PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Ulica Długa

Ulica Długa
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Pod numerem 9 mieszkał na przełomie XVIII i XIX w. Jakob Kabrun - gdański kupiec i kolekcjoner - Szkot z pochodzenia.
Dom przy Długiej 11, nazywany "U Krzysztofa" ze względu na figurę św. Krzysztofa stojącą niegdyś na przedprożu, należał w XVIII w. do pomorskiej rodziny Przebendowskich.
Przy Długiej 12 rezydowali Uphagenowie, gdańscy patrycjusze o korzeniach we flamandzkim Ypres.
Pod numerem 27 znajdowała się siedziba i sklep gdańskiej dynastii złotników - Stumpfów, której protoplasta, Carl Stumpf przybył do Gdańska z okolic Rygi.
Dom pod numerem 29, znany jako Kamienica Czirenbergów lub Frederów, to niegdysiejsza siedziba gdańskiego kupca pochodzenia żydowskiego Lessera Giełdzińskiego.

Lesser Giełdziński przybył do Gdańska w 1860 r. W Gdańsku powstała jego firma obrotu zbożem, na którym bardzo szybko się wzbogacił. To dało mu możliwość poświęcenia się życiowej pasji, jaką było kolekcjonerstwo. Nie był w tym szczególnie oryginalny, bowiem kolekcjonowanie takich, czy innych artefaktów było bardzo popularnym hobby wśród ludzi zamożnych. To, co odróżniało go od innych kolekcjonerów, to fakt, że jego kolekcja odbiegała od obowiązującej mody. A zbierał praktycznie wszystko, co uznał za interesujące. Szczególną uwagę poświęcał przedmiotom, które dzisiaj nazywa się antykami, lub zabytkami, a wówczas były starymi gratami, których właściciele z radością się pozbywali, zastępując je tym, co nakazywała posiadać moda. W ten sposób kolekcja Lessera Giełdzińskiego rosła szybko, tworząc zbiór przeróżnych i przedziwnych niekiedy przedmiotów. Składały się na nią dzieła sztuki, produkty dawnych rzemiosł, zabytkowe stroje, biżuteria, mapy i ryciny, laski, fajki, guziki, osobliwości przyrodnicze i oczywiście judaika.

Chętnie pokazywał swoją kolekcję każdemu, kto chciał poświęcić czas starym szpargałom. Początkowo zbiory Lessera Giełdzińskiego znajdowały się w siedzibie jego firmy przy Długiej 18, by z czasem zostać przeniesione do kamienicy pod numerem 29.
Zdając sobie być może sprawę, jak niewiele trzeba, by lata zbieractwa zostały zaprzepaszczone wkrótce po tym jak braknie zbieracza, przekazał część swojej kolekcji Miastu, a część gminie żydowskiej skupionej wokół Wielkiej Synagogi. Zbiory przekazane Miastu utworzyły wystrój Sieni Gdańskiej w Nowym Domu Ławy przy Długim Targu, a judaika były eksponowane w jednym z pomieszczeń synagogi przy dzisiejszej ulicy Bogusławskiego. Pozostała część kolekcji wystawiona została na aukcję w Berlinie wkrótce po śmierci właściciela w 1910 r. Uległa całkowitemu rozproszeniu. Spora część zbiorów Sieni Gdańskiej została zniszczona w trakcie II wojny światowej, ale kolekcja żydowskich artefaktów wyjechała z Gdańska w komplecie wraz z wypędzanymi przez nazistów Żydami w 1939 r. Tworzy obecnie istotną część zbiorów Muzeum Żydowskiego w Nowym Jorku.

Fasada domu Czirenbergów (Długa 29) to również przykład nawiązania do kultury antycznej. Poza uroczą w swojej brzydocie figurką pieska nad wejściem udekorowana jest bowiem dwunastoma medalionami z wizerunkami rzymskich władców, z Neronem włącznie.

"Lwi Zamek" (Długa 35) to według wszelkiego prawdopodobieństwa dzieło Hansa Kramera, architekta z Drezna w Saksonii. Autorstwo rzeźbiarskiego wystroju kamienicy przypisuje się Frederikowi Vroomowi, artyście z Haarlem w północnej Holandii. W 1636 r. gościł tu, na specjalnie na swoją cześć wydanej uczcie, polski i szwedzki król Władysław IV Waza. Od roku 1984 mieści się w "Lwim Zamku" siedziba Rosyjskiego Centrum Nauki i Kultury.
Kamienica pod numerem 39 była "tymczasowym" Dworem Artusa, używanym do mieszczańskich spotkań po pożarze właściwego dworu w 1476 r.

teatr w oknie napis

Przez arkady połączonych ze sobą kamienic 57 i 58 wchodzi się do kinowego kompleksu, którego główna część nosiła niegdyś nazwę "Kino Leningrad". Zanim nastąpiło połączenie kamienic, w tej pod numerem 58 mieściła się cukiernia przybyłego z Warszawy cukiernika o włoskobrzmiącym nazwisku, Antoniego Cortesiego.

teatr szekspirowski logo

W 2009 r., przy Długiej 50/51 został otwarty "Teatr w Oknie" którego sceną są okna na parterze kamienic, a widownią ulica. To inicjatywa gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, wspólnego dzieła władz miejskich i wojewódzkich oraz Fundacji "Theatrum Gedanense", nawiązująca do tradycji teatralnych Gdańska, a w szczególności do obecności angielskich aktorów w Mieście już w XVII w.
Przy Długiej 73 znajdowała się niegdyś apteka "Pod Lwem", której właścicielem na przełomie XIX i XX w. był żydowski aptekarz Max Fleischer.