Długi Targ 41 to adres Złotej Kamieniczki
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Przeprowadzka do Centrum Offshore
Plan sprzedaży okazałej nieruchomości ma ścisły związek z budową przez Uniwersytet Morski w Gdyni (UMG) w pobliżu Twierdzy Wisłoujście Centrum Offshore. Nowoczesny ośrodek naukowy zajmujący się morską energetyką wiatrową, został otwarty w lutym 2024 r. W placówce swoją główną siedzibę znalazł Instytut Morski w Gdańsku, który zgodnie z decyzją ministra nauki i szkolnictwa wyższego z sierpnia 2019 r. jest częścią UMG.
Dlaczego gdyńska uczelnia chce zbyć Złotą Kamieniczkę?
Złota Kamieniczka to jeden z najpiękniejszych budynków gdańskich (1609-18), wzniesiony w stylu renesansowym według projektu Abrahama van den Blocke’a
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Zuzanna Szwedek-Kwiecińska, rzecznik prasowy Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, tłumaczy, że wynika to z planów rozwojowych uczelni.
- A co za tym idzie kolejnymi zamierzeniami inwestycyjnymi takimi, jak dalsza integracja zakładów Instytutu Morskiego do nowo wybudowanego Centrum Offshore i budowa nowego domu studenckiego - tłumaczy przedstawicielka UMG.
W planach uczelni jest też zebranie funduszy na budowę nowego statku szkolnego, który będzie następcą wysłużonego żaglowca „Dar Młodzieży”.
Złota Kamieniczka zwana jest także Domem Steffensów i Domem Speimanna
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
- Procedura sprzedażowa Złotej Kamieniczki, czyli ogłoszenie przetargu, rozpocznie się po uzyskaniu stosownych zgód wymaganych przy tego typu transakcjach. Szacujemy, że nastąpi to najprawdopodobniej w przyszłym roku - informuje Zuzanna Szwedek-Kwiecińska.
Z racji tego, że Uniwersytet Morski w Gdyni jest jednostką sektora finansów publicznych jego majątek, w tym Złota Kamieniczka, podlega prawom i obowiązkom wynikającym z odpowiednich przepisów prawa.
W Złotej Kamieniczce miano naradzać się nad treścią traktatu pokojowego między Szwecją a Rzeczpospolitą podpisanego 3 maja 1660 r. w opactwie cystersów w Oliwie, kończącego potop szwedzki
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
- W myśl ustawy o szkolnictwie wyższym, aby ogłosić przetarg niezbędna jest zgoda rady uczelni, a finalnie Prokuratorii Generalnej RP. Naszym celem jest zaoferowanie Złotej Kamieniczki do sprzedaży nieograniczonemu kręgowi odbiorców w celu uzyskania jak najwyższej ceny - wyjaśnia rzecznik prasowy UMG.
Gdańsk 1945-1948. Między zniszczeniem a odbudową
Aktualnie w Złotej Kamieniczce trwa proces przenosin do Centrum Offshore obszaru IT Instytutu Morskiego. Nieruchomość jest też pod stałym nadzorem administracji uczelni.
Historia Złotej Kamieniczki
Jak podaje Gedanopedia, internetowa encyklopedia Gdańska, w miejscu dzisiejszej Złotej Kamieniczki (nazywanej też Domem Steffensów i Domem Speimanna), najpewniej w końcu XV wieku wzniesiono jednopiętrową kamienicę. Jest ona widoczna na obrazie z 1601 r. Antona Möllera “Grosz czynszowy”.
W latach 1999-2001 elewacja Złotej Kamieniczki przeszła prace restauratorskie
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Pod koniec XVI w. kamienica kilkakrotnie wchodziła w skład pomieszczeń rezydencji króla polskiego Zygmunta III Wazy podczas jego wizyt w mieście.
