„Pomysł napisania książki o liderach podziemia »Solidarności« pojawił się pod koniec 2018 roku podczas spotkania w Gdańsku, na którym byli obecni najważniejsi przedstawiciele związku: Krzysztof Pusz (gospodarz spotkania), Bogdan Borusewicz, Zbigniew Bujak, Zbigniew Janas, Jan Lityński, Bogdan Lis, Adam Michnik, Lech Wałęsa i autor” – czytamy we wstępie. „Dyskusja na temat przemian, jakie nastąpiły w programie i sposobach działania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego »Solidarność« po odejściu »starych« działaczy pierwszej »Solidarności«, zachęcała do zebrania materiałów mówiących o tym, że właśnie ta nieliczna grupa najbardziej oddanych opozycjonistów utrzymała istnienie »Solidarności« i jej przesłania w najtrudniejszym okresie stanu wojennego i kilku następnych lat – działając w podziemiu, gdy zagrożenie karami więzienia znacznie wzrosło, a odważnych, wiernych ideałom zostało niewielu”.
„Przedstawiona monografia pod wieloma względami jest wyjątkowa, ponieważ nie prezentuje wyłącznie wspomnień i poglądów liderów podziemia »Solidarności«. Cytowane przeżycia i opinie sprzed czterdziestu lat, to nie tylko sfera faktografii, ale także języka, formy wypowiedzi. Zmieniła się przecież kultura, także kultura polityczna oraz świadomość polityczna społeczeństwa. Poszczególni rozmówcy przedstawiają mechanizmy przemian politycznych i ustrojowych, jakie dzięki ich działalności dokonały się w Polsce, a później w całej Europie Środkowo-Wschodniej”.
***
Marek Żejmo „Liderzy Podziemia Solidarności”, tom I Gdańsk, Wydawnictwo Freedom & Liberty, 2022.
