Link do opisu wydarzenia: NARRACJE #15: Uzdrowisko Niedźwiednik

NARRACJE #15: Uzdrowisko Niedźwiednik

Data: 15 - 16 listopada 2024 r.
Miejsce: Niedźwiednik, Gdańsk
Wstęp: wolny
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej

Szczegóły wydarzenia

Scenerią Festiwalu NARRACJE#15, który odbędzie się 15 i 16 listopada 2024, będzie przestrzeń dzielnicy Brętowo i wzniesione tam na przełomie lat 70. i 80. osiedle Niedźwiednik. Tę część Gdańska artyści, pod wodzą kuratorów Zuzanny Mielczarek i Mateusza Włodarka, “opiszą” instalacjami i interwencjami artystycznymi, zadając sobie pytanie - czy osiedle mieszkaniowe może stać się całorocznym sanatorium dla jego mieszkańców?
TOP_Panorama2
Osiedle Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

Czytaj także: 18. All About Freedom Festival od 12 do 19 października zawita do Europejskiego Centrum Solidarności

- Koncepcja festiwalu została pomyślana jako wędrówka, w trakcie której widzowie wraz z zaproszonymi artystami i artystkami odkrywać będą lokalne historie, architektoniczne założenia oraz przyrodniczy potencjał Niedźwiednika - tłumaczą kuratorzy Festiwalu Narracje#15, Zuzanna Mielczarek i Mateusz Włodarek. - Tegoroczna edycja przywoływać ma skojarzenia z wycieczkami krajoznawczymi, turystyką historyczną czy wyjazdami uzdrowiskowymi i pielgrzymkami. Pomiędzy zanurzoną wśród morenowych wzgórz modernistyczną architekturą, głazami i naturalnymi zasobami, zwiedzający zaproszeni będą do dryfowania i odkrywania istniejących ekosystemów oraz współtworzenia nowych narracji.

Bez nazwy
Kuratorami tegorocznej edycji Festiwalu Narracje są architektka i badaczka Zuzanna Mielczarek oraz socjolog i kulturoznawca Mateusz Włodarek
fot. Kuba Rodziewicz
 

Narracje #15. Kim są kuratorzy i skąd taki pomysł?

Zuzanna Mielczarek jest architektką i badaczką, a Mateusz Włodarek - socjologiem i kulturoznawcą. Oboje związani są z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki, instytucji państwowej o edukacyjno-naukowym charakterze, prowadzącej działalność popularyzatorską, wydawniczą i wystawienniczą skupioną na polskiej architekturze. 

Jak wspominają, potencjał Niedźwiednika poznali już wcześniej, podczas kwerendy do projektu wystawy pt. „Retrowersje: Sobie mieszkania - Miastu Starówkę̨”. To wówczas - zaintrygowani dorobkiem wybitnego gdańskiego architekta, laureata Honorowej Nagrody SARP z 1991 r., prof. Szczepana Bauma - odwiedzili Aleksandrę Wilde, córkę profesora, w jej domu na Niedźwiedniku. Wilde opowiedziała kuratorom o przyrodniczym i społecznym potencjale okolicy. Przybliżyła też założenia architektoniczne osiedla, którego autorami byli Szczepan Baum i Danuta Dzierżanowska. 

- Dla ojca najważniejsze było zachowanie istniejących ekosystemów oraz stworzenie warunków do życia razem, obok siebie nie tylko z sąsiadami, ale także naturą - tłumaczyła Aleksandra Wilde

TOP_szeregowce zygzak22
Szeregowce zygzak. Osiedle Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

Ta ogromna dbałość o zróżnicowanie skali i formy zabudowy Niedźwiednika oraz wpisanie osiedla w krajobraz, zaintrygowały Zuzannę Mielczarek i Mateusza Włodarka: - Wysokie punktowce z „uśmiechniętymi” balkonami, niższe bloki i schodkowe, „zygzakowate” szeregowce wchodzą w ciekawy dialog z „górzystym” ukształtowaniem tej zielonej enklawy.

TOP_bloki budowa1
Bloki podczas budowy. Osiedle Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

Dogłębna wiedza - i zapewne zachwyt nad widokiem morenowych wzgórz z okien domu córki architekta - pozwoliły kuratorom na późniejsze stworzenie koncepcji „Uzdrowisko Niedźwiednik”. Jury konkursu Narracje 2024 doceniło ich pracę za spójność i inkluzywność, ale też za wyraźne nawiązania do atmosfery dzielnicy z jej oryginalnymi rozwiązaniami urbanistycznymi i architektonicznymi.

