Uwarunkowania urbanistyczne
Jednostka pomocnicza Wrzeszcz Dolny to północno-wschodni fragment dzielnicy urbanistycznej Wrzeszcz, położonej w środkowej części Gdańska. Jest to dzielnica o zróżnicowanej strukturze przestrzennej; w południowej części wyraźnie dominuje funkcja usługowo-mieszkaniowa, w północnej – funkcja mieszkaniowa.
Południowa część dzielnicy, w rejonie dworca kolejowego Wrzeszcz, znajduje się w zasięgu Centralnego Pasma Usługowego (CPU). Tu koncentrują się obiekty usługowe o ponadlokalnym charakterze, takie jak Galeria Metropolia, Wydział Farmacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Centrum Edukacji Nauczycieli oraz Studium Medyczne. W północnej części dzielnicy, przy alei Hallera, znajduje się duży kompleks sportowo-rekreacyjny Gedania 1922.
W dzielnicy są wyraźnie zachowane historyczne założenia urbanistyczne z XIX i XX w. – charakterystyczne układy kwartałowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej w rejonie alei Legionów, ulic Kościuszki i Białej, zespoły osiedli socjalnych w rejonie alei Hallera, zespoły zabudowy szeregowej, np. przy ulicach Zbyszka z Bogdańca czy Kunickiego. Kompleksy zabudowy jednorodzinnej są zarówno historyczne, jak np. w rejonie ulic Pstrowskiego i Kopalnianej, jak i współczesne – w rejonie ulicy Wrzeszczańskiej. Nowe, duże kompleksy zabudowy mieszkaniowo-usługowej to Browar przy ulicy Kilińskiego oraz Zajezdnia Wrzeszcz pomiędzy ulicą Chrobrego a aleją Hallera. W północnej części dzielnicy zlokalizowane są także tereny ogrodów działkowych.
Dzielnica jest bardzo dobrze wyposażona w podstawowe usługi społeczne – szkoły i przedszkola. Dość równomiernie zlokalizowane są tereny zieleni oraz tereny rekreacyjne, z których część wymaga rewaloryzacji.
Działania rewitalizacyjne w rejonie ulicy Wajdeloty, wraz z inwestycjami na terenie dawnego browaru Heweliusz, zapoczątkowały proces przemian w południowej części dzielnicy. Poprawa wizerunku Wrzeszcza Dolnego i podniesienie jakości przestrzeni publicznych przyczyniło się do wzrostu aktywności gospodarczej, co widać m.in. w rejonie ulicy Wajdeloty.
Kierunki rozwoju
Rozwój dzielnicy planowany jest w oparciu o realizację założeń rozwoju miasta do wewnątrz poprzez kontynuację i intensyfikację funkcji mieszkaniowej. W rejonach zabudowanych dzielnicy będzie to dogęszczanie i uzupełnianie istniejącej zabudowy oraz przekształcenia uwzględniające ochronę dziedzictwa kulturowego układów urbanistycznych. Możliwe są tu jedynie uzupełnienia istniejącej struktury mieszkaniowej i usługowej (zwłaszcza o usługi społeczne) oraz w miarę możliwości, wykreowanie lub wzmocnienie istniejących przestrzeni publicznych. Prowadzone będą prace remontowe i modernizacyjne zdekapitalizowanych budynków wraz z rewaloryzacją przestrzeni publicznych. Duże przekształcenia możliwe będą w rejonie węzła przy ulicy Klinicznej oraz na terenie, gdzie do niedawna funkcjonował szpital położniczy.
W ekstensywniej zabudowanej północnej części dzielnicy planowane są większe zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej.
W rejonie alei Hallera i ulicy Chrobrego (tereny zajezdni autobusowej) planowana jest realizacja zespołu mieszkaniowego wielorodzinnego z usługami towarzyszącymi. W rejonie ogródków działkowych, w sąsiedztwie ulic Kolonia Żeńcy i Kolonia Uroda, zakłada się rehabilitację zabudowy i stopniowe przekształcenie terenu w kierunku zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej.
W związku z intensywnym rozwojem tej części miasta planowane są realizacje nowych tras, m.in. tzw. Nowej Kościuszki (od alei Żołnierzy Wyklętych w stronę Brzeźna i Nowego Portu), a także rozbudowa sieci tramwajowej.
Środowisko
Cała dzielnica położona jest na dolnym tarasie. Przez południową część jednostki przepływa potok Strzyża, do którego wpada Potok Królewski. W rejonie jego ujścia urządzony został niewielki Park nad Strzyżą. Wśród gęstej zabudowy odsłonięte są tylko niektóre odcinki potoków. Do większych terenów zieleni należą rodzinne ogrody działkowe znajdujące się w północnej części dzielnicy.
Obszary i obiekty objęte ochroną:
- cztery pomniki przyrody
Tereny wskazane do ochrony: brak
Powierzchnia pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego [%]
52,2
Inżynieria
Zapewniony dostęp do wszystkich sieci inżynieryjnych. Na obszarze jednostki znajduje się odcinek potoku Strzyża wraz ze zbiornikiem Kilińskiego oraz ujściowy fragment Potoku Królewskiego. Odprowadzenie wód opadowych realizowane jest grawitacyjnie do potoków w ich bezpośredniej zlewni. Północna część jednostki oraz rejon Węzła Kliniczna posiadają odwodnienie systemem mechanicznym. Na obszarze są zlokalizowane dwie pompownie: Kochanowskiego oraz Kliniczna.
Opracowanie: Biuro Rozwoju Gdańska
