• Start
  • Wiadomości
  • Wrzeszcz Górny. Rada dzielnicy chce wpisu Cmentarza Brętowskiego do rejestru zabytków

Wrzeszcz Górny. Rada dzielnicy chce wpisu Cmentarza Brętowskiego do rejestru zabytków

Radnych Górnego Wrzeszcza niepokoi stan historycznej części Cmentarza Brętowskiego, znajdującego się pomiędzy ul. Słowackiego a przystankiem Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, na terenie parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Podjęli więc uchwałę, na mocy której złożyli wniosek do Pomorskiego Konserwatora Zabytków o wpis tej gdańskiej nekropolii do rejestru zabytków. Przeciwny temu jest proboszcz parafii.
26.02.2021
Więcej artykułów poświęconych Gdańskowi znajdziesz na stronie głównej gdansk.pl
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny złożyła wniosek o wpis do rejestru zabytków Cmentarza Brętowskiego
Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny złożyła wniosek o wpis do rejestru zabytków Cmentarza Brętowskiego
Fot. Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

 

Rada Dzielnicy Wrzeszcz Górny podjęła wspomnianą uchwałę już w październiku 2020 r. Kilka tygodni później skierowała wniosek o wpis do Rejestru Zabytków Województwa Pomorskiego. Ochroną konserwatorską miałoby zostać objęte "założenie krajobrazowe, starodrzew, ogrodzenia od strony ul. Słowackiego, a także nagrobki - zarówno te zachowane w całości, jak i częściowo, oraz zachowane w formie reliktów". W lutym br. przyszła odpowiedź od Pomorskiego Konserwatora Zabytków.

 

Dlaczego radnych zainteresowało akurat to miejsce? Odpowiedź można znaleźć w uzasadnieniu podjętej przez nich uchwały. Jego fragment poniżej:

Celem wpisu cmentarza parafii MBNP jest ochrona zachowanej substancji zabytkowej, znajdującej się częściowo w złym stanie, przed dalszą degradacją i rozproszeniem poprzez nałożenie na właściciela terenu - parafię - wyższego rygoru wywiązania się z obowiązków wynikających z Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Obiekt jest unikatowym przykładem cmentarza pochodzącego sprzed I wojny światowej, który mimo sporego zaniedbania i ingerencji w postaci rozbiórki starego kościoła i budowy nowego, oraz wzniesienia budynku biurowego w miejscu domku dozorcy, zachował czytelny układ oraz kilkadziesiąt pomników nagrobnych datowanych 1906 - 1956, reprezentujących dawne style architektoniczne.

Tej zabytkowej nekropolii, w opinii radnych, grozi dalsza dewastacja, w tym przemieszczenie lub zasypanie nagrobków w części leśnej, a także jej zaśmiecanie.

- Cmentarz Brętowski, wbrew nazwie, znajduje się na terenie Wrzeszcza Górnego. My, jako radni, ale też mieszkańcy dzielnicy, staramy się dbać o zachowanie naszego dziedzictwa, a takim jest też cmentarz. Zdegradowana część Cmentarza Brętowskiego położona jest w obrębie naszej dzielnicy, dlatego postanowiliśmy wystosować wniosek do Konserwatora Zabytków - tłumaczy Krzysztof Koprowski, Przewodniczący Zarządu Dzielnicy Wrzeszcz Górny. - Nie możemy już patrzeć, jak to miejsce niszczeje. Zależy nam na zachowaniu pamięci o poprzednich mieszkańcach tej części Gdańska. Odpowiedź pana Konserwatora to pierwszy etap działania w tym zakresie - dodaje.

 

Pomorski Konserwator Zabytków poinformował Radę Dzielnicy Wrzeszcz Górny, że trwają czynności przygotowawcze do wpisu tej nekropolii w rejestrze zabytków
Pomorski Konserwator Zabytków poinformował Radę Dzielnicy Wrzeszcz Górny, że trwają czynności przygotowawcze do wpisu tej nekropolii w rejestrze zabytków
Fot. Grzegorz Mehring/www.gdansk.pl

 

Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Igor Strzok, w przesłanej do Rady odpowiedzi, poinformował że teren cmentarza (mieszczącego się dokładnie na wysokości ul. Słowackiego 79) znajduje się już w wykazie Gminnej oraz Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków, czyli w miejscu, w którym zabytkowe obiekty "czekają" na wpis do rejestru zabytków.

- Informuję, iż poszczególne elementy historyczne wskazanego obszaru zostaną zweryfikowane w trakcie postępowania o wpis do rejestru zabytków, w sprawie którego tut. organ obecnie prowadzi czynności przygotowawcze - poinformował w oficjalnym piśmie Igor Strzok, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

- Są przesłanki do tego, by to miejsce wpisać do rejestru zabytków - dodaje Marcin Tymiński, rzecznik Pomorskiego Woj. Konserwatora Zabytków.

 

Ks. Tadeusz Chajewski, proboszcz parafii pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, przyznaje z kolei, że jest przeciwny wpisaniu terenu nekropolii do rejestru zabytków.

- Nie chcę tego wpisu, i nie zgadzam się na to. Ten teren to własność parafii. W obszarze tego cmentarza prowadzimy działania każdego roku: grabione są liście, wszystko jest wyczyszczone, tak jak należy. Nie rozumiem, jak można zgłosić do rejestru coś, co nie jest kogoś własnością - zaznacza ks. Tadeusz Chajewski. - Jeżeli cmentarz zostanie wpisany do rejestru zabytków, wówczas nic nie będzie można na nim zrobić - dodaje.

 

 

 

Jak podaje Gedanopedia:

Cmentarz Brętowski został założony w 1904 r. , jako parafialny, dla ówczesnego kościoła Najświętszego Serca Jezusowego we Wrzeszczu. Rozbudowano go w 1920 r. w kierunku zachodnim. W północnej części, na osi głównej alei, wybudowano w roku 1921 neogotycką kaplicę cmentarną, przebudowaną później na konsekrowany w 1925 r. kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Najstarsza część cmentarza została zlikwidowana przed rokiem 1940. Nekropolia jest nieczynna od roku 1947, a zamknięta - od 1956 r. W roku 1979 w północnej części (za kościołem) usunięto nagrobki i wyrównano teren, w 1988 r. rozebrano kaplicę cmentarną i rozpoczęto budowę nowej świątyni (kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy). Cmentarz założono na planie regularnym, o powierzchni 2,50 ha, w kształcie prostokąta wydłużonego w kierunku północ-południe, z alejami przecinającymi się pod kątem prostym. Założenie zostało zlikwidowane w latach 80. i 90. XX wieku. Pozostawiono tylko południową część z zachowanym drzewostanem, nagrobkami oraz fragmentami ogrodzenia od strony ul. Słowackiego. W ciągu głównej alei, na owalnej wysepce z krzyżem cmentarnym, pozostawiono nagrobki proboszczów kościoła w Brętowie.

TV

Trzeci mikrolas w Gdańsku. Wspólne sadzenie w Pieckach - Migowie