„Sto jeden felietonów zawartych w tym zbiorze to sto jeden okazji do odkrywania Gdańska” – czytamy w nocie na okładce. A w przedmowie autor zaznacza, że „niniejszy zbiór felietonów, już ósmy, wychodzi w odmienionej formie, sprzyjającej jak sądzę odbiorowi, ale ostatnie słowo będą oczywiście mieli Czytelnicy”. Większość tych tekstów była publikowana w prasie, głównie w tygodniku „Trójmiasto” „Gazety Wyborczej”.
Wydawca zauważa, że tym razem autor poświęcił sporo miejsca historii »mniej oczywistych« dzielnic, takich jak Chełm, Siedlce czy Orunia. Nie zabraknie też wizyt w różnych zakątkach Śródmieścia, a także w kilku krajach europejskich, między innymi we Włoszech, w Wielkiej Brytanii czy Hiszpanii”.
***
Andrzej Januszajtis „W Gdańsku i w szerokim świecie”, Wydawnictwo „Marpress”, Gdańsk 2021.
Spis treści: I Dzielnice i ulice: 1. Łąki Rzeźników, 2. Pojedynek na granicy, 3. Najpierw było Koprzywno, 4. Krzyżowniki w 1717 r., 5. Ulice gdańskich Siedlec, 6. Skąd nazwa gdańskiego Chełmu?, 7. Historyczne ulice Oruni, 8. Ulice Oruni: szukamy Byczego Dołu, 9. Przypadki ulicy Gościnnej, 10. Dzieje gdańskiego Viehhofu, 11. Od bramy Oliwskiej do Sopotu, 12. Zagadka Pogańskiej Górki, 13. Stare ulice Oliwy, 14. Nowa droga do Nowego Portu; II W Gdańsku i na świecie: 1. Kim był Frank S.N. Dunsby?, 2. Kościół Anglików, 3. Kwiaty dla Konstancji, 4. Pierwszy był omfalos, 5. Kamienny środek Londynu, 6. Jak się waży czarownice?, 7. Szlakiem kolorowych kamieni w Lejdzie, 8. Włoskie impresje, 9. Podpatrzone we Włoszech, 10. Gdańsk i Wilno; III Szkoły i kościoły: 1. Szkoła w zaułku św. Bartłomieja, 2. Szkoła Mariacka, czyli historia pewnego błędu, 3. Jeszcze raz o szkole farnej, 4. »Niebo polskie« na stulecie, 5. Szkoła szczególnych więzi, 6. Filar kowali, 7. Kaplice pokutnic, 8. Jak powstawały gdańskie dzwony?, 9. Brama ze świętą Katarzyną, 10. Tajemnice Wielkiej Sygnaturki, 11. Krypta Guldensternów, 12. Wielcy pod posadzką, 13. Z dziejów wieży Świętej Katarzyny, 14. Powrót wieżyczki, 15. Dzwony Świętego Mikołaja, 16. Pod znakiem świętego Olafa, 17. Najstarszy we Wrzeszczu; IV Uliczki i kamieniczki: 1. Z dziejów placu Solidarności, 2. Park, którego nie ma, 3. Jeszcze o gdańskich nazwach, 4. Wiadrownia i jej ulice, 5. Jaka to ulica?, 6. Jeszcze jedno zdjęcie do rozszyfrowania, 7. Jak uwidocznić legendy, 8. Pasaż Dywizyjny, 9. Piękno Wodopoju, 10. Nigdy nie było tam kamieniczek?, 11. Raki na gdańskim targu, 12. „Nowa” Chlebnicka, 13. Perły Grunwaldzkiej, 14. O numeracji ulicy Świętego Ducha, 15. Gołębica z Drugiej Grobli, 16. Muzyka gdańskich przedproży, 17. Świętego Bartłomieja, czyli Kapuściana; V Gdańsk i gdańszczanie: 1. Polskie pamiątki w ławie Świętego Rajnolda, 2. Notatki z gdańskich kronik, 3. Dziadek Artura, 4. Hakenberger i pozytyw, 5. Abegg we Wrzeszczu, 6. Fizyk z domu Schmiedenów, 7. Dzwonnicy od Świętej Katarzyny, 8. Głos Lengnicha, 9. Spod „Łososia” do Nożynka i Unichowa, 10. Kiedy naprawdę urodził się królewicz Aleksander Sobieski?, 11. Pomnikowe nieporozumienia, 12. Ja i Serce Gdańska, 13. Gdzie mieszkał Wilhelm Stryowski?, 14. Wizyta u Stryowskiego, 15. Dzieło skończone, czas na następne, 16. Zbyszkowi na pożegnanie; VI Pod znakiem czasu: 1. Na Nowy Rok o „nowomowie”, 2. Zaczęło się od małej wagi, 3. O zmienności czasów, 4. Na jubileusz Cappelli Gedanensis, 5. Kiedy Wielkanoc? Sprawdzamy na zegarze, 6. Pod znakiem pięćsetki, 7. Halo, poproszę taksówkę, 8. Książka pod choinkę, 9. Jubileuszowe refleksje, 10. Jeszcze o Wielkim Młynie, 11. Czterysta trzydzieści dwa lata najpiękniejszej bramy, 12. Wartownia nr 1 – bezcenny świadek historii, 13. Zegarowe figury; VII Poza porządkiem: 1. Leśniczówka w Jaśkowej Dolinie, 2. Świętojańska studzienka; 3. W Bytowie na zamku, 4. Droga do Krzyża Milenijnego, 5. Baszty dominikańskie, 6. Jacek, czyli Patrz do Kuchni, 7. Komu domek?, 8. Gdańskie kunszty wodne, 9. Kładka do poprawienia, 10. Było sobie jezioro, 11. Historia dwóch jezior, 12. Stawy czy jeziora?, 13. Leonardo i Gdańsk, 14. Od baszty Nowej do bastionu Wiebego.
