Ochronimy tylko to, co kochamy; kochamy tylko to,
co rozumiemy; zrozumiemy tylko to, czego nas nauczono
Baba Dioum, senegalski działacz na rzecz ochrony przyrody
Schronienie to przestrzeń spokoju i harmonii. Miejsce bezpieczne i wspólne, gościnne i przyjazne. Gniazdo, o które dbamy. Azyl, którym się opiekujemy. Schronieniem jest nasz dom, rodzina, najbliższa wspólnota, otaczająca nas natura, nasza planeta. Schronieniem jest nasze ciało. W czasach gwałtownych zmian szczególną wartość ma pytanie o to, jak przywrócić równowagę i ocalić to, co dla nas najważniejsze. Jak ochronić schronienie?
Wystawa „Schronienie: dobrostan” jest podsumowaniem dwuletniego międzynarodowego projektu artystyczno-edukacyjnego „Schronienie – klimat, migracje, dziedzictwo”. Jest to próba utworzenia otwartej i kreatywnej przestrzeni, która łączy świat kultury ze światem natury, świat ludzi ze światem istot nie-ludzkich – roślin i zwierząt, świat nauki ze światem sztuki. To opowieść o dziedzictwie kulturowym i naturalnym oraz o zmianach klimatycznych i poszukiwaniu metod reagowania na nie, opartych na wiedzy dawnych pokoleń, współczesnej nauce, sztuce i edukacji. To także opowieść tym, co nas łączy w wielokulturowym świecie – o spotkaniu przy wspólnym stole.
Sercem projektu jest interdyscyplinarna twórcza współpraca. Scenariusz wystawy powstał dzięki współpracy z Partnerami Projektu z Norwegii, Islandii i Polski oraz wsparciu merytorycznemu badaczek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Do stworzenia wystawy zaprosiliśmy grono międzynarodowych ekspertów/ekspertek z zakresu ekologii, antropologii kultury i etnografii, edukatorów/edukatorek z miejskiego Teatru Miniatura, projektantów ze studia architektoniczno-badawczego Centrala, a także artystów/artystek norweskich – z Trøndelag Bildende Kunstnere (TBK) z Trondheim, niemieckich i polskich. Temat projektu zainspirował studentów z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, Wydziału Rzeźby i Intermediów oraz Wydziału Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, Wydziału Etnologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Bohaterami wystawy są także: budynek spichlerza, otaczający go park, etnograficzna kolekcja stała muzeum oraz rzeźby ludowych twórców z Pomorza. Spichlerz Opacki zmienił się w miejsce, w którym pamięć o przeszłości inspiruje do działań na rzecz przyszłości, a czuła obserwacja natury daje impuls do aktywnego działania na rzecz ochrony naszego wspólnego dobrostanu.
Zespół kuratorski: Anna Ratajczak-Krajka, Urszula Kokoszka, Gabriela Brdej, Waldemar Elwart
Współpraca kuratorska i ekspercka: dr Zofia Boni, prof. UAM dr hab. Aleksandra Lis-Plesińska
Wsparcie merytoryczne: Małgorzata Dubasiewicz, Ewa Gilewska
Teksty eksperckie: dr Zofia Boni, prof. dr Dominik Collet (UiO), Aleksandra Dzik, mgr Karolina Echaust, dr Małgorzata Kowalska, dr Marcin Krassowski, prof. UAM dr hab. Aleksandra Lis-Plesińska, prof. UAM dr hab. Izabela Main, Joanna Paniec, dr Ruta Śpiewak
Teksty etnograficzne: prof. UG dr hab. Anna Kwaśniewska
Artyści i artystki: Eva Ballo & Inga Skålnes, Ludomir Franczak, Linn Halvorsrød, Agnieszka Kurkowska, Pål Lersveen, Florian Tuercke, Anita Wasik, Leiken Vik
Projekt aranżacji: CENTRALA (Simone De Iacobis, Małgorzata Kuciewicz)
Identyfikacja wizualna i opracowanie graficzne: Anita Wasik
Redakcja i korekta tekstów w języku polskim: Agnieszka Kwaterska, Irena Piecha / e-DYTOR
Redakcja i korekta tekstów języku angielskim: Anna Moroz-Darska
Prace rzeźbiarskie: Stanisław Śliwiński
Koordynacja prac konserwatorskich: Cátia Viegas Wesołowska
Produkcja wystawy: MADOX Tomasz Wiśniewski
Promocja i komunikacja: Urszula Kokoszka, Paulina Szwaj
Współpraca: Instytut Antropologii i Etnologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, Wydział Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku
Wystawa realizowana jest w ramach projektu „Schronienie – klimat, migracje, dziedzictwo”, który jest współfinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014–2021 oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu „Kultura”, Działanie 2 „Poprawa dostępu do kultury i sztuki”.
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Partnerzy projektu:
Oslo School of Environmental Humanities (OSEH) z Uniwersytetu w Oslo (UiO) (Norwegia)
Arktyczny Uniwersytet Norweski w Tromsø (UiT) (Norwegia)
The Norwegian House – Regional museum of Snæfellsnes (Dom Norweski – muzeum regionu Snæfellsnes) (Islandia)
Trøndelag Bildende Kunstnere w Trondheim (TBK) (Stowarzyszenie artystów wizualnych z Trøndelag) (Norwegia)
The Multicultural Council of Akureyri (Biuro ds. Wielokulturowości w Akureyri) (Islandia)
Icelandic Human Rights Centre w Reykjaviku (Islandzkie Centrum Praw Człowieka w Reykiawiku) (Islandia)
Miejski Teatr Miniatura w Gdańsku
