Rola pracodawcy w zreformowanym procesie kształcenia (26)

Posiedzenie Gdańskiej Rady Oświatowej odbyło się w dniu 13 marca 2014r. we czwartek  w Pomorskich Szkołach Rzemiosł

Tematyka wystąpień:

1. Wspieranie kształcenia zawodowego przez Pomorską Izbę Rzemieślniczą MSP w Gdańsku – różnorodne obszary i przykład dobrej praktyki – Dyrektor Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw Barbara Oleksiak zobacz (18.46 MB), Beata Wierzba Dyrektor Pomorskich Szkół Rzemiosł
2. Szkolnictwo zawodowe w Gdańsku – kierunki kształcenia – Dyrektor Wydziału Edukacji UMG zobacz (436.45 KB)
3. Zapotrzebowanie rynku pracy na zawody w mieście Gdańsku – Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku: Maria Michaluk Zastępca Dyrektora, Anna Dukowska Kierownik Referatu Pośrednictwa Pracy - zobacz

1. Otwarcie posiedzenia i przyjęcie porządku obrad – Przewodniczący Gdańskiej Rady Oświatowej, prof. Edmund Wittbrodt.

Otwierając posiedzenie, Przewodniczący nawiązał do spotkań pracodawców z Premierem RP i związkiem pracodawców w Gdańsku, podkreślając, że dla wysokiej jakości edukacji zawodowej konieczna jest dobra współpraca szkół z pracodawcami i elastyczność kształcenia, która pozwala na szybkie reagowanie na potrzeby na rynku pracy.

2. Wspieranie kształcenia zawodowego przez Pomorską Izbę Rzemieślniczą MSP w Gdańsku – różnorodne obszary i przykład dobrej praktyki – Barbara Oleksiak Koordynator Akademii Rzemiosła Zespołu ds. Oświaty Zawodowej Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Beata Wierzba Dyrektor Pomorskich Szkół Rzemiosł

W pierwszej części prezentując działalność Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MiŚP w obszarze kształcenia zawodowego p. Barbara Oleksiak podkreśliła bardzo dobrą, wieloletnią współpracę Izby ze szkołami, jej szeroki i różnorodny zakres w całym regionie. Bardzo silnymi ośrodkami są: Wejherowo, Kartuzy, Starogard i Tczew. Ponad 50% pracodawców zrzeszonych w Pomorskiej Izbie szkoli w sumie ponad 5 tys. młodocianych pracowników w zakresie nauki zawodu. Dbając o wysoki poziom edukacji Izba organizuje i finansuje pobyt uczniów na praktykach za granicą, organizuje konkursy na najlepszego ucznia w zawodzie, funduje stypendia za dobre wyniki w nauce, prowadzi międzynarodową wymianę uczniów szkół zawodowych. Uroczystości pasowania na czeladnika organizowane przez Izbę są ważnym wydarzeniem dla całego środowiska, w którym uczestniczą rodzice, pracodawcy i przedstawiciele lokalnych władz. PSR są placówką publiczną, w której nauka łączy się ze zdawaniem przez uczniów egzaminów czeladniczych. Dziękując za uznanie dla działalności Izby i zaufanie władz miasta Gdańska, jakim było zaproszenie do poprowadzenia wysokiej jakości edukacji w szkole przy ul. Sobieskiego, p. Oleksiak zaprezentowała zmiany jakie zaszły w szkole i w jej otoczeniu dzięki inwestycjom nowego organu prowadzącego.

W drugiej części wystąpienia p. Beata Wierzba, dyrektor Pomorskich Szkół Rzemiosł, przedstawiła obecną dzielność placówki i realizowane dobre praktyki, podkreślając jako kluczową bliskość pracodawców i ich zaangażowanie w życie szkoły, co pozwala na szybkie reagowanie na bieżące potrzeby i trudności. Praktyczna nauka zawodu w większości prowadzona jest przez praktyków w szkole i w zakładach pracy, z którymi placówka ma bezpośredni kontakt. Pracodawcy uczestniczą w procesie kształcenia poprzez udział merytoryczny w tworzeniu programów nauczania, prowadzenie kształcenia zawodowego, prowadzenie szkoleń i kursów popularyzujących nowe technologie oraz udział w egzaminach zawodowych. Wspólnie z pracodawcami PSR stworzyły program zachęcający uczniów do wyboru ścieżki zawodowej, organizują wycieczki, spotkania z ludźmi sukcesu, targi pracy i możliwości, dla najlepszych uczniów fundują stypendia i organizują płatne staże w wybranym zakładzie pracy. Duże znaczenie ma również włączanie się pracodawców w procesy wychowawcze i bieżący monitoring frekwencji uczniów podczas odbywanych praktyk.

