Gdańskie szkolnictwo zawodowe a wyzwania rynku pracy (18)

Tematyka wystąpień:

1. Gdańska sieć szkolnictwa zawodowego w roku szkolnym 2012/2013 - Zastępca Dyrektora Wydziału Edukacji UMG, Jerzy Jasiński
2. Doradztwo zawodowe w gdańskich poradniach psychologiczno-pedagogicznych – Lucyna Maculewicz, Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 3, zobacz (4.58 MB) 
3. Informacja o wynikach egzaminów czeladniczych w roku 2012 – Koordynator Akademii Rzemiosła Zespołu ds. Oświaty Zawodowej i Szkoleń Pomorskiej Izby Rzemieślniczej  MSP Barbara Oleksia, zobacz (1.26 MB)
4. Regionalny Program Strategiczny w zakresie aktywności zawodowej i społecznej drogą do poprawy jakości edukacji i kapitału społecznego – Zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji i Sportu Urzędu Marszałkowskiego woj. Pomorskiego Teresa Szakiel.

Otwierając spotkanie, prof. Edmund Wittbrodt podkreślił, że Komunikat Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów nr 669 z dnia 20.11.2012 r. zatytułowany „Nowe podejście do edukacji: Inwestowanie w umiejętności na rzecz lepszych efektów społeczno-gospodarczych” zwraca uwagę na niedopasowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy, bowiem sama edukacja nie zapewnia już zatrudnienia. Dotyczy to także wielu innych państw Unii Europejskiej. Jako ważną dla rozwiązania tego problemu Komisja podkreśla potrzebę większej korelacji przygotowania zawodowego z rynkiem pracy, do czego konieczne są partnerstwa (szkoła – rynek pracy) i właściwe dostosowanie oferty szkolnej. 

Podczas prezentacji sieci gdańskiego szkolnictwa zawodowego Zastępca Dyrektora Wydziału Edukacji UMG Jerzy Jasiński zwrócił uwagę iż, na znaczące zmniejszenie liczby uczniów w LO o ponad 2 tys. i nieznaczne w szkołach zawodowych w latach 2006-2012, co jest rezultatem polityki M. Gdańska w zakresie wspierania szkolnictwa zawodowego. Natomiast krytycznym rokiem wynikającym ze fali  niżu demograficznego będzie rok 2016. Ponadto podczas wystąpienia

• Tworzenie nowych kierunków kształcenia zawodowego w gdańskich szkołach jest uwarunkowane współpracą z potencjalnymi pracodawcami, u których uczniowie będą mogli odbywać praktyki i staże zawodowe. Decyzję poprzedza analiza zapotrzebowania na specjalistów i deklaracja pracodawcy o współpracy.
• Wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe są niezadowalające. Być może jest to związane z tym, że uczniowie techników, to osoby o ambicjach akademickich, które ze względu na zbyt małą liczbę miejsc w LO zdecydowały się na naukę technikum. Zatem z założenia przygotowują się do kształcenia wyższego i koncentrują na zdaniu matury, ignorując egzaminy zawodowe. Szansą na większe zainteresowanie zdawaniem egzaminów zawodowych są wprowadzone ostatnio zmiany. Inaczej niż dotychczas egzaminy będą zdawane w trakcie nauki, a nie po jej zakończeniu.
• Obecnie 2-3 zespoły szkół zawodowych wymagają sprofilowania branżowego. Pozostałe mają już określony profil. Są jeszcze tylko 2 zespoły szkół zawodowych, w których funkcjonują licea ogólnokształcące, przy czym jedno jest wygaszane i nie prowadzi już naboru uczniów.
• Formą lepszego powiązania szkolnictwa zawodowego z rynkiem pracy jest przekazywanie szkół zawodowych do prowadzenia pracodawcom i patronaty zawodowe pracodawców.
• Wydział Edukacji UM w Gdańsku planuje utworzenie dwóch silnych jednostek kształcenia zawodowego dla młodzieży i dorosłych – Centrów Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, które pozwolą na szybkie reagowanie na potrzeby rynku pracy również w zakresie kształcenia osób dorosłych – przez całe życie. Dla optymalnego wykorzystania działalności Centrów z jednej strony ważne jest szybkie reagowanie na potrzeby rynku (2 lata to zdecydowanie zbyt długo) z drugiej zaś tworzenie oferty wychodzącej na przeciw wskazywanym tendencjom w dalszej perspektywie, aby wybór szkoły zawodowej był wyborem pozytywnym.
• Mechanizm tworzenia nowych specjalności w gdańskich szkołach zawodowych: inicjatorem wprowadzania nowych zawodów może być szkoła, organ prowadzący lub Powiatowa Rada Zatrudnienia, która wspólnie z pracodawcami dokonuje analizy potrzeb rynku i opiniuje pomysł utworzenia określonej specjalności. Kursy branżowe dla dorosłych będą uruchamiane w odpowiedzi na potrzeby pracodawców, jak w przypadku kursu dla gazowników w CKU. Bogatą ofertę kształcenia policealnego posiadają placówki niepubliczne, które kształcą w zawodach nie wymagających specjalistycznej i kosztownej bazy.
• Miasto planuje wspólnie z pracodawcami stworzyć system doradców zawodowych w ramach programu „My Generation”.
• Prognozowanie zapotrzebowania w branżach przyszłości jest trudne, a sami specjaliści czynią to bardzo ostrożnie, pokazując jedynie kierunki lub obszary, podkreślając jako kluczowe kompetencje osobiste oraz sprawny system doradztwa zawodowego. Raport „Pomorski Barometr Zawodowy” zawiera wskazania zawodów w kodzie czterocyfrowym, który nie przystaje do sześciocyfrowego kodu edukacyjnego.
• Utrudnieniem dla planowania sieci szkolnictwa zawodowego jest finansowanie, a szczególnie jednakowa waga subwencyjna P8 dla każdego zawodu, niezależnie od jego kosztochłonności.

