410. urodziny Jana Heweliusza uczci też Hevelianum, które jednego z najwybitniejszych przedstawicieli świata nauki XVII wieku obrało za swojego patrona. W czwartek, 28 stycznia, instytucja zaprasza na inaugurację bogatego, całorocznego programu wydarzeń, które przybliżą życie i dokonania słynnego gdańskiego astronoma.
- Każdego miesiąca Jan Heweliusz, który już uruchomił profil na Facebooku, da się poznać od innej strony - astronoma, matematyka, konstruktora, browarnika, dyplomaty. Opowie też o swojej żonie astronomce, przypomni legendy o hałaśliwej papudze albo zdradzi, komu podarował cytryny… - zapraszają organizatorzy.
Obchody rozpoczną się w czwartek, 28 stycznia, o godzinie 17:00 i będą transmitowane na żywo na stronie internetowej www.janheweliusz.pl, na specjalnym profilu na Facebooku oraz na www.gdansk.pl.
Ze studia wideo na Górze Gradowej, gdzie mieści się siedziba instytucji, popłyną życzenia dla solenizanta i zaprezentowany zostanie film z przyjęcia urodzinowego. W ciekawym wyzwaniu będą mogli wziąć też udział wszyscy, którzy chcieliby pozdrowić Heweliusza. Tradycyjnie w urodziny wielkiego astronoma ruszy również, organizowany przez Hevelianum, międzynarodowy konkurs astrofotograficzny AstroCamera.
Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, przyznawana jest za wybitne osiągnięcia naukowe. To odznaczenie z wieloletnią tradycją - pierwszy laureat został wyłoniony w 1988 roku (sama nagroda została została ustanowiona rok wcześniej). Przez pierwszych kilkanaście lat najważniejsze gdańskie wyróżnienie naukowe przyznawane było w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych, z czasem jednak nagroda została rozszerzona o kategorię nauk humanistycznych i nauk społecznych.
O tym, kto otrzyma nagrodę, decyduje kapituła, której przewodniczą prezes Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku prof. dr. hab. Grzegorz Węgrzyn, oraz prezes Gdańskiego Towarzystwa Naukowego prof. dr. hab. Jerzy Błażejowski; w jej skład zaś wchodzą: rektorzy państwowych wyższych uczelni w Gdańsku, przedstawiciel prezydenta Miasta Gdańska, dotychczasowi laureaci nagrody oraz przedstawiciel gdańskich niepublicznych uczelni wyższych.
Wyróżnienie tradycyjnie przyznawane jest w rocznicę urodzin swojego patrona, Jana Heweliusza, obchodzoną 28 stycznia.
W tym roku uroczystość odbędzie się w Dworze Artusa - wydarzenie online będzie można zobaczyć w czwartek, o godzinie 19:00, na stronie www.gdansk.pl.
To już 33. edycja tej nagrody. Do tej pory otrzymało ją 51 gdańskich naukowców.
- Poznaj wyróżnionych podczas ubiegłorocznej edycji: Prof. Małgorzata Myśliwiec i ks. bp. dr Marcin Hintz laureatami nagrody im. Jana Heweliusza
Zobacz widowisko plenerowe i film o Janie Heweliuszu
Co roku artyści związani z Gdańskim Archipelagiem Kultury organizują w dniu 28 stycznia widowisko plenerowe z okazji urodzin Jana Heweliusza. W tym roku w związku z pandemią, spotkamy się z nimi w formie on-line. Zaprosimy też na internetową projekcję filmu „Johannes Hevelius Dantiscanus”.
Film opowiada o życiu i dziele wielkiego, polskiego astronoma Jana Heweliusza, żyjącego w Gdańsku, w Królestwie Polskim w latach 1611-1687.
Heweliusz, zamożny browarnik i rajca, astronomię traktował jako pasję, która przyniosła mu z czasem europejskie uznanie i zaszczyty. Największą sławą opromieniło go jego pierwsze dzieło "Selenografia", w którym przedstawił swoje teleskopowe obserwacje powierzchni księżyca. Jakość sztychów i precyzja szczegółów, przedstawiających powierzchnię srebrnego globu, wzbudziły zachwyt współczesnych i na wiele dziesięcioleci stały się niedościgłym wzorem jakości map powierzchni księżyca. Jan Heweliusz z własnych środków, zbudował na tarasach nad swoimi trzema kamienicami największe na swoje czasy obserwatorium astronomiczne na świecie. Jego dokonania zapewniły mu członkostwo Royal Society oraz wsparcie finansowe w formie stypendiów Ludwika XIV i Jana III Sobieskiego.
W filmie jako animowaną scenografię wykorzystano bogatą gdańską ikonografię XVII wieku oraz XIX wieczne zdjęcia Gdańska, będące tłem do inscenizowanych scen aktorskich.
Na festiwalu CISCEP 2012 w YuYao/Chiny film zdobył Silver Dragon Award w kategorii "Biografie wielkich naukowców".
„Johannes Hevelius Dantiscanus"
Reżyseria, scenariusz i animacje Michał Juszczakiewicz, zdjęcia Sławomir Pultyn, muzyka Marek Kuczyński. W roli Jana Heweliusza Florian Staniewski. Producent: Fundacja Gdańska. Film wsparł Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz Miasto Gdańsk. Premiera 2012.
Emisja widowiska plenerowego z okazji urodzin Jana Heweliusza oraz film „Johannes Hevelius Dantiscanus” do obejrzenia na www.gdansk.pl w czwartek, 28 stycznia, o godz. 20.00.
Kolejnym wydarzeniem w ramach obchodów będzie pokaz astronomiczny w sobotę, 30 stycznia, o godzinie 11:00 oraz 13:00. Emisja także na www.gdansk.pl.
- Będzie to o pokaz nocnego nieba z prezentacją aktualnych wydarzeń w astronomii i obiektów możliwych do zobaczenia na nocnym niebie w danym miesiącu. Odszukane zostanie położenie Słońca i rządzący obecnie na niebie astronomiczny znak zodiaku - zachęcają organizatorzy.
Następne wydarzenia w ramach obchodów będą związane z motywem przewodnim danego miesiąca. Heweliusz da się poznać między innymi jako astronom, konstruktor, matematyk, miejski dyplomata, czy browarnik, a jeden z miesięcy będzie poświęcony dokonaniom jego żony astronomki, wspomnianej Elżbiety Koopman. W programie znajdą się takie aktywności, jak: Święto Nauki Polskiej, konkurs na mapping o Heweliuszu, Święto Matematyki, Nocne Podglądanie Wszechświata czy warsztaty z browarnictwa. Finałem obchodów będzie wielki konkurs wiedzy o Janie Heweliuszu.
Uczestnictwo we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatne.
