Muzeum Narodowe w Gdańsku jest kontynuatorem działającego w tym samym budynku do 1945 roku Muzeum Miejskiego w Gdańsku (Stadtmuseum Danzig). Dzisiejsze muzeum ukształtowała polsko-niemiecka historia. Podczas spotkań cofniemy się w czasie i poznamy historię obu instytucji oraz losy wspaniałych zabytków z jej kolekcji.
Anna Baranowska-Fietkiewicz – „Skąd to się wzięło? Pogmatwane losy zabytków z kolekcji metali Muzeum Narodowego w Gdańsku”.
Bogata kolekcja dawnych sreber, cyny, wyrobów kowalskich i ludwisarskich, zgromadzonych w Muzeum Narodowym w Gdańsku, jest owocem ponad stuletniej aktywności placówek muzealnych, działających w dawnym klasztorze franciszkańskim. Przed 1945 rokiem było to Muzeum Miejskie (Stadtmuseum) i Muzeum Rzemiosła Prowincji Prusy Zachodnie (Westpreussisches Provinzial Gewerbe Museum), po II wojnie światowej kolejno Muzeum Miejskie, Państwowe Muzeum w Gdańsku, Muzeum Pomorskie, wreszcie Muzeum Narodowe. Badanie proweniencji zabytków wchodzących obecnie w skład kolekcji jest skomplikowane i często przypomina pracę detektywa. Ewakuacja cennych muzealiów do podgdańskich miejscowości i w głąb III Rzeszy pod koniec wojny, rewindykacja po 1945 roku, zwożenie zabytków z terenu i składnic konserwatorskich do organizowanego po wojnie muzeum, a przy tym niekompletne przedwojenne inwentarze – wszystkie te czynniki sprawiają, że niejednokrotnie trudno jest ustalić, w jaki sposób, skąd i kiedy zabytek trafił do zbiorów muzealnych. Wykład będzie okazją do prześledzenia pogmatwanych losów kilku wybranych obiektów, których proweniencję udało się ustalić na podstawie archiwaliów, przedwojennych fotografii, a także dawnych oznaczeń, takich jak zagadkowe napisy czy stare etykiety i nalepki, które pozwoliły na zrekonstruowanie historii zabytkowych przedmiotów.
Wykłady są częścią projektu „Badanie strat wojennych – Muzeum Rzemiosł”. Muzeum Rzemiosła Prowincji Prusy Zachodnie (Westpreussisches Provinzial Gewerbe Museum) zostało powołane do życia w Gdańsku 28 grudnia 1881 roku. Na siedzibę muzeum wybrano dawny klasztor franciszkański, w którym mieściły się także Królewska Szkoła Sztuki i Rzemiosła (Königliche Provinzial-Kunst- und Gewerbeschule), oraz Muzeum Miejskie (Stadtmuseum). W ten sposób zabytki dawnego rzemiosła miały stanowić pomoc dydaktyczną dla uczniów szkoły a jednocześnie być uzupełnieniem zbiorów sztuki gromadzonych przez Muzeum Miejskie. Od 1912 roku oba muzea posiadały wspólne kierownictwo i administrację, zaś w 1919 roku utworzyły Gdańskie Zbiory Sztuki.
