Adresatem listu przygotowanego przez Związek Miast Polskich jest wicepremier Piotr Gliński (minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu, a jednocześnie przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego). Prezes Zygmunt Frankiewicz podkreśla w liście do wicepremiera, że lektura projektu ustawy nasuwa nieodparte wrażenie, iż celem regulacji jest zwiększenie kontroli nad działalnością społeczną - i to bez jasnego celu, wynikającego z zasad funkcjonowania państwa prawa, za to z szeroką możliwością nadużywania przez różne instancje administracyjne, w tym z natury rzeczy polityczne. Zdaniem prezesa Frankiewicza, ma to związek z “niedotrzymaniem oczywistego standardu prac legislacyjnych”. Od wielu lat dobrą praktyką państwa polskiego było poprzedzanie nowej ustawy opublikowaniem i poddaniem konsultacjom z zainteresowanymi środowiskami i organizacjami społecznymi. Tymczasem wymóg takich konsultacji został usunięty z regulaminu pracy Rady Ministrów w listopadzie 2020 r.
Związek Miast Polskich popiera stanowisko i uwagi zgłoszone przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych (OFOP) oraz liczne inne organizacje i ich federacje. Wspólne postulaty skierowane do rządu są dwa:
1) aby zrezygnować z rozwiązań, które nakładają organizacjom nowe, nadmierne i trudno wykonalne obowiązki,
2) aby ograniczyć postanowienia regulacji do zapisów ramowych, w tym obszaru obowiązkowej sprawozdawczości, która może być nieco szersza wobec podmiotów, które korzystają ze statusu organizacji pożytku publicznego.
PEŁNA TREŚĆ LISTU:
Gliwice/Poznań, 16 sierpnia 2021 r.
Pan Profesor Piotr Gliński
Wiceprezes Rady Ministrów
Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego
Biorąc pod uwagę dotychczasowe relacje naszego Związku ze środowiskiem organizacji pozarządowych pozwalam sobie zwrócić uwagę na poważne braki projektu nowej ustawy regulującej sprawozdawczość tych organizacji. Wynikają one z niedotrzymania oczywistego standardu prac legislacyjnych, którym od wielu lat było poprzedzanie nowej ustawy opublikowaniem i poddaniem konsultacjom założeń projektu ustawy. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy dany obszar ma zostać uregulowany po raz pierwszy. Ten oczywisty wymóg dopiero niedawno (w listopadzie 2020 r.) został usunięty z regulaminu pracy Rady Ministrów, co znacząco utrudnia ocenę nowych projektów legislacyjnych. Dlatego – zgodnie z postulatami środowiska – należy zapewnić odpowiednio długi czas konsultacji i nieskrępowany w nich udział zainteresowanych podmiotów.
Powszechnym postulatem środowiska, ale także jego partnerów, w tym jednostek samorządu terytorialnego, które realizują wiele zadań publicznych we współpracy albo wręcz za pośrednictwem organizacji społecznych, było i jest uproszczenie sprawozdawczości, dotychczas regulowanej w różnych aktach wykonawczych, a także rozmaitych regulaminach, zarządzeniach itp. Wydaje się jednak, że zaproponowane rozwiązania nie tylko nie spełniają tego założenia, ale także narzucają organizacjom obywatelskim nowe, nadmierne, trudne do spełnienia wymogi, zwłaszcza przez niewielkie stowarzyszenia lokalne. Wydaje się, że regulacja powinna mieć charakter ramowy, umożliwiający dysponentom środków publicznych dostosowanie procedur do konkretnych potrzeb, organom nadzoru - skuteczną kontrolę a darczyńcom - realną możliwość sprawdzenia, czy beneficjent działa zgodnie z deklaracjami.. Tymczasem lektura projektu nasuwa nieodparte wrażenie, że celem regulacji jest zwiększenie kontroli nad działalnością społeczną – i to bez jasnego celu, wynikającego z zasad funkcjonowania państwa prawa, za to z szeroką możliwością nadużywania przez różne instancje administracyjne, w tym z natury rzeczy polityczne.
Dlatego, popierając stanowisko i uwagi zgłoszone przez OFOP oraz liczne inne organizacje i ich federacje, postulujemy, by:
1) zrezygnować z rozwiązań, które nakładają organizacjom nowe, nadmierne i trudno wykonalne obowiązki,
2) ograniczyć postanowienia regulacji do zapisów ramowych, w tym obszaru obowiązkowej sprawozdawczości, która może być nieco szersza wobec podmiotów, które korzystają ze statusu organizacji pożytku publicznego.
Z poważaniem
(-) Zygmunt Frankiewicz
PREZES ZWIĄZKU MIAST POLSKICH
