Westerplatte. Wojewoda podjął decyzję mimo poważnych zastrzeżeń Miasta Gdańska

Niezależnie jednak od tej wymiany listów, równolegle toczy się administracyjna procedura, której celem jest odebranie Miastu obszaru Westerplatte i budowa na tym terenie oddziału Muzeum II Wojny Światowej. Po przyjętej w roku ubiegłym, w bardzo dużym tempie, specjalnej ustawie, przez niemal rok nie działo się prawie nic. Dlatego też miasto Gdańsk przystąpiło do tradycyjnych przygotowań do obchodów 1 września. Jednak w połowie lipca Muzeum II Wojny Światowej przesłało do Wojewody Pomorskiego wniosek, który zapoczątkowuje przejęcie od Miasta terenu Westerplatte.

W odpowiedzi Miasto Gdańsk przekazało Wojewodzie swoją - negatywną - opinię ale Wojewoda, już po trzech dniach od jej otrzymania, wydał decyzję.

Dziś, 7.08.2020, podczas konferencji na Westerplatte, Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej Karol Nawrocki poinformował, że Wojewoda Pomorski właśnie przychylił się do wniosku muzeum. Tym samym, działka nr 68 trafić ma w zarząd MIIWŚ. W skład działki wchodzą m.in. willa podoficerska, Wartownia nr 3, ale przede wszystkim Pomnik Obrońców Wybrzeża, potocznie zwany Pomnikiem Westerplatte. Decyzja ma rygor natychmiastowej wykonalności. Dyrektor Nawrocki, odpowiadając na  pytanie jednego z dziennikarzy poinformował, że decyzja oznacza, że od tej chwili Miasto nie może na tym terenie organizować żadnych wydarzeń. - Nie ma takiej prawnej możliwości, bowiem zarządcą działki jest Muzeum II Wojny Światowej - podkreślił dyrektor Karol Nawrocki.

Zdaniem Miasta - co znalazło się obszernej opinii przedstawionej Wojewodzie - wniosek Muzeum zawiera istotne braki formalne i  jest sprzeczny z założeniami ustawodawcy leżącymi u podstaw uchwalenia ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o inwestycjach w zakresie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - Oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Prezydent Gdańska podkreślała, że wydanie decyzji przez Wojewodę na podstawie tego wniosku spowoduje daleko idącą wadliwość tego rozstrzygnięcia. Zdaniem Aleksandry Dulkiewicz decyzje w tak ważnym dla Polek i Polaków obszarze pamięci historycznej powinny zapadać poza wszelkimi wątpliwościami i wadami.

 

Zdaniem Prezydent Miasta Gdańska, naruszeniem interesu publicznego jest m.in. zastąpienie przez Inwestora zamiaru stworzenia muzeum plenerowego przez zamierzenie budowy niedużego postumentu o podstawie trójkątnej (40x45x40 cm) i wysokości 150 cm. Budowy postumentu nie można bowiem, zgodnie z zasadami logiki i praktyki budowlanej uznać za początek inwestycji muzealnej. Można nawet zadać pytanie na jakiej podstawie autor wniosku przyjął za oczywiste, że postument stanie się częścią przyszłego muzeum, skoro nie są znani autorzy projektu tego muzeum, a tym bardziej jego projekt? Zgodnie z praktyką planowania i realizowania inwestycji zaczyna się ją od stworzenia i publicznego przedyskutowania koncepcji muzealnej, będącej ideowym omówieniem pomysłu nowego muzeum. Dopiero później rozpoczyna się prace projektowe, które kończy uzyskanie pozwolenia na budowę, a następnie projekt wykonawczy, w którym jest miejsce na detale. Do tej pory wnioskodawca nie zaprezentował spójnej koncepcji ideowej, lecz wyłącznie zapowiadał, że nad takową rozpocznie prace. Nie został wyjaśniony powód rozpoczęcia „inwestycji" (choć trudno te działania tak zdefiniować) od projektowania nieistotnego detalu, jakim jest postument z tablicą o nieznanej dotąd treści. Trudno także przypuszczać, że ustawodawca tworząc specjalną regulację dopuszczał, aby korzystając z jej dobrodziejstwa wnosić jedynie o zgodę na postawienie postumentu z tablicą informacyjną.

Miasto zwraca również uwagę, że Muzeum II Wojny Światowej nie przedstawiło odpowiednich, kompletnych zgód Pomorskiego Konserwatora Zabytków. Nie ma także uzasadnienia dla nadania tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Maciej Buczkowski, Zastępca Dyrektora Biura Prezydenta podkreśla, że decyzja Wojewody Pomorskiego podjęta została na kilkanaście dni przed terminem organizacji uroczystości rocznicowych, do których Miasto Gdańsk rozpoczęło przygotowania już pod koniec 2019 roku. Wprowadzi to element chaosu i nie sprzyja budowaniu atmosfery konsensusu i zgody wokół tego miejsca i tej rocznicy. Miasto od szeregu lat ściśle współpracuje z Wojskiem Polskim przy organizacji tej rocznicy. Prezydent Gdańska zaproponowała Ministrowi Obrony Narodowej możliwość poszerzenia formuły obecności przedstawicieli armii. Deklarowała gotowość do rozmów na ten temat.

Zdaniem Dyrektora Buczkowskiego odbieranie Miastu prawa do organizacji wydarzenia 1 września jest nieuprawnione, gdyż wniosek MIIWŚ i decyzja Wojewody, zgodnie z zapisami ustawy, dotyczyć mogą wyłącznie prac inwestycyjnych. Organizacja uroczystości rocznicowej nie jest inwestycją. W związku z tym, pomimo decyzji Wojewody Pomorskiego, MIIWŚ nie uzyskało prawa do organizacji wydarzeń na Westerplatte.