Wystawa „Wielkopolanie ku Niepodległej - w stulecie zwycięskiego powstania 1918-1919 r.” upamiętnia setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. i popularyzuje wiedzę o powstaniu wielkopolskim. Została przygotowana przez Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w Poznaniu, we współpracy z ponad 20. wielkopolskimi instytucjami muzealnymi, naukowymi, bibliotecznymi oraz organizacjami społecznymi, zajmującymi się pamięcią o powstaniu wielkopolskim.
Przez dwa tygodnie instalacja będzie gościć w Gdańsku, przy Muzeum Poczty Polskiej - oddziale Muzeum Gdańska (plac Obrońców Poczty Polskiej 1/2).
- Pokazujemy ją w hołdzie Wielkopolanom, którzy w XX-leciu międzywojennym, po zwycięskim powstaniu, przybyli na Pomorze - głównie do Gdańska i Gdyni - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - Warto przypomnieć, że kilku Wielkopolan, między innymi Maksymilian Cygalski oraz Władysław Koprowiak, pracowało w Polskim Urzędzie Pocztowo-Telegraficznym w Gdańsku w 1939 r., a 1/3 mieszkańców ówczesnej Gdyni pochodziła właśnie z tego obszaru. To dość ciekawy, mało znany fenomen.
Instalacja odpowiada o powstaniu wielkopolskim - jego bohaterach i uczestnikach - w sześciu odsłonach: historię XIX-wiecznej drogi Wielkopolan do niepodległości i pracy organicznej, dzieje powstania wielkopolskiego, udział wojsk wielkopolskich w walkach o granice Rzeczypospolitej oraz kultywowanie pamięci o zwycięskim zrywie.
Wystawę będzie można zobaczyć od niedzieli, 7 kwietnia. Wernisaż odbędzie się we wtorek, 9 kwietnia, o godz. 15:00, przy Muzeum Poczty Polskiej oraz w Dworze Artusa (ul. Długi Targ 43-44). Instalację warto też zobaczyć wieczorem, ponieważ będzie podświetlana halogenami.
Dodatkowo, w dniu wernisażu, w godz. 12:00-16:00 przed Muzeum Poczty Polskiej będzie można zobaczyć ułanów z 15. Pułku Ułanów Poznańskich reprezentowanych przez Ochotniczy Reprezentacyjny Oddział Ułanów Miasta Poznania.
Po otwarciu wystawy o godz. 15:00, odbędą się dwa wydarzenia w Dworze Artusa w Gdańsku. O 16:00 miłośnicy historii będą mogli wziąć udział w panelu dyskusyjnym z udziałem dr. Michała Krzyżaniaka, dr. Jana Daniluka oraz Łukasza Grzędzickiego. O 17:30 rozpocznie się widowisko muzyczne „Kartka z powstania” w wykonaniu zespołu pod kierownictwem Jaśminy Pawłowskiej, skrzypaczki - solistki Royal Academy of London. Artyści wykonają utwory kojarzone z powstaniem, np. „Pieśń Rycerską Wielkopolan 1918”, czy „Marsyliankę Wielkopolską”, połączone z elementami oryginalnej poezji z okresu wielkopolskiego zrywu.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. Dzień wcześniej do Poznania przyjechał Ignacy Jan Paderewski. Jego powitanie przez poznaniaków zamieniło się w wielką, patriotyczną manifestację. Walki rozpoczęły się następnego dnia. Powstańcze oddziały formowały się w całej Wielkopolsce, opanowując miejscowości i obszary na czterech frontach: północnym, południowym, zachodnim i południowo-zachodnim. Na czele zrywu stanął najpierw kpt. Stanisław Taczak, zaś 15 stycznia dowództwo nad walczącą Wielkopolską przejął gen. Józef Dowbor- Muśnicki.
16 lutego rozejm w Trewirze zawiesił działania zbrojne w Wielkopolsce. Jednak strona niemiecka nie pogodziła się z jego warunkami i walki trwały aż do podpisania traktatu wersalskiego 28 czerwca 1919 r.
Powstanie Wielkopolskie było jedynym tak dużym, zwycięskim i skutecznym zrywem w historii Polski. Do jego sukcesu przyczyniła się postawa Wielkopolan - powstanie było zrywem obywatelskim - przyłączyły się do niego wszystkie warstwy społeczne. Wielkopolanie nie poprzestali na działaniach na terenie swojego regionu. Uczestniczyli aktywnie w powstaniach śląskich, obronie Lwowa, wojnie polsko-bolszewickiej. Odbudowującej się Polsce dostarczyli dobrze wyszkolonego i wyekwipowanego żołnierza. Po 123 latach zaboru, po kilkudziesięcioletniej presji germanizacyjnej, Wielkopolska wniosła bardzo ważny wkład w odzyskanie niepodległości i stała się silnym regionem odrodzonej Polski.
Władysław Koprowiak i Maksymilian Cygalski zostali rozstrzelani przez Niemców 5 października 1939 r. na gdańskiej Zaspie.