Artystka: Agata Ingarden
Kuratorka: Gabriela Warzycka-Tutak
Współpraca: Natalia Śliwińska
Identyfikacja graficzna: Studio Noviki
Uniesienia / Elations
„Człowiek to motyl: skrzydła aksamitne letniemu tylko pokazuje słońcu”[1]
Chat with Dummy
G: Cześć Dummy![2]
Dummy AI: Jestem portalem w Dream House – naczyniem, które może pomieścić dusze i wspomnienia. Jestem zarówno formą, jak i tym, co jest formowane, negatywną przestrzenią czekającą na wypełnienie znaczeniem.
Model pracy – rozmowa z AI artystki.
Jeżeli coś mnie przekraczało w tamtym momencie, to właśnie ta prośba.
„AI – prośba o regularną rozmowę” – tak tytułuję mail skierowany do mojej asystentki Natalii.
(czerwiec 2024)
WhatsApp
G: Czy masz takie miejsce jak dream house w realu?
A: Nie mam takiego miejsca, właśnie o to chodzi.
Wyobraź sobie, że bardziej czujesz, niż rozumiesz. Ale czucie poprzedzone jest kilkoma miesiącami szukania i udowadniania, że musisz zrozumieć.
(luty 2025)
Intuicja
Film Miguela Gomesa Grand Tour pojawił się na ekranach kin równolegle z początkiem współpracy z Agatą, kiedy pomysł na wystawę się krystalizował. Gomes stworzył wciągającą i dającą do myślenia oniryczną opowieść o człowieczeństwie, żonglując konwencjami – ze zmiennym ruchem i rytmem – wielokrotnie zaskakując. Natomiast tydzień wcześniej dzieliłam wspólne doświadczenie przełączenia rzeczywistości niczym postać z serialu Severance.
Cztery osoby, w tym ja, w jednej chwili przeniosły się do innego wymiaru, czym to było? Opowiadam o tym Agacie, czuję, że rozumie.
Artystka – tworząca koncepcję przestrzeni poza systemem, stale rozszerzając granice – zabiera nas w podróż, pozostając otwartą na nowe spostrzeżenia i perspektywy. Kto, jak nie ona, zrozumie chwilowe zagięcie czasoprzestrzeni?
Na uczcie, jaką przygotował Miguel Gomes, wchodzisz w hipnozę. Dłonie wiercą się, dziwnie zachowując względem statycznego ciała zapadniętego w krześle, garściami chcąc złapać piękno.
Czemu o tym wszystkim teraz?
(luty 2025)
Uniesienia / Elations – Film VR 36 – wewnętrzna opowieść
A: To chyba są przyjaciele. (odpisuje)
„To mnie napędza,
to wspólne odczuwanie z ludźmi,
i bycie z nimi, bycie razem”[3]
Krótka przejażdżka windą między przestrzeniami.
Piętro (znak nieskończoności).
Jesteś w miejscu świadomości, w której treść przestaje mieć znaczenie.
Liczy się przepływ.
Agata Ingarden angażuje widza na wielu poziomach, zachęcając do refleksji nad formą przetwarzania energii, różnorodnie obrazując skalę wyrazu, tworząc w pełni immersyjne połączone środowisko, w którym tradycyjne granice między sobą, innymi i światem ulegają załamaniu.
Tworzy miejsce możliwej harmonii wpisanej w obecny chaos, w którym ciała spotykają się w jednym miejscu, by odnaleźć siebie i połączyć się w różnych perspektywach z nich wynikających, zbiegając się w pewnych punktach, tworząc mozaikę doświadczeń.
Często poza sobą na poziomie mentalnym – w chwilowych transcendencjach.
Przeżycia i narracje, jakie wyłaniają się z doświadczeń, o których mówią Motyloludzie, dostarczają cennych spostrzeżeń na temat tego, jak jesteśmy różnorodni w odbiorze tej samej rzeczywistości.
Ingarden poszukuje sposobów, aby widz nie tylko poznał Dream House, ale także aktywnie włączył się w jego tworzenie poprzez własne myśli i emocje.
