Teatr Miniatura, który dotąd tylko gościł Biografie Gdańskie, w tym roku organizuje je we współpracy z Miastem Gdańsk oraz Białoruskim Towarzystwem Kulturalnym CHATKA, Związkiem Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku, Muzułmańską Gminą Wyznaniową w Gdańsku, oddziałem pomorskim Związku Ukraińców w Polsce oraz oddziałami gdańskimi Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce i Stowarzyszenia Litwinów w Polsce.
- Idea wspólnoty dziedzictwa kulturowego przy zachowaniu szacunku do odrębności państwowej i tzw. małych ojczyzn, jest bliska funkcjonowaniu Gdańska, który był i jest nadal tyglem kulturowym - tłumaczy Agnieszka Kochanowska z Miejskiego Teatru Miniatura. - To tutaj swój dom znalazły różne narodowości, których kultura i zwyczaje odcisnęły piętno na kulturze miasta. W XVI i XVII wieku w Gdańsku żyli Niemcy, Polacy, Żydzi, Holendrzy, Szkoci – wszyscy trwale wpłynęli na to, jaki Gdańsk jest dzisiaj. Po II wojnie światowej do wyzwolonego Gdańska zaczęli przybywać nowi mieszkańcy z różnych stron Polski, a razem z nimi przedstawiciele mniejszości narodowych. Pojawili się ocaleni Żydzi, Tatarzy, Białorusini, Litwini, Ormianie. Pozostała też grupa Niemców. Znaleźli tu też swój dom Ukraińcy przesiedleni z ziem południowo-wschodniej Polski.
W sobotę, 28 listopada, prezentacje odbywać się będą w godz. 16 - 18.30. Wieczór rozpocznie zespół rodzinny “Triada”, który tworzą trzy siostry wraz z dziećmi. To propozycja Białoruskiego Towarzystwa Kulturalnego Chatka. Kobiety wykonują a capella muzykę sakralną, a także tradycyjne pieśni podlaskich śpiewaczek w języku białoruskim, polskim, rosyjskim i ukraińskim, zasłyszane od mam i babć. To autentyczny folklor w opracowaniu na trzy żeńskie głosy.
Zespół “Triada” ma na koncie wiele wyróżnień i nagród, m.in. jest wielokrotnym laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Białoruskiej w Białymstoku oraz zdobywcą Grand Prix na Festiwalu Piosenki Ukraińskiej z Podlaskiej Krynicy.
Potem Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, oddział w Gdańsku zaprosi nas na “Cymes – kabaret żydowski”, w którym zobaczymy aktorów Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie – Centrum Kultury Jidysz: Teresę Wrońską, Henryka Rajfera i Marka Węglarskiego. Teatr Żydowski ma w repertuarze przedstawienia w języku polskim oraz w jidysz, i jest jedynym - co warto podkreślić - współcześnie działającym teatrem żydowskim w Polsce i jednym z dwóch w Europie (drugi działa w Bukareszcie) stałym teatrem wystawiającym sztuki w języku jidysz.
Na koniec dnia zagra, założona w 1966 roku, kapela Klumpė. To propozycja gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Litwinów w Polsce. Dziś zespół liczy 17 członków, a kierują nim Artūras Pečkaitis i Arūnas Lekešys, którzy przyjeżdżają na próby z Litwy. Klumpė prowadzi aktywną działalność kulturalną, grywa rocznie około 20 koncertów w Polsce i na Litwie. W 1998 roku w konkursie Kapel Ludowych Litwy Klumpė zajął I miejsce, a w 2005 roku - drugie. W latach 2003 i 2009 uczestniczyli w Święcie Pieśni i Tańca w Wilnie. Odbyli tournée w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, dwukrotnie wzięli udział też w Przeglądzie Muzyki Ludowej w Kazimierzu nad Wisłą.
Dzień później, w niedzielę, 29 listopada, prezentować się będą mniejszości niemiecka, ukraińska i muzułmańska.
O godz. 16 w niedzielę, wystąpi zespół Groß Tuchen, który reprezentuje Związek Mniejszości Niemieckiej w Gdańsku, oddział terenowy w Tuchomiu, mocno związany z kulturą Pomorza Wschodniego. Od ponad dziesięciu lat “Groß Tuchen” muzyką zapoznaje słuchaczy z folklorem tzw. pogranicza niemiecko-kaszubskiego.
