Zakres przestrzenny i nazwa; Początki; Narodziny wielkomiejskiej dzielnicy; „Nowy Wrzeszcz”; Stagnacja; Lata II wojny światowej; Początki polskiej administracji w Gdańsku; Dolny Wrzeszcz w końcu lat czterdziestych; Inwestycje lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych; Powstanie dzielnicy mieszkaniowej Zaspa; Dolny Wrzeszcz w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych; Lata dziewięćdziesiąte XX wieku i czasy teraźniejsze; II. Obiekty Dolnego Wrzeszcza i Zaspy – Szkolnictwo; Kościoły, parafie, pomniki; Fortyfikacje; Zespół strzelnic; Koszary telegrafistów; Wielki Plac Ćwiczeń i początki lotnictwa wojskowego (do 1918 roku); Lotnisko cywilne okresu międzywojennego; Szkoła policyjna; SS i Waffen-SS w Dolnym Wrzeszczu; Kompania podchorążych Kriegsmarine; Lotnisko cywilne i wojskowe podczas II wojny światowej; Lotnisko cywilne w latach 1945-1974; Jednostki wojskowe po 1945 roku; Browar na Kuźniczkach; Klub Sportowy „Gedania”; Szpitale; Państwowe Obserwatorium; Urząd Pocztowy Wrzeszcz-2; Parki, place i inne tereny rekreacyjne; Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne; Aneks I. Wykaz ulic i placów – Ulice i place Dolnego Wrzeszcza; Ulice i place Zaspy; Ulice Gdańska wymienione w tekście, a znajdujące się poza Dolnym Wrzeszczem i Zaspą; Aneks II. Dolny Wrzeszcz i Zaspa we wspomnieniach, przewodnikach i literaturze pięknej; Uwagi końcowe.
