Wystawa Piotra T. Mosura "Chochoł"

Sie­dzą cia­ła, nie swy­mi na­peł­nio­ne du­chy,
Licz­ba ja­kaś sza­ta­nów, któ­ra ciał uży­wa,
Ten po­wie j a, a dru­gi duch się w nim od­zy­wa.
Inny, któ­re­go prze­szłość w sie­bie zaj­rzeć znę­ci,
Spoj­rzy i cu­dzą pa­mięć znaj­dzie w swej pa­mię­ci *

Nieomal paradygmatyczny pryzmat performance studies nie ominął również postrzegania Polski. Ta terytorialna umowa społeczna, zbudowana na powtarzalnych gestach, której formujące tożsamość Polaków odniesienia wynikają w jakiejś mierze bezpośrednio z literatury, w świetle performatyki nabiera porządkujących sensów, tłumacząc m.in. przewidywalność szeroko rozumianego społecznego spektaklu.

Wynikająca z tego logika niejednokrotnie wikła nas w dramaty irracjonalnych konfliktów, porażającej indolencji czy obywatelskich, wyjątkowo trwałych podziałów, kierując naszą uwagę na teatralny charakter obchodzenia uroczystości, wyrażania buntu czy innych społecznych aktywności.

Nie jest to jednak polityczny teatr, który potocznie kojarzymy z zakłamaną postawą, a swoisty sposób „bycia po polsku”, mający swoje korzenie w sarmackiej kreacji rzeczywistości, utrzymywaniu polskości w trakcie zaborów czy wszędobylskiego teatru żałoby, które wynikają z tekstów kultury, jakoby na bieżąco performowane w zrytualizowanej strukturze.

Wystawa jest kolejną, po zbiorowym projekcie „Ziemia szałem ukochana” próbą odpowiedzi na pytania związane z mimowolną przynależnością i może przede wszystkim jej konsekwencjami. Po raz kolejny z pomocą w zrozumieniu przyjdą elementy ikonografii, retoryka ukuwana na przestrzeni wieków i figury, jak tytułowy chochoł, streszczony przez Z. Majchrowskiego jako ostentacyjne niedookreślenie, nieprzynależące nawet do sfery symbolicznej a będące swoistym medium, wołającym o jednoczesne nadanie mu sensu**, co w kontekście zantagonizowanego społeczeństwa w tym przypadku służy jako metonimia.

* J. Słowacki, Dzieła wszystkie. Pod red. j. Kleinera przy współudziale W. Floryana, Wrocław 1960, t. XII. cz. I, s. 192.
** por. Z. Majchrowski, Mickiewicz i wiek dwudziesty. Pod red. I. Krupeckiej, Gdańsk 2006, s. 174.

Piotr Tadeusz Mosur (ur. 1990 w Sarnowie) — artysta wizualny: malarz, twórca instalacji i autorskiej metody „zboczonej rekonstrukcji”; współtwórca Galerii UL (wraz z Piotrem Sz. Mańczakiem), wiceprezes fundacji Wyspa Progress. Absolwent wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku (2017 r.) Obecnie doktorant i wykładowca macierzystej uczelni. Uczestnik wielu wystaw w kraju i za granicą.

Zrealizowano ze środków Miasta Gdańska w ramach Stypendium Kulturalnego.