15 sierpnia w Bazylice Mariackiej w Gdańsku odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy prezentującej odnalezione rzeźby zdobiące organy Bazyliki. Rozpoczęte w 2003 r. kilkumiesięczne badania archiwalne i poszukiwania, doprowadziły do odnalezienia ok. 80% rzeźb dekorujących niegdyś instrument.
Historia organów głównych Bazyliki Mariackiej sięga XVI w. Po kilku przebudowach ostateczny wygląd instrument uzyskał w latach 1758-60. Autorem rzeźb, zdobiących organy, był wybitny artysta Jan Henryk Meissner.
Do czasu drugiej wojny światowej liczące 120 głosów i 8176 piszczałek organy mariackie były największym instrumentem tego typu nad Bałtykiem. W 1944 r. zabytek zdemontowano i ewakuowano poza Gdańsk. Po wojnie zachowane rzeźby i ornamenty uległy rozproszeniu. Organy oraz ich wystrój uznano za zniszczone lub zaginione.
Przy identyfikacji i kompletowaniu elementów prospektu niezastąpiona okazała się dokumentacja stworzona przez niemieckiego konserwatora i architekta Jacoba Deurera (Koblencja 1898- 1960 Wesel). Na dokumentację inwentaryzacyjną składały się rysunki techniczne obiektów, skrupulatnie wykonane fotografie stanu ich zachowania i faz demontażu. Opracowaniem tym zostały objęte wszystkie ówczesne budowle kościelne Gdańska wraz z ich wyposażeniem wewnętrznym, Dwór Artusa i Dom Uphagena, dodatkowo sporządzono fotografie ponad 100 portali. Dzieła sztuki usuwano z wnętrz i po zabezpieczeniu ukrywano w kościołach, dworach, stodołach lub magazynach na terenie Pomorza.
|
|
|
|
| Anioł z fletem poprzecznym |
|
Prowadzone w pośpiechu i pod dużą presją prace inwentaryzatorskie zostały przerwane w roku 1945. Do tego momentu sporządzono 5 kompletów wielotomowej dokumentacji, z których w całości zawieruchy wojny przetrwała jedynie osobista wersja biurowa Jacoba Deurera, ukryta przezornie, w przeświadczeniu o jej ogromnej wartości, w piwnicy domu autora w Berlinie. Pozostałe egzemplarze uległy rozproszeniu lub zaginęły.
W roku 1978 ocalała dokumentacja została przekazana Miastu Gdańsk, jako dar Wolfganga Guntera Deurera, wedle woli jego ojca Jacoba. Miał on nadzieję, że udostępniona, przysłuży się odbudowie cennego dziedzictwa kulturowego Gdańska.
Organizatorami ekspozycji są: Koło Naukowe Studentów Historii Sztuki im. Willego Drosta przy Uniwersytecie Gdańskim, Gdański Oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami oraz Bazylika Mariacka w Gdańsku.
Patronat honorowy nad wystawą objęli prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, rektor Uniwersytetu Gdańskiego Andrzej Ceynowa oraz metropolita gdański abp Tadeusz Gocłowski.
Ekspozycję będzie można oglądać do 15 października br.