Po “Groß Tuchen” pieśni ukraińskie wykona Słowiańska Dusza, którą przedstawia oddział pomorski Związku Ukraińców w Polsce. “Słowiańska Dusza” to zespół międzynarodowy. Artyści z Ukrainy, Polski i Białorusi grają na fortepianie, skrzypcach, akordeonie, kontrabasie i perkusji. Chociaż członkowie zespołu pochodzą z różnych krajów łączą ich słowiańskie korzenie i radość obcowania z muzyką. W repertuarze mają piosenki folkowe oparte na tradycyjnych pieśniach ludowych swoich narodów. Śpiewają też ballady bardów rosyjskich: Władimira Wysockiego, Bułata Okudżawy i Żanny Biczewskiej, szlagiery z okresu dwudziestolecia międzywojennego autorstwa m.in. Mariana Hemara, Henryka Warsa i Andrzeja Własta oraz utwory autorskie.
Tę część Biografii Gdańskich zamknie pokaz grupy tanecznej specjalizującej się w tańcu brzucha. To propozycja Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gdańsku. Członkinie Oriental Stars Belly Dance są mistrzyniami świata. Występowały w Polsce, na Bliskim Wschodzie, USA i w Chinach. Profesjonalnie tancerki i instruktorki są też laureatkami wielu międzynarodowych konkursów m.in. Nagrody publiczności podczas Bellydancer of The Universe 2016 w USA, Pucharu Świata Bellydance 2012, Mistrzostw Europy Wschodniej 2016, Miss Belly Dance Poland 2013, Mistrzostw Polski 2015 i innych konkursów we Włoszech, Niemczech i Czechach. Grupa w repertuarze ma zarówno tradycyjny taniec arabski, tańce folklorystyczne, jak i tańce z rekwizytami takimi jak wachlarze jedwabne, miecz, skrzydła czy świecznik.
Spotkania z kulturą mniejszości poprowadzi dziennikarka radiowa, publicystka i artystka wizualna Małgorzata Żerwe, a rozmowy z przedstawicielami mniejszości Anna Sobecka, autorka książki „Kalejdoskop. Spotkania z mniejszościami narodowymi”, dziennikarka i publicystka, tłumaczka literatury białoruskiej, przede wszystkim prozy i literatury faktu.
Aneksem do programu XVII Biografii Gdańskich będzie premiera przygotowanego specjalnie na tę edycję spektaklu muzycznego „Z czego jesteśmy ulepieni” w reżyserii Agnieszki Płoszajskiej z udziałem aktorów Teatru Miniatura.
Twórcy spektaklu zastanawiali się, jak pokazać fenomen wielokulturowości Gdańska. Pola Sobaś-Mikołajczyk przywołała w scenariuszu postaci autentyczne, ale mało znane: cudem ocalonego od śmierci w falach Bałtyku Ruperta Neudecka, niesłusznie zapomnianą wileńską pisarkę Różę Ostrowską czy dość kontrowersyjną porucznik Dżennet Dżabagi-Skibińską.
- Postanowiliśmy opowiedzieć miejscowe życiorysy tak nieprawdopodobne, jak tylko prawda być może - mówią autorzy przedstawienia, którzy rozpoczęli już prace nad spektaklem. - Usłyszymy też wypowiedzi nowych gdańszczan, którzy przybyli z różnych krajów i współtworzą współczesny Gdańsk.
To będzie niezwykły spektakl również z tego powodu, że reżyserka Agnieszka Płoszajska, ustawiła aktorów... w kuchni. Poleciła im, aby przygotowali pierogi.
- Jesteśmy ulepieni nie tylko z wielkich historii, ale również ze wspólnej codzienności - tłumaczy swój wybór reżyserka. - Zdradzimy więc tatarski sekret na najpyszniejsze kołduny świata, zaśpiewamy pieśni sąsiadów i posłuchamy współczesnych gdańszczan różnych narodowości.
Wtorek, 15 grudnia 2020, FB: godz. 19.00, YT: godz. 20.30
“Z czego jesteśmy ulepieni” – premiera spektaklu muzycznego.
reżyseria: Agnieszka Płoszajska
muzyka: Krzysztof Wojciechowski
scenariusz: Pola Sobaś-Mikołajczyk
obsada: Edyta Janusz-Ehrlich, Jacek Majok, Jadwiga Sankowska, Piotr Srebrowski, Krystian Wieczyński, Magdalena Żulińska.