Ta opatrzona wieloma zdjęciami archiwalnymi i współczesnymi publikacja obrazuje pokrótce historię kościoła św. Jana, ale przede wszystkim jego dzieje powojenne, powolne podnoszenie z ruin, które nabrało tempa dopiero w ostatnim ćwierćwieczu.
Rok 1995 stanowi istotną cezurę w powojennej historii świątyni. Właśnie wtedy zawarta została umowa miedzy właścicielem obiektu (czyli Archidiecezją Gdańską) i Nadbałtyckim Centrum Kultury – „na jej mocy NCK powierzono odbudowę kościoła i jego adaptację na cele kulturalne. Umowę zawarto na 50 lat, zatem obowiązuje ona do 2045 roku”.
„Nadbałtyckie Centrum Kultury stanęło” – pisze w słowie wprowadzającym Iwona Berent – „przed wielkim i pasjonującym wyzwaniem. Połączenie zabytkowego kościoła św. Jana z nową, współczesną funkcją profesjonalnego centrum kultury, było zadaniem niezwykle skomplikowanym, a równocześnie nowatorskim. Już na etapie tworzenia projektów, na decyzje dotyczące adaptacji zabytkowego obiektu duży wpływ miała świadomość historycznej wartości kościoła”.
***
Iwona Berent „Św. Jan Od-Nowa. Odbudowa kościoła św. Jana w Gdańsku 1945-2020”, publikacja do wystawy o tym samym tytule, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk 2021.
Spis treści: Św. Jan Od-Nowa; 1357-1945; 1945; 1946-1995; 1995-2007; 2008-2012; 2013-2015; 2016-2020.