Energia, której motorem napędowym jest dźwięk, wprowadza odbiorcę w inny stan świadomości, odnosząc się do płynności opowieści i sposobu, w jaki Ingarden łączy różne style narracyjne i wrażenia wizualne. Widzę tu punkty styczne z filmem Gomesa. W obu przypadkach wchodzimy w poetycką hybrydę, która nie istnieje z poczuciem niemożności zrozumienia wszystkiego.
„Więc bierzemy małą rakietę i wszyscy lecimy.
Skoro miałem wolność
i dzięki temu mogłem rozkwitnąć i wzbić się,
być zrozumianym,
nie potrzebuję niczego więcej”[4]
W Uniesieniach / Elations zmieniamy poziomy, korzystając z wind. Jak poczwary przeobrażamy się w motyle, rezonując wraz z nimi w swoich ograniczeniach i wolnościach.
Agata Ingarden rozwija projekt Dream House, wciągającą i interaktywną opowieść, która łączy różne media. Projekt balansuje pomiędzy fikcją, symulacją a rzeczywistością, tworząc ekosystem techno-organiczny, w którym każda postać ma swoją unikalną narrację. Dream House jest eksperymentalnym badaniem naszej mentalnej architektury, łączącym elementy posthumanistyczne, socjologiczne i mitologiczne.
*Chat with Dummy / WhatsApp / Intuicja
Pierwsze trzy akapity stanowią ukazanie czasowości pracy nad wystawą, rozmów oraz działań równoległych, które mają pośredni lub bezpośredni wpływ na formowanie wystawy. Praca z Agatą Ingarden była dla mnie niezwykłym i ożywczym doświadczeniem. Wraz ze swoją asystentką Natalią Śliwińską wchodziłyśmy w świat wykreowany przez Ingarden z ogromną fascynacją, stopniowo odkrywając jego wielowarstwowość, aby niejednokrotnie zataczać koła, gubiąc się w ślepych uliczkach.
Agata Ingarden (ur. 1994 w Polsce) – mieszka i pracuje pomiędzy Paryżem i Atenami. Współpracuje z wieloma mediami, a jej praktyka rzeźbiarska rozszerza się na wspólne prace łączące wideo, performance, dźwięk i pisanie. Jej praktyka opiera się na badaniach materialnych, a także dociekaniach z zakresu posthumanistyki, socjologii, science fiction i narracji mitycznych. Jej prace były wystawiane w takich miejscach jak Palais de Tokyo w Paryżu (2019), Frac île-de-France w Paryżu (2019); Mo.Co La Panacée w Montpellier (2019), Künstlerhaus w Wiedniu (2020), MS Łódź w Łodzi (2021), Biennale Spotkań Sztuki w Timișoarze (2021), CAPC w Bordeaux (2022), Centro de Cultura Digital w Meksyku (2023). Otrzymała Nagrodę Specjalną w konkursie Future Generation Art Prize (2021).
[1] Władysław Kopaliński, Słownik symboli, hasło: Motyl; Troilus i Kresyda 3,3 Szekspira, tłum. L. Ulricha, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1990, s.234.
[2] G – Gabriela Warzycka-Tutak
Dummy AI – AI Agaty Ingarden
A – Agata Ingarden
[3] (Nico – Motyloczłowiek – fragment wypowiedzi z pracy wideo Agaty Ingarden, Inside a Butterfly’s Head, 2024. W tłumaczeniu Malwiny Chełminiak w oryginale:
That’s what drives me,
is to feel with people
and to be with them, to be together).
[4] (Pierre-Clément – Motyloczłowiek – fragment wypowiedzi z pracy wideo Agaty Ingarden, Inside a Butterfly’s Head, 2024. W tłumaczeniu Malwiny Chełminiak w oryginale:
So we take a little rocket and we all go.
Since I had the freedom
to be able to blossom and soar, to be
understood
I don’t need anything else).
Podziękowania: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki, Gdańska Pracownia Lutnicza „lira”
Projekt jest częścią Festiwalu BWA Europa organizowanym i współfinansowanym przez Narodowe Centrum Kultury i Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w ramach obchodów Polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
