PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Wyspa Spichrzów i Ołowianka

Wyspa Spichrzów i Ołowianka
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Wyspa Spichrzów, magazynowa część gospodarczego serca Gdańska, jakim był jego port na Motławie, była miejscem, gdzie spotykali się przedstawiciele różnych kultur i narodów w związku z rozległymi handlowymi kontaktami Gdańska. Stąd i tam pojawiają się wielokulturowe odniesienia.

W nazwach spichlerzy było wiele nawiązań do dalekich krain, ich mieszkańców. Były zatem spichlerze: Holandia, Jerozolima, Lubeka, Węgier i Turek. Inną grupę nazw stanowiły nawiązania do egzotycznej fauny i flory takie jak: Papuga, Słoń, Nosorożec, Wieloryb, Biały Niedźwiedź, Małpa, Drzewo Kawowe, Żółty Lew, Trzy Cytryny, Drzewo Palmowe i Pelikan,

Dzisiejsza ulica Spichrzowa nosiła niegdyś nazwę Judengasse ("Żydowska"). Nazwę tę, nosiła uprzednio dzisiejsza ul. Stągiewna. Nazwa ulicy przetrwała aż do 1936 r., kiedy ze względu na "niearyjskość" decyzją hitlerowskich władz Gdańska zmieniono ją na Speichergasse (Spichrzowa).
Przy dzisiejszej ulicy Owsianej (dawnej Mäusegasse - "Mysiej") pod numerem 7 znajdował się spichlerz o uroczej nazwie "Czerwona Mysz". W 1939 r. posłużył hitlerowcom jako punkt koncentracji schwytanych w Gdańsku Żydów - był więc swoistym gdańskim gettem. Niemcom udało się zgromadzić w nim około 600 osób, które z takich czy innych przyczyn nie opuściły Gdańska, kiedy jeszcze przed wybuchem wojny emigrowała z niego żydowska społeczność. Getto istniało aż do roku 1943, kiedy wywieziono pozostających w nim Żydów do obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Terezinie.

W znajdujących się na Ołowiance odbudowanych ze zniszczeń wojenny trzech spichlerzach i przylegających do nich nowoczesnych budynkach, mieści się Centralne Muzeum Morskie. W jego zbiorach oglądać można zabytki wydobyte z wraka szwedzkiego okrętu Solen, który brał udział w bitwie pod Oliwą w 1627 r. Kolekcja kilku tysięcy przedmiotów odnalezionych wraz z wrakiem po z górą trzech wiekach spoczywania na dnie Zatoki Gdańskiej, obejmuje uzbrojenie, naczynia, części takielunku i liczne przedmioty osobiste załogi i żołnierzy. Można również spojrzeć w twarze szwedzkich wojaków, odtworzone przez specjalistów na podstawie pomiarów odnalezionych czaszek.
Między kompleksem Centralnego Muzeum Morskiego a gmachem filharmonii znajduje się spichlerz zwany królewskim. Powstał w końcu XVI w. jako realizacja zobowiązania względem królów, którzy w osobie Kazimierza Jagiellończyka zażądali dla siebie w Gdańsku obok pałacu i stajni również zbożowego magazynu. Budynek zaprojektował Abraham van den Blocke, przedstawiciel dynastii gdańskich rzemieślników pochodzenia flamandzkiego.

Nieco za Ołowianką, oddzielona od niej Kanałem Na Stępce, znajduje się ulica, która po dziś dzień nosi nazwę Angielskiej Grobli. To jedno ze wspomnień obecności angielskiej kolonii kupieckiej jeszcze z czasów krzyżackich. Kupiectwo angielskie uzyskało już w XIV w. przywileje obecności i działalności w Gdańsku. Między kupcami gdańskimi a Anglikami dochodziło niejednokrotnie do ostrych konfliktów. Echa sporów odbijały się czasem szerokim echem w całej Europie, bowiem strona angielska, doznając szykan w Gdańsku, wyjednywała u swoich królów represje na kupcach hanzeatyckich obecnych w Anglii. Pod koniec XIV w. powstała w Gdańsku kilkusetosobowa angielska gmina z mianowanym przez angielskiego króla gubernatorem.