 |
„W pracy niniejszej – pisze we wstępie Katarzyna Darecka – przedstawiono historyczny rozwój gdańskiej stolarki okiennej wraz ze wszystkimi jej detalami. Szczegółowymi badaniami objęto okres od wieku XIV do lat 40. XX stulecia. Dolną cezurę wyznaczają najstarsze znane okna, pochodzące właśnie z tego czasu, górną zaś II wojna światowa, po której nastąpiła stagnacja w poszukiwaniu nowych form estetycznych. W pracy wykorzystano periodyzację dotyczącą historii okien ustaloną w literaturze przedmiotu”.
W obszernych rozważaniach podjęte zostały różnorodne zagadnienia związane ze stolarką okienną, między innymi dotyczące sposobów, w jakie dzielone były okna, stosowania przy oknach okiennic (i krat), używanych rodzajów szkła i sposobów szklenia, czy występujących w stolarce okuć.
W rozdziale końcowym znajdujemy i takie stwierdzenie: „Przedstawienie gdańskiej stolarki okiennej na tle stolarki innych miast pokazało, że podlegała ona podobnym zmianom. W średniowieczu gdańska wytwórczość okien stał na wysokim poziomie. W okresie renesansu cechowały ją rozwiązania o największej wartości artystycznej i technicznej, dla których niejednokrotnie nie można znaleźć odpowiedników w Europie. W XVIII wieku już znacznie rzadziej występowały tutaj rozwiązania oryginalne. Czasy późniejsze charakteryzowała głównie typowość i brak indywidualności. W latach 20. XX wieku tylko w jednym przykładzie wystąpiły okna o cechach indywidualnych”.
***
Katarzyna Darecka „Okna w Gdańsku od średniowiecza do współczesności”, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, Gdańsk 2016.
Spis treści: 1. Stan badań dotyczący stolarki okiennej, 2. Podstawowe informacje na temat stolarki okiennej [Budowa, rodzaje i części składowe okien, Zarys rozwoju stolarki okiennej, Techniki wytwarzania okien i zmiany stylowe w dekoracji], 3. Historyczny rozwój stolarki okiennej w Gdańsku [Przesłonięcia otworów okiennych od średniowiecza do wczesnego renesansu (XIV – przełom XVI i XVII wieku), Rozwiązania późnorenesansowe i barokowe (przełom XVI i XVII – połowa XVIII wieku), Okna okresu rokoka i ich kontynuacja (około połowy XVIII wieku – trzecia ćwierć XIX wieku), Klasycystyczna stolarka okienna (ostatnia ćwierć XVIII – początek XX wieku), Nowe trendy w oknach historyzmu i secesji (około 1850-1920), Specyfika okien z Głównego i Starego Miasta (około 1850 – lata 40. XX wieku), Stolarka okienna w okresie modernizmu (około 1910-1939), Uwarunkowania rozwiązań stosowanych po II wojnie światowej], 4. Wnioski końcowe [Uwagi o rozwoju stolarki okiennej w Gdańsku, Analiza porównawcza, Znaczenie okien w elewacji oraz we wnętrzach gdańskich budowli], Zakończenie.
