Tak jak za "złotego wieku" Gdańska działo się to na Motławie, tak po zachodniej stronie ujścia Wisły, gdzie od przełomu wieków XVIII i XIX zaczęło kształtować się osiedle, jego mieszkańcy stykali się na co dzień z przybyszami z odległych krajów, ich językami i obyczajami.
Próżno jednak szukać wśród nich przedstawicieli sztuki, architektów, malarzy, czy literatów. Byli to zwykli ludzie, marynarze, czasem kupcy, czasem podróżni, których do gdańskiego portu sprowadzała praca bądź interesy. Inne zatem niż w historycznym centrum Miasta były formy międzykulturowych kontaktów, inne też pozostawiły ślady w historii i w miejskiej przestrzeni.
W religijnym krajobrazie Nowego Portu, oprócz naturalnej kiedyś współobecności kościołów ewangelickiego i katolickiego funkcjonował w latach międzywojennych także ewangelicki kościół szwedzki (Svenska Sjömanskyrkan), będący oddziałem instytucji finansowanej przez szwedzki kościół państwowy. Zadaniem nowoporckiego kościoła szwedzkiego była duchowa opieka nad licznie przybywającymi do Gdańska marynarzami szwedzkimi, lub ogólnie skandynawskimi, których surowa, protestancka moralność ich północnych ojczyzn, słusznie, czy nie, podejrzewała o folgowanie zupełnie niechrześcijańskim chuciom tu, "na południu". Tę trudną misję powierzono pastorowi Svenowi Hellqvistowi, który od początku lat 30. z rozmaitym zapewne skutkiem stał na straży dusz swoich morskich podopiecznych. Początkowo szwedzki kościół mieścił się w wynajętych pomieszczeniach kamienicy na rogu dzisiejszych ulic Na Zaspę i Rybołowców. Z czasem, dzięki staraniom pastora Hellqvista stało się możliwe wzniesienie dla skandynawskiej wspólnoty luterańskiej własnego kościoła, który stanął w 1938 r. przy dzisiejszej ulicy Władysława IV i istnieje do dziś, choć od 1944 r., kiedy wobec zagrożenia ze strony zbliżającego się frontu pastor Hellqvist opuścił na zawsze Gdańsk, nie służy już funkcjom religijnym. Kościelny budynek mieścił oprócz dużej sali przeznaczonej do odprawiania nabożeństw również biuro, pokoje gościnne, mieszkanie pastora, bibliotekę, kuchnię i toalety. W piwnicy znajdowała się dodatkowa sala służąca organizacji zebrań.
W pewnym sensie misję szwedzkiego kościoła kontynuowali nowoporccy Franciszkanie, którzy po II wojnie światowej objęli dawny ewangelicki Kościół Wniebowstąpienia przy ul. Oliwskiej. W tym właśnie kościele, można się bowiem było wyspowiadać w różnych językach, z czego korzystali przybywający do gdańskiego portu marynarze.