Jednym z nowatorskich działań PSR jest działająca od 2008 roku Rada Programowa Szkoły oraz opracowane i wdrożone standardy praktycznej nauki zawodu. Szkoła znacząco wzbogaciła ofertę  wprowadzając ją o różnorodne specjalistyczne kursy przygotowujące do ważnych w danych specjalnościach certyfikacji. O sukcesie placówki świadczy wysoka zatrudnialność absolwentów (ponad 90% uczy się i/lub kontynuuje naukę), 100% zdawalność egzaminu czeladniczego  oraz liczne sukcesy uczniów zajmujących prestiżowe miejsca w konkursach zawodowych: złotników, fryzjerów, cukierników i piekarzy. Ponadto szkołę wyróżnia aktywna współpraca ze środowiskiem i na jego rzecz oraz promocja aktywności fizycznej.

Komentarze członków GRO:

• Kilkuletnia prężna działalność Pomorskich Szkół Rzemiosł robi imponujące wrażenie i jest dobrym przykładem sukcesu szkoły publicznej, która jest prowadzona inaczej, przez inny niż miasto organ.
• Sukces PSR był możliwy dzięki zaangażowaniu cechu, ponieważ pojedyncze firmy niechętnie angażują się we współpracę ze szkołami dopóki nie mają potrzeby zatrudniania pracowników o określonych kwalifikacjach.
• Obecnie funkcjonująca współpraca publicznych szkół zawodowych z pracodawcami jest wynikiem indywidualnych zabiegów dyrektorów i nauczycieli, a nie systemu.
• GRO może przygotować postulaty systemowych rozwiązań prawnych dla ministerstwa.
• Organizacje pracodawców są szanowanym partnerem w rozmowach na poziomie ministerstwa. Sukcesem rozmów było wprowadzenie zawodu technik chłodnictwa i klimatyzacji.
• Dla zmiany wizerunku szkoły zawodowej, która obecnie przez wielu jest traktowana jako szkoła ostatniej szansy, bardzo ważne są spotkania informacyjne dla nauczycieli gimnazjum poświęcone ostatniej reformie edukacji zawodowej.
• Dużym problemem w Gdańsku jest słabo rozwinięta sieć doradztwa zawodowego.

Pkt 3. Szkolnictwo zawodowe w Mieście Gdańsku – kierunki kształcenia – Regina Białousów Dyrektor Wydziału Edukacji UMG

• Po ostatnich zmianach porządkujących sieć szkolnictwa zawodowego od roku szkolnego 2012/2013 Miasto Gdańsk prowadzi 12 zespołów (technika, szkoły zasadnicze) obejmując edukacją zawodową blisko 50% absolwentów gimnazjów.
• Aby w Gdańsku szybko reagować na bieżące potrzeby rynku pracy, przygotowując adekwatną ofertę kształcenia zawodowego w formie kursów kwalifikacyjnych, w mieście utworzono dwa Centra Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w oparciu o istniejące placówki.
• Wszystkie szkoły zawodowe w Gdańsku współpracują z pracodawcami w zakresie praktycznej nauki zawodu.
• W świecie dynamicznych zmian trudno jest przewidywać kształcenie w konkretnych kierunkach. Przygotowanie oferty edukacyjnej odbywa się w porozumieniu z powiatową radą ds. zatrudnienia i gdańskim Powiatowym Urzędem Pracy. Obecnie mamy nadwyżkę w zawodach geodeta i technik usług fryzjerskich, choć ta druga branża bardzo dynamicznie się rozwija. Zmieniła się również sytuacja ekonomistów. Pracodawcy chętniej zatrudniają osoby z wyższym wykształceniem niż z tytułem technika ekonomisty.
• Problemem zawodowych szkół specjalnych jest brak oferty zatrudnienia dla ich absolwentów, których w efekcie kształci się „do domu”.
• W Gdańskich szkołach brakuje doradztwa zawodowego, które w pewnym stopniu jest realizowane przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

Pkt 4. Zapotrzebowanie rynku pracy na zawody w mieście Gdańsku – Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsku: Maria Michaluk Zastępca Dyrektora, Anna Dukowska Kierownik Referatu Pośrednictwa Pracy

