PORTAL MIASTA GDAŃSKA

Bramy Wyżynna i Długouliczna, Wieża Więzienna

Bramy Wyżynna i Długouliczna, Wieża Więzienna
Dzisiejsza Brama Wyżynna - niegdyś główny wjazd do Miasta przez wewnętrzny pas umocnień miejskich - to zaledwie część prawie dwukrotnie większej konstrukcji bramnej, powstałej w końcu XVI w. Za jej autora uważa się drezdeńczyka Hansa Kramera. Jednak jej charakterystyczny wystrój wyszedł spod dłuta i z warsztatu Flamanda Willema van den Blocke'a.
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl

Charakterystyczna gdańska triada herbowa na zachodniej fasadzie bramy, uszanowana przez pruskiego zaborcę, uzupełniona została dodatkowym herbem królestwa pruskiego po stronie wschodniej, udekorowanej po rozbiórce bramnego dziedzińca i potem w końcu XIX w.

Brama Ulicy Długiej (Długouliczna) nazywana również "Bramą Złotą" to koronny na gdańskim gruncie przykład nawiązania do rzymskiej formy łuku triumfalnego . Antyczny wzorzec bryły powtórzony jest niemalże dokładnie, z dwoma wyjątkami w postaci dużych okien górnej kondygnacji oraz zachowania obronnego charakteru z pozoru ozdobnej bramy. Autorem projektu obiektu powstałego na miejscu stojącej tu dawniej gotyckiej bramy o tej samej nazwie jest Abraham van den Blocke - syn Willema.

Na fryzie bramy od strony Wieży Więziennej widnieje napis zaczerpnięty z Psalmu 122. Brzmi on w polskim tłumaczeniu: "Oby zaznali pokoju ci, którzy ciebie miłują, niech pokój będzie w twoich murach, a bezpieczeństwo w twoich pałacach". To błogosławieństwo dla miasta sformułowane zostało przez psalmistę w odniesieniu do Jerozolimy.

Jako źródło historycznej omyłki, która spowodowała, że Brama Ulicy Długiej nazywana jest "Bramą Złotą" wskazuje się błędne tłumaczenie dzieła węgierskiego podróżnika Mártona Csombora, który odwiedził Gdańsk w 1617 r. Książka "Podróże po Polsce" uznawana jest za pierwszy opis Polski w języku węgierskim, a Gdańskowi poświęcił w nim autor sporo uwagi. Użył jednak na określenie Bramy Ulicy Długiej wyrazu, który filologowie interpretują jako "złocista", lub "pozłocona", nie zaś "złota".

Zachowane pomiędzy bramami Wyżynną i Długouliczną dawne przedbramie, czyli gdański barbakan, przebudowany został na przełomie XVI i XVII w. na więzienie. Szefem tej przebudowy był Flamand Anton van Obberghen. Jego dziełem jest zwłaszcza charakterystyczne zwieńczenie Wieży Więziennej, na stałe wpisane w panoramę Gdańska.