„Nigdy nie była w Szwecji, choć lubiła podróżować. Nie widziała na żywo czerwonych domków z białymi okiennicami, szwedzkich ogródków i podwórek, ani bawiących się na nich bosonogich maluchów z płowymi włosami. A jednak to jej ilustracje do najważniejszej książki Astrid Lindgren stały się dla wielu pokoleń Polaków furtką do skandynawskiej literatury i początkiem przygody z bohaterami szwedzkich książek.
Dzieci z Bullerbyn to we wspomnieniach wielu dorosłych pierwsza książka, którą przeczytali samodzielnie i pierwsza, do której wielokrotnie wracali. Dlatego też nie istnieje dla nich żadne inne wydanie niż to z żółtą okładką i narysowaną cienką kreską szóstką dzieci lecących na miotłach. Powstało w 1957 roku w Naszej Księgarni. Przekładu szwedzkiego tekstu dokonała Irena Szuch-Wyszomirska, a o oprawę graficzną wydawnictwo poprosiło Hannę Czajkowską".
Fragment tekstu „Bullerbyn Hanny Czajkowskiej" Barbary Gawryluk
Na tej właśnie oprawie skupimy się podczas wystawy pt. „Nie tylko Bullerbyn". Będzie to prezentacja oryginalnych ilustracji Hanny Czajkowskiej do takich książek, jak: „Nils Paluszek”, „Emil ze Smalandii i „Dzieci z Bullerbyn" oraz reprodukcje ilustracji do książki pt. „Karlsson z dachu”. Galeria NCK wypełni się pond 60 pracami, wykonanymi w różnych technikach (tempera, piórko i tusz) i kolorystyce (czarno-białe rysunki z książki "Dzieci w Bullerbyn" oraz kolorowe z pozostałych ww. tytułów). Na wystawie nie zabraknie również kilku pamiątek - osobistych rzeczy Czajkowskiej, nadających kontekst i opowiadających o realiach, w jakich ilustratorka żyła i tworzyła.
Podczas wystawy każdy ze zwiedzających będzie miał okazję sprawdzić, czy dobrze pamięta przygody dzieci z Bullerbyn i pobawić się dopasowując fragmenty tekstu do ilustracji.
WERNISAŻ (27.01.2024, godz. 17.00), w programie:
- spotkanie ze Sławomirem Zagórskim, naukowcem, dziennikarzem i bliskim krewnym artystki
- „Polskie ilustratorki i ilustratorzy Astrid Lindgren” - prezentacja dr Anity Wincencjusz-Patyny
Wspomienie Sławomira Zagórskiego o ulubionej cioci, z książki Barbary Gawryluk Ilustratorki, ilustratorzy. Motylki z okładki i smoki bez wąsów:
- Nie miała własnych dzieci, to ja byłem jej pupilem. Rozpuszczała mnie, opiekowała się mną, podtykała mi pieniądze, dostawałem od niej zawsze najpiękniejsze prezenty. Mieszkaliśmy blisko siebie, dzieliło nas pół kilometra. Bardzo często się odwiedzaliśmy. Była piękną, wysoką, wysportowaną kobietą. Świetnie jeździła na nartach, to ona nauczyła mnie tego sportu, miała do mnie cierpliwość. Doskonale gotowała, często zapraszała mnie na obiad, zawsze dbała o detale, serwetki, elegancką zastawę, to były niezwykle przyjemne wizyty.
Hanna Czajkowska malarka, graficzka, ilustratorka. Studia w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych rozpoczęła w 1939 roku, a ukończyła już po wojnie, pod kierunkiem m.in. Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo) i Jana Marcina Szancera (grafika). Szybko nawiązała współpracę z wydawnictwami specjalizującymi się w literaturze dla dzieci. Przez całe życie zawodowe zajmowała się książkami dla najmłodszych – zilustrowała ich ponad sto, a najbardziej znane to: Dzieci z Bullerbyn, Nils Paluszek i Karlsson z Dachu Astrid Lindgren (dzięki nim stała się specjalistką od skandynawskiej literatury dziecięcej), Bajka o rybaku i rybce Aleksandra Puszkina, Oto jest Kasia Miry Jaworczakowej i Zajączek z rozbitego lusterka Heleny Bechlerowej. Współpracowała z redakcją Misia.
W swej twórczości stosowała czyste, wyraziste barwy, dążyła do uogólnienia, zachwycały też jej ilustracje kreskowe. Prace Hanny Czajkowskiej były wielokrotnie wystawiane w kraju i za granicą.
(żródło: nk.com.pl)
Barbara Gawryluk ukończyła filologię szwedzką na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1992 roku pracuje w Radiu Kraków jako dziennikarka, jest odpowiedzialna za różne programy literackie oraz prowadzi autorską audycję „Alfabet” skierowaną do dzieci i młodzieży.
Jest również tłumaczką szwedzkiej literatury dziecięcej. W jej przekładzie ukazały się wszystkie części serii Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai Martina Widmarka i Heleny Willis. W 2021 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim klasy I Orderu Gwiazdy Polarnej, za swój wkład w popularyzację kultury szwedzkiej w Polsce.
Sławomir Zagórski - biolog, dziennikarz. Zrobił doktorat na UW, uczył biologii studentów w Algierii. 20 lat spędził w „Gazecie Wyborczej”. Założył tam dział nauki i wypromował wielu dziennikarzy naukowych. Pracował też m.in. w Ambasadzie RP w Waszyngtonie, zajmując się współpracą naukową i kulturalną między Stanami a Polską. W OKO.press pisze głównie o systemie ochrony zdrowia.
Anita Wincencjusz-Patyna - historyczka i krytyczka sztuki, doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce. Adiunktka i Kierowniczka Katedry Historii Sztuki i Filozofii w Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Autorka książek i artykułów dotyczących historii i teorii ilustracji. Redaktorka naczelna publikacji Admirałowie wyobraźni. 100 lat polskiej ilustracji w książkach dla dzieci. Członkini Polskiej Sekcji IBBY. Członkini jury BIBF ANANAS Illustration Exhibition w Pekinie (2022), Picture Book Quadriennial w Rydze (2014) oraz ogólnopolskich konkursów: Książka Roku PS IBBY (w kategorii graficznej), „Pióro Fredry” i „Dobre Strony”, Książki Muzealnej Roku (2023) oraz „Szkic ma moc”. Kuratorka wystaw poświęconych ilustracji książkowej i sztuce współczesnej.
