Piąty tom serii „historie gdańskich dzielnic” poświęcony jest Zaspie i Przymorzu. „Wydane dotąd w tej serii książki” – piszą Janusz Dargacz i Piotr Paluchowski redaktorzy tomu – „dotyczyły obszarów Gdańska o długiej, niekiedy kilkusetletniej historii (Chełm, Stare Przedmieście, Nowy Port, Siedlce). Tym razem przedmiotem naszego zainteresowania są fragmenty miasta, które w powszechnym odczuciu są traktowane jako dzielnice młode, o krótkiej historii, a przez to w zasadzie pozbawione zabytków i miejsc cennych historycznie. Rzeczywiście, dzisiejsza Zaspa i Przymorze zostały włączone w granice gminy miejskiej w 1914 r., a rozbudowały się jako zaplecze mieszkaniowe dla Gdańska dopiero po roku 1945. Nie oznacza to jednak, że w okresie wcześniejszym na terenach tych nie działo się nic interesującego. Przeciwnie, historia Zaspy i Przymorza jest już na tyle długa i bogata, że można wskazać obiekty, które w wyniku procesów dziejowych zniknęły z krajobrazu dzielnic, jak chociażby lotnisko czy zaspiańskie dwory. Nie mamy zatem wątpliwości, że tereny te zasługują na zainteresowanie historyków i innych badaczy”.
***
„Historie gdańskich dzielnic, tom 5. Zaspa i Przymorze”, pod redakcją Janusza Dargacza i Piotra Paluchowskiego, Muzeum Gdańska, Gdańsk 2024.
Spis treści: Słowo od redaktorów; Zaspa i Przymorze w średniowieczu i okresie wczesnonowożytnym (do końca XVI w.) [Klemens Bruski]; Dzieje podgdańskiej wsi Zaspa w latach 1772-1914 [Janusz Dargacz]; Od cmentarza dla ubogich po pomnik Bohaterów – dzieje cmentarza na Zaspie [Klaudiusz Grabowski]; Gdańskie lotnisko trzech dzielnic: Zaspy, Przymorza i Wrzeszcza (1945-1974) [Maciej Bakun]; Gdańskie lotnisko w obiektywie komunistycznych służb 1945-1974. Wybrane zagadnienia [Daniel Czerwiński]; Przymorze i Zaspa. Od anonimowych blokowisk do przestrzeni znaczącej [Lesław Michałowski]; Falowce Przymorza – historia powstania największych budynków mieszkalnych Gdańska [Klaudiusz Grabowski]; Jak powstało osiedle Małe Przymorze [Dorota Kucharczyk]; Z dziejów parafii katolickich na Przymorzu i Zaspie w okresie PRL [Daniel Gucewicz]; Architektura kościołów pw. Najświętszej Maryi Panny na Przymorzu i św. Kazimierza na Zaspie [Szymon Jocek]; Sieć szkół publicznych w obrębie Przymorza i Zaspy w latach 1957-2022 [Agnieszka Sukiennik]; Niecodzienna historia trzech współczesnych gdańskich parków: Millenium Gdańska, im. Jana Pawła II i im. Prezydenta Ronalda Reagana [Katarzyna Rozmarynowska]; Nazwy miejscowe Przymorza i Zaspy [Jan Daniluk]; Wykaz skrótów.
