Ilu jest wiernych prawosławnych w Gdańsku?
- Nie tak łatwo policzyć - mówi ks. Dariusz Jóźwik, proboszcz prawosławnej parafii św. Mikołaja we Wrzeszczu. - Nasza parafia obejmuje nie tylko Gdańsk, ale całe Trójmiasto i okoliczne gminy. W sumie mamy około tysiąca parafian, ale wiernych jest znacznie więcej. Ten tysiąc, to są osoby, które znam z widzenia, często z imienia, one regularnie uczestniczą w życiu naszej parafii. Jest też jednak duża grupa osób, które widziałem raz, może dwa. Niektóre zaczynają przychodzić do naszej świątyni częściej. To przede wszystkim nowi mieszkańcy Gdańska, obywatele Ukrainy, którzy w naszym mieście szukają lepszego życia. Lubię z nimi rozmawiać, lepszy kontakt będzie pewnie, gdy skończy się pandemia.
Wierni prawosławni nie korzystają z kalendarza juliańskiego, a współczesnego gregoriańskiego. Różnica między nimi wynosi 13 dni, dlatego Kościół prawosławny, który jest trzecią co do wielkości chrześcijańską wspólnotą wyznaniową, święta zaczyna obchodzić 6 stycznia - wtedy wypada Wigilia. Po niej następują trzy dni świąteczne: Boże Narodzenie (7 stycznia), II Dzień Bożego Narodzenia (8 stycznia) oraz III Dzień Bożego Narodzenia (9 stycznia).
Podobnie nieco później wyznawcy prawosławia powitają Nowy Rok - 13 stycznia, podczas Małanki, Sylwestra juliańskiego. Dzień później obchodzony będzie przez prawosławnych Stary Nowy Rok, 14 stycznia wypadają ponadto dwie ważne daty: Obrzezanie Pańskie (równoznaczne z obchodzoną 1 stycznia w Kościele katolickim Uroczystością Bożej Rodzicielki Maryi) oraz dzień Świętego Bazylego Wielkiego.
Obchody świąt Bożego Narodzenia kończy Święto Chrztu Pańskiego, 19 stycznia, połączone z Epifanią - czyli Objawieniem Pańskim, podczas którego ma miejsce obrzęd święcenia wody zwany „świętem Jordanu”. Dzień wcześniej obchodzona jest uroczysta wigilia, którą, jak tłumaczy ksiądz Dariusz Jóźwik, proboszcz mieszczącej się w Gdańsku Prawosławnej Katedralnej Parafii Św. Mikołaja, można przyrównać do znanej katolikom Wigilii Bożego Narodzenia.
- W dniu wigilii Chrztu Pańskiego, nabożeństwo ma taki sam charakter. W wielu prawosławnych domach, także w dniu Chrztu jada się wigilijną kolację, a to dlatego, że do roku 377 Boże Narodzenie i Chrzest Pański obchodzono tego samego dnia, czyli 6 stycznia. Nazywało się to dniem Objawienia Pańskiego - wyjaśnia ks. Dariusz Jóźwik.
Harmonogram liturgii na święta oraz pozostałe dni w roku można sprawdzić na stronie cerkiew-gdansk.com. Prawosławna Katedralna Parafia Św. Mikołaja znajduje się w Gdańsku, przy ulicy Traugutta 45. Wchodzi w skład Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Diecezji Białostocko-Gdańskiej, Obejmuje swoją opieką duchową prawosławnych chrześcijan zamieszkujących Trójmiasto i miejscowości przyległe, jednocząc kolejne pokolenia wiernych prawosławnych mieszkających na Wybrzeżu, którzy przybyli z różnych stron Polski i spoza jej granic.