W rękach burmistrza i kupca
Od 1601 r. budynek stał się własnością burmistrza Gdańska Johanna Speimanna. W 1609 r. polecił on wzniesienie nowej kamienicy, według projektu Abrahama van den Blocka, z kamienną manierystyczną fasadą o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej, ukończonej w 1618 r., fragmentarycznie przypisywanej Hansowi Voigtowi z Rostocku.
Montownia Gdańsk z nagrodą w prestiżowym konkursie "Zabytek Zadbany”
Kamieniczka jeszcze za życia Johanna Speimanna pełniła funkcję muzeum osobliwości. Była tam kolekcja obrazów, rzeźb, wyrobów rzemiosła artystycznego, minizbrojownia z mediolańskimi zbrojami i biblioteką. Po kamieniczce - muzeum raz w tygodniu oprowadzał gości specjalnie wynajęty do tego celu kustosz.
Fasada kamienicy ozdobiona jest licznymi płaskorzeźbami pokazującymi czyny bohaterów historycznych i mitologicznych
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
W 1786 r. właścicielem kamienicy został kupiec Carl Gottlieb Steffens, w rękach tej rodziny pozostawała do 1918 r., następnie przeszła na własność miasta. W 1924 r. Złota Kamieniczka została przebudowana i połączona z sąsiednimi kamienicami nr 40 i 42.
Malowidła na wysokości 26 metrów - Prawdziwy urok Bazyliki Mariackiej sprzed 500 lat
W latach 1924-1925 kamienica została poddana konserwacji - wymieniono wówczas uszkodzone kamienie, ramy okienne oraz zastąpiono popiersie Regulusa kopią popiersia Katona. W 1938 r. na parter przeniesiono zbiory, głównie przyrodnicze i bursztynu, Państwowego Muzeum Przyrodniczego i Prehistorii, zaginione z końcem II wojny światowej.
Zniszczenia wojenne i odbudowa
Złota Kamienica została zniszczona w 1945 r. Ocalała jednak fasada. Zabytek został odbudowany według projektu Mariana Bajdo, a elementy rzeźbiarskie częściowo wykonał Alfons Łosowski. Przedproże udało się zrekonstruować z użyciem oryginalnych elementów.
Złota Kamieniczka to przykład jednego z najwspanialszych w Gdańsku przykładów architektury manierystycznej
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Od 1952 r. w Złotej Kamieniczce mieści się siedziba Instytutu Morskiego, placówki naukowo-badawczej służącej branży morskiej.
W latach 1999-2001 wykonano renowację fasady Złotej Kamieniczki.
Bogaty wystrój fasady kamienicy
W gdańskiej kamienicy turystów zachwyca bogata, złocona dekoracja - stąd jej nazwa.
Na czterokondygnacyjnej elewacji dostrzec można m.in. kamienne rzeźby przedstawiające alegorie Wiary, Nadziei, Miłosierdzia oraz cnót Roztropności, Sprawiedliwości, Męstwa oraz Umiarkowania.
Ciekawostką jest fakt, że zamówione we Włoszech i wiezione drogą morską do Gdańska dekoracje rzeźbiarskie fasady Złotej Kamieniczki zatonęły razem ze statkiem. Ich miejsce zajęły ozdoby przeznaczone na tylną elewację
fot. Dominik Paszliński/ gdansk.pl
Fasada przedstawia głowy władców i wodzów, sceny batalistyczne i herby fundatorów. Wśród postaci są m.in. Wawrzyniec Medyceusz, król Zygmunt III Waza, Juda Machabeusz, cesarz Otton III, król Władysław Jagiełło, Fabrycjusz, Solon, Temistokles oraz albański bohater narodowy Gjergj Skanderbeg (Jerzy Kastriota).
Podsumowano 2024 rok podczas Obywatelskiego Spotkania Gdańszczan
Szczyt kamienicy wieńczy posąg Fortuny.
Nad wejściem znajdują się napisy w języku łacińskim: ”Cnotę kochaj, to cię uszczęśliwi, zechcesz prześladować, to obali” oraz „Czyń słusznie, nikogo się nie lękaj”.