Podczas prezentacji gdańskiego doradztwa zawodowego prowadzonego przez gdańskie poradnie psychologiczno-pedagogicznych Dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 3 Lucyna Maculewicz podkreśliła iż należy tak zorganizować doradztwo, aby w większym stopniu służyło rodzicom uświadamiając im możliwości edukacyjne, potrzeby rynku i kierunków rozwoju. Myślenie o karierze dziecka powinno się upowszechniać znacznie wcześniej, przed wyborem szkoły ponadgimnazjalnej. Formą wspierania uczniów mogłyby być Kluby Pracy, które dawałyby możliwość objęcia tą formą wsparcia każdego ucznia.

Potrzeba również stworzenia w szkołach dodatkowych etatów na realizację doradztwa zawodowego, które jest potrzebne, ale i bardzo czasochłonne. Warto ponieść taką inwestycję, ponieważ nietrafiony zawód kosztuje w skali kraju ok. 160 mln złotych. Dla planowania kosztów doradztwa warto zebrać informacje na temat narzędzi doradcy zawodowego – ich jakości, cen i aktualności. Doradcy mogą też korzystać z bogatego materiału zgromadzonego przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (KOWEZiU).

Barbara Oleksiak koordynator Akademii Rzemiosła Zespołu ds. Oświaty Zawodowej i Szkoleń Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP prezentując informację o wynikach egzaminów czeladniczych w roku 2012 podkreśliła:

Analiza wyników egzaminów prowadzonych przez PIRMiSP wskazuje na wzrost poziomu kształcenia, a wysoki odsetek uczniów przystępujących do egzaminów mistrzowskich, na potrzebę podnoszenia kwalifikacji i uczenia się przez całe życie. Jeśli po egz. czeladniczym uczeń zdaje egz. mistrzowski, to znaczy że pracuje – a więc skuteczność i adekwatność do potrzeb rynku są  wysokie.

• Wzrost poziomu kształcenia w roku 2012 jest efektem podejmowania działań systemowych w ramach realizowanych projektów: przygotowania, spotkań, opracowanych materiałów i nieodpłatnego przeprowadzania samych egzaminów.
• Szkolenia realizowane u pracodawców zrzeszonych w PIRMiSP wzmacniają kompetencje osobiste uczniów – często pracodawca kontynuuje wychowanie jak rodzic, w oparciu o zasady i zaufanie.
• Egzamin czeladniczy trwa 3 dni po 8 godz., przebiega zgodnie ze standardami Związku Rzemiosła Polskiego, zgodnie z systemem klasyfikacyjnym i podlega nadzorowi ministra gospodarki, zaś szkolny egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe podlega ministrowi edukacji narodowej. Trudno je porównywać. Edukacja rzemieślnicza stanowi ok. 8% rynku edukacji zawodowej ponadgimnazjalnej.
• Podział na zawody rzemieślnicze i szkolne ignoruje fakt, że szkoły zawodowe są pomocą teoretyczną, zaś bazą kształcenia zawodowego zawsze było miejsce pracy – rzemieślnicy i przedsiębiorcy.

Zastępca Dyrektora Departamentu Edukacji i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Teresa Szakiel prezentując Regionalny Program Strategiczny w zakresie aktywności zawodowej i społecznej drogą do poprawy jakości edukacji i kapitału społecznego  zaprosiła członków GRO do udziału w konsultacjach społecznych i dzielenia się swoimi uwagami do tego dokumentu. Projekt zostanie udostępniony na stronie www.strategia2020.pomorskie.eu od kwietnia 2013 roku.,

Podsumowując spotkanie prof. E. Wittbrodt podkreślił:

• Działania projektowane przez miasto Gdańsk powinny być skorelowane ze strategią Województwa Pomorskiego, która odnosi się do zdiagnozowanych problemów występujących również w mieście i wskazuje strategiczne kierunki rozwoju.
• Istotną kwestią postaje forma organizowania doradztwa zawodowego, poprzez Poradnie, ale też w samej szkole i z udziałem rodziców.
• Doradztwo powinno uwzględniać partnerstwo: uczeń (rodzice) – pracodawcy – szkoła.

Kolejne posiedzenie Gdańskiej Rady Oświatowej zostało zaplanowane na 9 kwietnia br. Tematem przewodnim spotkania będzie wykorzystywanie technologii IT w nowoczesnym nauczaniu.