TOP_niedźwiedzica1
Osiedle Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

- Zarówno współczesne, jak i utrwalone na archiwalnych fotografiach widoki Niedźwiednika przywiodły nam na myśl górskie uzdrowiskowe krajobrazy - tłumaczyli ideę Zuzanna Mielczarek i Mateusz Włodarek. - Wysokie i niższe bloki, szeregowce, domy jednorodzinne współgrają̨ z przyrodniczym krajobrazem, w swej różnorodności nie pozostając jednak anonimowe czy niewidzialne. Położony na wzniesieniach teren nie ma jednak tradycji sanatoryjnej, a przemysłową i rolniczą. Natomiast ze względu na wyjątkowe usytuowanie i mikroklimat, okolica cieszy się̨ opinią przyjaznego terenu sportu, rekreacji i wypoczynku. To właśnie ten temat chcemy głębiej eksplorować z zaproszonymi do stworzenia prac na festiwalu artystami i artystkami.

TOP_blok
Jeden z bloków osiedla Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

Narracje #15. Co w programie festiwalu?

Jak co roku publiczność NARRACJI wybierze się na bezpłatne spacery z przewodnikami. Uzdrowiskowe zakamarki osiedla będzie można poznać również w ramach spacerów familijnych oraz oprowadzań w języku angielskim. Osoby zainteresowane będą mogły skorzystać ze spacerów kuratorskich.

- Dbamy, aby z roku na rok festiwal był bardziej dostępny - zapowiadają organizatorzy imprezy z IKM. - W tej edycji pojawi się spacer z tłumaczeniem na Polski Język Migowy i spacer z audiodeskrypcją. Wzięliśmy pod uwagę wysokość terenu, dlatego nowością będzie spacer w stylu slow, w którym tempo zwiedzania dostosujemy do możliwości uczestników i uczestniczek. Najmłodszą publiczność zaprosimy do udziału w programie edukacyjnym, jaki przygotowywany jest wspólnie ze Szkołą Podstawową nr 38 im. Generała Stanisława Maczka. Dorośli odbiorcy tradycyjnie będą mogli wziąć udział w działaniach muzycznych, artystycznych i towarzyskich w Klubie Festiwalowym. Za jego program i aranżację w tym roku odpowiada kolektyw artystyczno-kuratorski Turnus, który w swoich działaniach zgłębia tematy takie jak: rozrywka, przyjaźń i działania z lokalną społecznością.

Artyści, którzy biorą udział w festiwalu Narracje 2024

Kuratorzy zaprosili do współpracy artystów i artystki. Są nimi: Jan Domicz, Kaja Domińska, Wojciech Gawroński, Zuza Golińska, kolektyw Hydroza, Kasper Jakubowski, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Tosia Kiliś, Piotr Kowalski, Bartosz Kruczyński, Tadeusz Leksycki, Dominika Olszowy, Tomek Pawłowski-Jarmołajew, Katarzyna Przezwańska, Zuzanna Skurka, Anna Sztwiertnia, Stach Szumski, Dominika Święcicka, Julia Taszycka, Kacper Tomaszewski, kolektyw Turnus, Melanie Urban.

TOP_szeregowce zygzak11
Szeregowce zygzak. Osiedle Niedźwiednik, proj. Szczepan Baum, Danuta Dzierżanowska, współpraca Andrzej Kwieciński, 1977-1990 r.
fot. archiwalne z kolekcji rodzinnej prof. Szczepana Bauma, dzięki uprzejmości córki architekta, Aleksandry Wilde

Niedźwiednik – dzielnica NARRACJI #15

Osiedle mieszkaniowe Niedźwiednik położone jest na wzgórzach morenowych, w północnej części dzielnicy Brętowo, około 3 kilometry od centrum Wrzeszcza. Chociaż nad dzielnicą górują bloki, to atmosferę tego miejsca buduje przede wszystkim otaczająca przyroda. I właśnie tu zaproszeni artyści i artystki zmierzą się z pytaniem: "czy osiedle może stać się uzdrowiskiem dla swoich mieszkańców?"

Czytaj także: Narracje 2023. Nowa edycja na Oruni

Czytaj także: Oruńskie czułe punkty. Jak wyglądał tegoroczny Festiwal NARRACJE?

NARRACJE #15: Uzdrowisko Niedźwiednik
15-16 listopada 2024, Gdańsk

więcej informacji
Kuratorzy: Zuzanna Mielczarek, Mateusz Włodarek

Artyści i artystki: Jan Domicz, Kaja Domińska, Wojciech Gawroński, Zuza Golińska, kolektyw Hydroza, Kasper Jakubowski, Krystyna Jędrzejewska-Szmek, Tosia Kiliś, Piotr Kowalski, Bartosz Kruczyński, Tadeusz Leksycki, Dominika Olszowy, Tomek Pawłowski- Jarmołajew, Katarzyna Przezwańska, Zuzanna Skurka, Anna Sztwiertnia, Stach Szumski, Dominika Święcicka, Julia Taszycka, Kacper Tomaszewski, kolektyw Turnus, Melanie Urban
Identyfikacja graficzna: Piotr Chuchla
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej
Współorganizator: Gdańska Galeria Miejska

Miejsce