Świat nowoczesny, w którym żyjemy, to przestrzeń galopujących procesów sekularyzacyjnych. Sytuacja ta rodzi wiele fundamentalnych wątpliwości i pytań. Sięgając do filozofii Artura Schopenhauera, chcemy zastanowić się nad przyszłością duchowości w tak zmieniającym się świecie. Zainspirowani jego kreatywnym podejściem do różnych tradycji religijnych, chrześcijańskiej mistyki i starożytnej filozofii, będziemy zastanawiać się, na ile filozoficzna refleksja i postawa życiowa mogą odpowiedzieć na duchowe potrzeby współczesnego człowieka.
Nowoczesna sekularyzacja, wbrew założeniom oświeceniowego racjonalizmu, nie doprowadziła wcale do ukształtowania się społeczeństwa światłych, tolerancyjnych, wolnych od uprzedzeń podmiotów, zdolnych do wzajemnej empatii, twórczego współdziałania, racjonalnych zachowań. Oświecony rozum nie stał się zasadą organizacji zbiorowego życia. Pozostało ono wciąż domeną skrajnych emocji, wzajemnej wrogości, uprzedzeń i przemocy. Schopenhauer jako jeden z pierwszych zdał sobie z tej sytuacji sprawę. Jego filozofia, tak chętnie przywoływana w literaturze pięknej i eseistyce XX wieku, skłania do refleksji nad tymi skomplikowanymi kwestiami. Spróbujemy wspólnie się nad nimi zastanowić, odwołując się do wiedzy współczesnych autorów, podejmujących w swoich książkach i artykułach refleksję nad złożoną problematyką sekularyzacji, postsekularyzmu i przyszłości duchowości.
Jak znaleźć wyjście z impasu współczesnego konsumeryzmu i płytkiej samorealizacji, która tworzy aurę bezduszności i braku wzajemnej empatii? Jakie są przyczyny wzmagania się w zsekularyzowanym społeczeństwie niebezpiecznych fundamentalizmów religijnych oraz parareligijnych ideologii politycznych? Jakie są wewnętrzne słabości i niekonsekwencje religijnych systemów wierzeń, powodujące współczesny kryzys tradycyjnych form religijności? Jak i gdzie szukać w mistyce i innych formach religijnej ekspresji inspiracji, które mogłyby stać się częścią duchowości człowieka żyjącego w zsekularyzowanym społeczeństwie? Czy możliwa jest duchowość niekonfesyjna? Czy do jej tworzenia przydatna może być refleksja filozoficzna, tak starożytnych, jak i współczesnych filozofów?
W poszukiwaniach tych zwrócimy się nie tylko w stronę pism Artura Schopenhauera, ale też ku pismom Fryderyka Nietzschego oraz całego szeregu filozofów współczesnych.
Bilety w cenie 30 i 40 zł do kupienia online
Program Festiwal uSchopenhauera:
Duchowość bezbożników
Pomiędzy religią i ateizmem
Dzień pierwszy
godz. 17.00
Schopenhauer o duchowości. Czytanie performatywne, fragment „Świata jako woli i przedstawienia”, w roli Artura Schopenhauera: Dorota Androsz
Wykład na dwa głosy, Katarzyna Kasia i Piotr Augustyniak
godz. 18.00
Koniec chrześcijaństwa
Wykład mistrzowski prof. Stanisława Obirka
Panel ekspercki. Komentarz w kontekście współczesnych zjawisk sekularyzacyjnych. Goście: Leszek Jażdżewski, ks. Eligiusz Piotrowski.
Prowadzenie: Katarzyna Kasia i Piotr Augustyniak
Dyskusja z udziałem publiczności kontynuowana w przestrzeni nieformalnej.
Dzień drugi
Otwarta lekcja filozofii
12.00-13.30
Prowadzenie: Katarzyna Kasia i Piotr Augustyniak
IKM zaprasza do rozmowy o filozofii. Wspólnie z dwójką filozofów, Katarzyną Kasią i Piotrem Augustyniakiem, podyskutujemy wokół tekstów Artura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego. Wspólnie będziemy wzmacniać krytyczne czytanie i myślenie.
wstęp wolny
godz. 18.00
Duchowość poza religią
Wykład mistrzowski. Agata Bielik-Robson, Kultura jako ćwiczenie duchowe
Panel ekspercki. Komentarz literacko-filozoficzny: Urszula Zajączkowska oraz Tomasz Stawiszyński. Prowadzenie: Katarzyna Kasia i Piotr Augustyniak. Dyskusja z udziałem publiczności kontynuowana w przestrzeni nieformalnej.
Autorzy programu:
KATARZYNA KASIA – filozofka, publicystka. Stypendystka Fundacji Kościuszkowskiej na Uniwersytecie w Princeton (USA). Pracuje w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich. Autorka esejów i książek, tłumaczka tekstów włoskich filozofów. Członkini grupy eksperckiej Team Europe. W telewizji TVN24 współprowadzi program „Szkło kontaktowe”. Jest gospodynią wtorkowych i czwartkowych poranków w Radiu Nowy Świat. Pisze felietony dla tygodnika „Newsweek Polska”, miesięcznika „Pani” oraz kwartalnika Polskiej Akademii Nauk „Academia”. W wydawnictwie Znak ukazała się niedawno książka jej i Grzegorza Markowskiego „7 życzeń. Rozmowy o źródłach nadziei”.
PIOTR AUGUSTYNIAK – filozof, pisarz i tłumacz. Profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Autor wielu książek i artykułów, m.in. bestsellerowego „Jezusa Niechrystusa” i eseju „Trans. Filozofia Cezarego Wodzińskiego”. Jego zainteresowania filozoficzne obejmują pogranicze metafizyki, filozofii człowieka, mistyki i krytyki nowoczesności. Autor krytycznych prac na temat polskiej tożsamości. Związany z Teatrem Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie prowadzi teatralny talk show „Myślnik. Jazz – filozofia – stand up”. W Gdańskim Teatrze Szekspirowskim prowadził cykl debat „Bezradność filozofa”. Członek redakcji Przeglądu Politycznego i zespołu redakcyjnego „Liberte!”. Publikuje m.in. w „Gazecie Wyborczej” oraz „Przeglądzie Politycznym”. Urodzony w Gdańsku, mieszka w Krakowie.