• Według Instytutu Gallupa 80% osób zatrudnionych nie pracuje, tam gdzie powinni zgodnie ze swoim potencjałem i predyspozycjami, ponieważ nie ma przełożenia edukacji na rynek pracy. Brakuje wspomagania w obszarze doradztwa na poziomie rozpoznania predyspozycji.
• Przewidywanie zapotrzebowania rynku pracy na specjalistów z kilkuletnim wyprzedzeniem jest bardzo trudne w świecie zdominowanym przez zmianę, dlatego obecnie kładzie się nacisk na kompetencje kluczowe, jednocześnie podkreślając bardzo duże znaczenie kompetencji tzw. „miękkich” i umiejętność szybkiego uczenia się.
• Wykaz poziomu zapotrzebowania pracowników w sektorach usług w naszym rejonie wskazuje na nadmiar osób z wyższym wykształceniem w branżach turystyka i przetwórstwo, a wzrasta potrzeba na pracowników w sektorze nowoczesnych usług biznesowych BPO/SSC (Business Process Outsourcing).
• PUP stara się działać w perspektywie metropolitalnej z uwagi na rozbudowującą sieć komunikacji, która znacząco zwiększy mobilność pracowników.

5. Dyskusja

• Gdański Powiatowy Urząd Pracy w swoim raporcie z 2012 roku przedstawia strukturę potrzebnego wykształcenia społeczeństwa i podaje informacje o zapotrzebowaniu na pracowników w innej formie niż szkolna klasyfikacja sześciocyfrowa, co przez niektórych jest wskazywane jako trudność.
• Urząd Marszałkowski koordynuje projekt badawczy mający na celu pogłębioną analizę i diagnozę sytuacji szkolnictwa zawodowego w regionie. Pod koniec roku powinien być gotowy raport, którego wyniki ułatwia działania nad poprawą jakości edukacji zawodowej.
• Ważne jest przygotowanie młodych ludzi od najmłodszych lat do kilkukrotnej zmiany zawodu w dorosłym życiu, bo wykształcenie nie jest dane raz na zawsze. Można taki proces realizować poprzez różne formy na różnych etapach edukacji:
  • upowszechnianie przykładów różnorodnych karier konkretnych osób (rodziców, pracodawców, absolwentów),
  • upowszechnianie przez nauczycieli postaw przedsiębiorczości,
  • doradztwo zawodowe w nowej formie, gdzie specjaliści znający specyfikę zwodu i branży rozmawiają o potrzebnych konkretnych kompetencjach (odejście od realizacji doradztwa przez przyuczonych nauczycieli).
• Ważne jest wypracowanie nowego modelu doradztwa zawodowego. Obecnie problem polega na braku spójności, inny system doradztwa ma PUP, inny OHP, inny szkoły i poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Aż 50% szkół nie ma planu doradztwa zawodowego, bo nie ma obowiązku go mieć.
• Wojewódzki Urząd Pracy na podstawie przeprowadzanych badań stworzył ośrodek reaktywacji kompetencji zawodowych.
• Miasto Gdańsk powinno większy nacisk położyć na przekwalifikowywanie nauczycieli. Jednak dotychczasowe doświadczenie wskazuje na trudność. Nauczyciele, których PUP zapytał o oczekiwania i zaoferował pomoc w przekwalifikowaniu nie byli nią zainteresowani.
• Ustawa Karta Nauczyciela utrudnia modelowanie przez nauczycieli postawy przedsiębiorczości. Zatrudniani na podstawie karty nauczyciele nie wykazują się pożądaną postawą.
• Wprowadzenie miesiąca dni otwartych szkół zawodowych (ponadgimnazjalnych) na wzór dni otwartych SP, z uwzględnieniem kalendarza targów pracy i edukacji.
• Odejście od szkolnych klubów kariery i powrót do Klubów Pracy wg koncepcji PUP.

6. Podsumowanie prof. E. Wittbrodt

• Ważne jest kształtowanie u uczniów postaw otwartych, kreatywnych i przedsiębiorczych.
• Dla dobrego funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego potrzebna jest współpraca z pracodawcami.
• Obecnie doradztwo zawodowe w szkołach jest mało efektywne, co sprawia, że ponosimy koszty nieodpowiednich wyborów szkół. Doradztwo należy wprowadzić już na poziomie szkoły podstawowej. Na wyższych poziomach powinno być realizowane poprzez dobrych fachowców i praktyków. Problemem jest brak spójności miedzy systemami doradztwa zawodowego PUP i MEN. Kwestia doradztwa wymaga dodatkowej debaty.

Podziękowanie dla Pomorskiej Izby Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz dyrekcji Pomorskich Szkół Rzemiosł za zaproszenie Gdańskiej Rady Oświatowej i poczęstunek przygotowany przez gdańską cukiernię VEGA Pana Szymona Kawlewskiego.